اعترافات سربازان عراقی از میزان آمادگی ارتش بعث در عملیات "کربلای ۵" + عکس و سند

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا, به دلیل دست نیافتن ایران به اهداف پیش بینی شده در عملیات کربلای 4، بحران بزرگی برای فرماندهان جنگ به وجود آمد, به همین سبب با توجه به آمادگی یگان‌ها و نیروهای داوطلب برای انجام عملیاتی دیگر، طرح عملیات «کربلای5» در مدتی اندک یعنی 12 روز، ریخته شد.چیزی که اوضاع را به هنگام انتخاب منطقه عملیاتی پیچیده و دشوار می‌ساخت، این بود که در چنین شرایطی تنها انجام یک عملیات نمی‌توانست راهگشا باشد، بلکه در عین حال عملیات می‌بایست از شرط تضمین پیروزی و همچنین شرایط و ویژگی‌های لازم مناطق آزاد شده به سود جمهوری اسلامی بهره‌مند باشد.

حدود هشت ماه وقت و سرمایه گذاری نسبتا وسیع شامل نیروی انسانی، امکانات و غیره برای طراحی و انجام عملیات گسترده و بخصوص شیوه تبلیغاتی و طرح مساله عملیات سرنوشت ساز، تا حد زیادی توقع همگان را نسبت به دستاوردهای عملیات آینده بالابرد و تلقی خاصی را نسبت به سرنوشت جنگ در بین مردم پدیدآورد. توقف نبرد در کربلای 4 و اعلام آن به عنوان یک عملیات محدود، ابهاماتی را می‌توانست در اذهان به وجود آورد که تبلیغات ناخوشایندی را در پی داشت.

ولی عملیات کربلای 5 که در ساعت 1 و30 دقیقه بامداد19 دی ماه 1365 با رمز «یا زهرا (س» آغاز شد و تا پایان سال 1365 ادامه یافت,  به لحاظ مقاومت نیروهای ایران در شرایط بسیار مشکل و پیچیدگی دژهای مستحکم دشمن، یکی از بزرگ‌ترین نبردهای تمام دوران جنگ تحمیلی محسوب می‌شود. منطقه عمومی شرق بصره - بخاطر اهمیت سیاسی و نظامی آن - همواره جایگاهی قابل توجه در اندیشه طراحان جنگ داشته است.

نقشه عملیات کربلای5

پس از فتح خرمشهر، تسلط بر شلمچه به عنوان یکی از معابر وصولی شهر بصره، در زمره اهداف قوای نظامی ایران قرار گرفت و عملیات کربلای پنج بهترین موقعیت برای عملی ساختن این ایده بود. پیشروی سریع نیرو‌ها از سیل بند و مواضع دشمن در شرق «کانال ماهی» بسته و سپس عبور از این کانال و توسعه وضعیت نیروهای خودی، نشانگر غافلگیری دشمن در این محور بود. اخبار و اطلاعات واصله نیز حکایت از وضعیت نسبتا مناسب و خوب نیرو‌ها می‌کرد.

ادامه این تلاش‌ها در روز نخست منجر به تصرف مثلث غرب «کانال زوجی» شد. همچنین در محور «پنج ضلعی»، تلاش دشمن منحصرا مقاومت در یک قرارگاه فرماندهی تیپ بود و نیروهای رزمنده و زرهی سپاه توانستند بیشتر پایگاه‌های موجود در این محور را به تصرف خود درآورند. درگیری در جزیره «بوارین» در ساعات نخستین عملیات، بیشتر بدین منظور بود که دشمن احساس کند در سراسر خط درگیری وجود دارد تا فرصت تمرکز نیرو را نداشته باشد.

همچنین در پاسگاه «بوبیان» که جناح راست عملیات بود، رزمندگان توانستند آن را به تصرف خود درآورند. در روزهای بعد، پاتک‌های سنگین دشمن در منطقه از محورهای مختلف آغاز شد و از طرفی عملیات و درگیری نیروهای خودی نیز ادامه پیدا کرد. در مجموع، مقاومت و ایستادگی نیرو‌ها زیر آتش شدید دشمن، با وجود کمبود مهمات و بسته شدن چند راه تدارکاتی و کمک رسانی، بی‌نظیر بود. در محور کانال پرورش ماهی این درگیری‌ها به اوج خود رسید و تنها جاده ارتباطی که به رزمندگان مستقر در این محور آذوقه و مهمات می‌رساند، بی‌وقفه زیر آتش سنگین عراق بود. گذشته از نقش اساسی عملیات کربلای 5 در پیدایش یک امکان تازه برای اجرای آتش پی در پی بر روی شهر بصره - همزمان با جنگ شهرها- تلاشی وسیع‌تر برای انهدام قسمت دیگری از ارتش عراق، (حتی بیشتر از فاو) از جمله دستاوردهای مهم نظامی کربلای 5 بود.

انهدام دشمن در کربلای 5 به مراتب بیشتر از والفجر8 بود، به گونه‌ای که حتی تحلیلگران غرب ناچار به اعتراف گوشه‌ای از این مساله شدند. شلمچه به منزله یکی از قوی‌ترین دژهای دشمن محسوب می‌شد و این برای ارتش عراق بمنزله دیواری غیر قابل نفوذ بود و همین اعتماد بیش از اندازه نسبت به منطقه، تاثیر بسزایی در غافلگیری دشمن داشت. این عملیات با انجام چندین عملیات محدود که بعد‌ها «عملیات تکمیلی» نام گرفت، کامل شد. این عملیات باعث تثبیت و ترمیم خطوط پدافندی نیروهای ایرانی شد.

