برجام در بدترین حالت ممکن یعنی نه اجرا و نه توقف قرار دارد
کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: برجام در حالت نه اجرا و نه توقف قرار گرفته و شاید این بدترین حالت برای توافق هسته‌ای باشد.
به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، جاوید قربان‌اوغلی کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با «فرهیختگان» به بررسی و تحلیل تمدید تعلیق تحریم‌های ثانویه هسته‌ای توسط ترامپ پرداخت. وی با اشاره به اینکه ترامپ بیان کرده «برای آخرین بار توقف تحریم‌ها تمدید می‌شود»، گفت: «در مورد اینکه 120 روز آینده چه خواهد شد نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی کرد و این موضوع بستگی به عوامل و مولفه‌های بسیاری دارد که هرکدام باید در جای خود تحلیل و بررسی شود.»
قربان‌اوغلی در توضیح این موضوع با بیان اینکه ترامپ علی‌رغم میل باطنی خود، به دلایل متعدد ازجمله مخالفت نخبگان داخل آمریکا به این مساله تن داد، اظهار داشت: «نخبگان آمریکا مخالف خروج این کشور از برجام هستند، چراکه اولا آنها پایبندی آمریکا به یک توافق بین‌المللی را لازم می‌دانند و ثانیا منافعی را برای آمریکا و متحدانش در این توافقنامه مترتب می‌بینند که با خروج آمریکا از برجام این منافع هم از دست خواهند رفت. دیگر اینکه متحدان اروپایی آمریکا که این توافقنامه را امضا کرده‌اند و بر این اساس برجام تبدیل به یک سند بین‌المللی شده، در حال لابی‌گری و رایزنی با ترامپ برای عدم وقوع این اتفاق هستند.»
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل افزود: «در حقیقت طی روزهای اخیر حالتی از بیم و امید در کشورهای اروپایی در مورد تصمیم ترامپ وجود داشت و آنها بر پایبندی خود بر برجام تاکید داشتند. موضوعی که حتی در قبال متحد بسیار نزدیکی همچون انگلیس نیز صدق می‌کرد. مجموعه این عوامل ترامپ را در حالت تردید قرار داد و مانع از این شد که بتواند معافیت‌های تحریمی را لغو کرده و مجددا تحریم‌ها را وضع کند.»
قربان‌اوغلی با بیان اینکه این مساله مانع تحریم‌های غیربرجامی نخواهد شد، اضافه کرد: «در تحلیل نهایی باید گفت خروجی وضعیت کنونی آن است که برجام در حالت نه اجرا و نه توقف قرار گرفته و شاید این بدترین حالت برای توافق هسته‌ای باشد. در واقع آمریکا از برجام خارج نشده که ایران تصمیم نهایی خود را براساس آن بگیرد. باقی ماندن ایالات متحده در برجام نیز همراه با وضعیتی است که تحریم‌های غیربرجامی علیه ایران اعمال می‌شود و این باعث شده که دستاوردهای برجام مورد استفاده قرار نگیرد و حالت بیم و امید در کشورهای جهان برای برقراری روابط عادی اقتصادی با ایران و سرمایه‌گذاری شرکت‌های بزرگ وجود داشته باشد. در چنین شرایطی بانک‌ها نیز به دلیل نگرانی از اعمال تحریم‌ها یا تمهیدات یک‌جانبه از سوی آمریکایی‌ها براساس تعهدات برجام عمل نمی‌کنند.»
وی افزود: «بر این اساس به صورت خودکار حالت نه اجرا و نه توقف به وجود آمده که شاید از نظر آمریکایی‌ها این بهترین وضعیت باشد. چراکه آمریکایی‌ها مسئولیت خروج از برجام را عهده‌دار نمی‌شوند و در عین حال با اقدامات ترامپ مانع انجام یا پیشرفت یا اجرای کامل برجام خواهند شد.»
این کارشناس مسائل بین‌الملل یادآور شد: «ایران به‌طور مرتب از این بابت متضرر می‌شود، بانک‌ها با ایران کار نمی‌کنند، بیمه‌ها در حال تعلیق هستند، سرمایه‌گذاران وارد نمی‌شوند و هرگونه تصمیم در بازار داخلی ایران در مساله ارز تاثیر می‌گذارد و به تضعیف پول ملی منجر می‌شود. ضمن آنکه پروژه ایران‌هراسی در دنیا مجددا در حال شکل‌گیری است. پروژه‌ای که از منظر آمریکایی‌ها به واسطه آن می‌توان سلاح‌های بیشتری فروخت و رقم‌های نجومی به جیب زد.»