تکمیل و ترمیم خط پدافندی خودی در نهر جاسم, توسعه و تثبیت نهایی سر پل منطقه غرب نهر جاسم و پیشروی عمده به سوی کانال زوجی, تصرف مجدد سر پل غرب کانال ماهی و گرفتن جناح اساسی از دشمن, حضور موثر و تهدید منطقه استراتژیک شرق کانال زوجی و انهدام بخشی وسیع از امکانات و نفرات دشمن از اهداف این عملیات بود.

در عملیات کربلای 5 بیش از80 فروند هواپیما، 700 دستگاه تانک و نفربر، 250 قبضه توپ صحرایی و ضدهوایی، صد‌ها قبضه انواع ادوات نیمه سنگین، 1500 دستگاه خودرو، دستگاه انواع ادوات مهندسی - رزمی، مقدار زیادی سلاح سبک و مهمات دشمن منهدم شد.همچنین در این عملیات 81 تیپ و گردان مستقل دشمن منهدم و34 تیپ و گردان نیز آسیب کلی دید. تعداد کشته و زخمی‌ها و اسرای عراق بالغ بر42700 تن بود. علاوه بر آن 220 دستگاه تانک و نفربر، 500 دستگاه خودرو، 85 قبضه انواع توپ، هزاران قبضه سلاحهای سبک و سنگین و مقدار زیادی مهمات نیز به غنیمت نیروهای خودی درآمد.

در این عملیات بزرگ و طولانی که با سنگین‌ترین و بیشترین پاتک‌های دشمن توام بود، چندین تن از فرماندهان برجسته مانند حسین خرازی فرمانده لشکر14 امام حسین (ع) از اصفهان، یدالله کلهر قائم مقام لشکر27 محمد رسول الله (ص) از تهران، حجت الاسلام والمسلمین عبدالله میثمی مسئول حوزه نمایندگی حضرت امام (ره) در قرارگاه خاتم الانبیا(ص)، اسماعیل دقایقی فرمانده لشکر9 بدر، هاشم اعتمادی فرمانده تیپ امام حسن (ع) محمدعلی شاهمرادی فرمانده تیپ 44 قمر بنی هاشم، حاج قاسم میرحسینی قائم مقام لشکر41 ثارالله، محمد فرومندی قائم مقام لشکر5 نصر به شهادت رسیدند.

مرکز اسناد دفاع مقدس سپاه پاسداران به تازگی اسنادی از بازجویی اسرای عراقی عملیات کربلای5 که توسط معاونت اطلاعات نیروی زمینی سپاه جمع آوری کرده را منتشر کرد. در این اسناد مواردی همچون ترکیب, گسترش و استعداد قوای دشمن در این عملیات آورده شده است.

در بخشی از این اسناد به موضوع گسترش نیروهای دشمن در این عملیات پرداخته شده و آمده است که:

- گردان توپخانه 774 قبل از عملیات کربلای 4 در منطقه کشوک بصره استقرار داشته که با شروع عملیات کربلای 4 تحت امر لشکر یازده در آمده  و در منطقه بین کانال در ردینه تا جزیره صالحیه مستقر شده است و کماکان نیز در این منطقه مستقر می باشد.

- گردان های پدافند هوایی که تابع(تحت امر) سپاه سوم می باشند عبارتند از گردان 200, 90 و 127 پدافند هوایی که بشرح زیر گسترش داشته اند:

* گردان 200 پدافند هوایی از جنوب شرقی کانال تغذیه ماهی بطرف اروند

* گردان 127 پدافند هوایی که 37 م م می‌باشد در منطقه کتیان, زریجی و چب سی

* گردان 90 پدافند هوایی که 57 م م  نیز می باشد در غرب کانال تغذیه و جنوب تنومه

همچنین این سند به موضوع قوای دشمن در عملیات کربلای 5 اشاره کرده و آورده است:

- گردان‌های توپخانه 774, 65, 21, 214, 677 و نیز گردان 770 توپخانه هر کدام دارای سه آتشبار دارای 6 قبضه توپ می‌باشد که مجموعاً هر گردان دارای 18 قبضه توپ می‌باشد.

- مجموعاً ذز منطقه عملیاتی کربلای پنج بیش از 25 گردان توپخانه وجود دارد که هویت کامل آنها شناسایی نشده و تعدادی از آنها که شناخته شده اند در بند گسترش ذکر گردیده است.

- بنا بر اظهارات اسرا شب عملیات یگانهای لشکر 11 از ساعت 8 به بعد آماده باش صد در صد بوده اند.

- یکی از اسرا نیز اظهار داشته که مخازن مهمات یگانهای توپخانه مستقر در منطقه در حوالی مختصات(8670) در بصره واقع شده است.

- در مورد عملیات کربلای پنج یکی از اسرا اظهار داشته که غافلگیری و جابجائی نیروهای ایرانی بسیار سریع بوده و بهگفته بسیاری از اسرا بیشترین تلفات نیروهای عراقی بر اثر آتش دقیق و پر حجم نیروهای ایرانی بوده است و فرماندهان عراقی صرفاً به فکر مسدود کردن حرکت رزمندگان اسلامی می باشند. در مورد عملیات کربلای 4 نیز بدلیل اینکه دقیقاً از حمله نیروهای اسلام اطلاع داشتند لذا از قبل نیروهای پاتک کننده را آماده کرده بودند و به این خاطر توانستند نیروهای ایرانی را به عقب برانند. وی اسرای ایران در عملیات کربلای 4 را حدود یکصد نفر تخمین زده است.

برای دسترسی به اطلاعات بیشتری از این موضوع, می‌توانید سند کامل این بازجویی را از قسمت پیوست خبر دریافت و مطالعه کنید.

انتهای پیام/