به گفته قربان‌اوغلی «آمریکا درصدد آن است که چماق خروج از برجام بالای سر ایران حفظ شود و چنین تهدیداتی باعث می‌شود شرکت‌های بین‌المللی وارد همکاری با ایران نشوند. لذا بر‌مبنای مجموع این شرایط باید اذعان داشت که وضعیت فعلی بدترین حالت برای برجام است.»
وی ادامه داد: «گذشته از موارد یادشده به نظر نمی‌رسد که آمریکا از برجام خارج شود. آمریکایی‌ها بیشتر تلاش دارند با این‌گونه اقدامات ایران را به ستوه آورند تا تهران از برجام خارج شود و این بهترین گزینه برای ایالات متحده است. بر پایه این واقعیت باید عنایت داشت که نباید ایران در چنین دامی بیفتد.»
این کارشناس مسائل بین‌الملل در باب میزان همراهی اروپا با ایران نیز تصریح کرد: « اروپا به برجام پایبند است. منتها نباید این واقعیت را از نظر دور داشت که اروپایی‌ها در موضوعات دیگر به سمت آمریکا تمایل دارند. به بیان دقیق‌تر آنها متحد استراتژیک قدرتمند خود را هرگز به خاطر ایران رها نخواهند کرد. ایستادگی آنها بر برجام نیز به خاطر توافق بین‌المللی و قطعنامه 2231 و امضای مقامات عالی آنها در ذیل این قرارداد است.»
قربان‌اوغلی افزود: «ایران باید بداند که در موضوعاتی چون برنامه موشکی، مسائل حقوق بشری و مقوله تروریسم اروپا مواضع نزدیک‌تری به آمریکا داشته و توان تحمل آن نیز در مقابل فشارهای این کشور بسیار اندک است. انگلیس، فرانسه، آلمان و... هر یک تفاوت‌هایی با هم دارند ولی موضع آنها در این دست از موضوعات عمدتا یکسان بوده است. بر این اساس ایران نباید اشتباه محاسباتی داشته باشد. ایران باید تمام تلاش خود را به کار بندد تا موضوعات یادشده تحت هیچ شرایطی وارد مساله برجام نشود و حواس‌ها باید جمع باشد که از این سوراخ گزیده نشویم.»
وی نسبت جمهوری اسلامی ایران با مساله تروریسم را کاملا روشن دانست و تاکید کرد: «ما همواره موضعی محکم و قابل اتکا در این خصوص داشته‌ایم. ایران در حال حاضر پرچم‌دار مبارزه با تروریسم افراطی مذهبی و گروه‌هایی چون داعش، طالبان و... بوده و هست.»
این کارشناس مسائل بین‌الملل درخصوص برنامه موشکی به‌عنوان یک ضرورت بازدارنده نیز خاطرنشان کرد: «قبل از آنکه دیگران روی این مساله به پروپاگاندا و طرح سوال و تولید ابهام و هزینه‌هایی بپردازند، ما باید در داخل نوعی دیپلماسی فعال عمومی برای اقناع افکار عمومی داشته باشیم که چرا برای موشک هزینه می‌کنیم. این یک نقطه ضعف است که بیشتر اقدامات ما در جهت رفع اتهام‌ها بوده، نه در جهت همسان‌سازی نظرات عمومی مردم در رابطه با افزایش توان دفاعی برای حفظ امنیت در مقابل مخاطرات بیرونی. این‌گونه نیست که سر در برف فرو بریم و انتظار داشته باشیم که جامعه گفته‌هایمان را بپذیرد. مردم باید اقناع شوند.»
قربان‌اوغلی با تاکید بر اینکه عدم شفافیت در این مسائل موجب می‌شود بخشی از مردم به‌طور ناخواسته با القائات دشمن همراه شوند، گفت: «آنها از این راه تولید ابهام می‌کنند که فرضا اگر ایران توان موشکی را برای حفظ امنیت خود می‌خواهد، چرا این موشک سر از یمن درآورده است؟» اینها سوالاتی است که برای جامعه ایران مطرح می‌شود و پاسخ به آنها انکار‌ناپذیر است.»
انتهای پیام/