تئاتر دهه ۶۰ مشهد از بچه‌های مساجد و محلات ارتزاق می‌کرد
پیشکسوت تئاتر مشهد گفت: در دهه ۶۰ و ۷۰، تئاتر مشهد منبع اصلی و نیروی انسانی خود را از مساجد و محلات تامین می‌کرد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد مقدس، حسین انصاری؛ از پیشکسوتان تئاتر مشهد و خراسان است. وی فعالیت هنری خود را از سال 55 و با نمایش «؟» شروع کرد. نمایشی که بعد از انقلاب اسلامی، ابتدا در مسجد مالک اشتر و بعد در سایر مساجد مختلف سطح شهر اجرا شد.
انصاری از آن دسته هنرمندانی است که فعالیت هنری آماتوری در مسجد، وی را به سمت فعالیت حرفهای سوق داد تا آنجایی که جایزه سیمرغ از جشنواره تئاتر فجر را گرفت. به سراغ این پیشکسوت قدیمی تئاتر مشهد رفته و با وی همکلام شدیم که مشروح آن را در زیر می‌خوانید:
تسنیم: چطور شد که پای بچه مسجدی‌های انقلابی به صحنه تئاتر باز شد؟
انصاری: نمایش‌های ما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در مسجد مالک‌اشتر مشهد با استقبال بسیار زیادی مواجه شد. به مرور مسجد ما به پایگاه تئاتر و فعالیتهای هنری در مشهد تبدیل شد. آن زمان فعالیتهای هنری ما نهایتاً منجر به این شد که به سمت حوزه هنری انقلاب اسلامی برویم و تعداد زیادی از بچه‌های مسجد در همین راستا رشد کردند و بعضی از ما کم کم وارد سینما و تلویزیون هم شدیم.
البته من از سال 62 درگیر کارهای اداری شدم و تا چند سال تئاتر را هم ادامه دادم اما بعد از مدتی فعالیتم در نمایش کمرنگ شد و اکنون که دو سال است بازنشسته شدم دوباره به همراه دوستان هنری قرار است مشغول کارهای نمایشی بشویم.
اکنون فعالیتهای هنری نسبت به زمان ما خیلی فرق کرده است. گرچه اکنون که بحث جشنواره «چله نمایش ما» مطرح شده، خاطرات تئاترهای زمان انقلاب برایم زنده شد. اما به‌طور کل دیگر آن یکدلی و همرنگی در جامعه امروز وجود ندارد و اگر نخواهیم بگوییم نیست، مطمئناً می‌شود گفت که خلوص و صداقت جامعه نسبت به آن زمان کمرنگ شده است.
تسنیم: چرا فعالیتهای هنری شما و هم نسلان شما ادامه پیدا نکرد و حالا فضای هنری ما تغییر کرده است؟
انصاری: فکر می‌کنم سیاست‌های فرهنگی در کُندشدن مسیر حرکت فعالان عرصه هنر انقلاب موثر بوده است. در حقیقت مسئولان نتوانستند از بچه‌های اهل هنر که انقلابی بودند طوری حمایت کنند که نهضت هنری آن‌ها ادامه پیدا کند. سیاست‌ها به این سمت رفت که کارها دولتی بشود، وقتی هم کار فرهنگی جنبه دولتی پیدا کند بی‌تردید متاثر از سیاست‌ها و فرمایش‌ها می‌شود و آن جنبه مردمی خود را از دست می‌دهد.
همین مسائل سبب شد که بچه‌ها نتوانند به کار هنری خود ادامه دهند و نمایش را رها کردند. مسئله دیگر در آن زمان این بود که ما اصلاً به تئاتر به چشم یک شغل رسمی که منبع درآمد باشد نگاه نمی‌کردیم و اساساً درآمدی هم از این طریق نداشتیم و برای تامین معاش درگیر مشاغل دیگر شدیم.
تسنیم: شما هم قائل به هنر سفارشی و غیرسفارشی هستید؟
انصاری: این مسئله هم بر می‌گردد به سیاست‌هایی که در عرصه فرهنگ اعمال شد و این جدایی را به وجود آورد و هنرمندان را به دو گروه تقسیم کرد. کار نمایش باید آزاد باشد، اگر قرار باشد چیزی دیکته شود کار سفارشی می‌شود؛ کارهای سفارشی غنا و جذابیت لازم را نخواهند داشت. کار هنری باید مورد پسند مردم باشد و نه مسئولان و مدیران.
البته جلب رضایت مردم هم به این معنی نیست که کار به ابتذال کشیده شود. هنرمند باید حرف داشته باشد و دردهای مردم و جامعه خود را در قالب‌های زیبا بازتاب دهد. کما اینکه ما در دهه 60 حرفهای بطن جامعه را در نمایش‌هایمان بیان می‌کردیم.
تسنیم: واکنش فعالین عرصه هنر به کارهای شما و دوستان‌تان چه بود؟
انصاری: علاوه بر جلب رضایت مردم در اجراهای عمومی که در مساجد با استقبال زیاد مردم برگزار می‌شد، سعی می‌کردیم به لحاظ هنری نیز در جشنواره تئاتر فجر هم شرکت کنیم و بارها نمایش‌های ما مورد استقبال داوران و هنرمندان قرار می‌گرفت و از جشنواره جایزه هم می‌گرفتیم.
به عنوان مثال در سال 65 با نمایش «دلدار» به کارگردانی و نویسندگی آقای نوری در جشنواره شرکت کردیم و برای آن تئاتر آقای نوری جایزه نویسندگی و بنده هم جایزه بازیگری را دریافت کردم. همچنین با تئاتر «دریا دریا ستاره» و «در یادها» به کارگردانی سعید سهیلی در بخش‌های مختلف برنده جایزه‌های متعدد شدیم. البته الان دقیق فراموش کردم اما به خاطر دارم در بخش‌های مختلف نمایش‌های ما برنده می‌شد.
تسنیم: حرکتی که تحت عنوان جشنواره «چله نمایش ما» شروع شده را چطور ارزیابی می‌کنید، از نظر شما این جشنواره می‌تواند راه خودش در میان اقشار مختلف جامعه در محلات، مساجد و مدارس باز کند؟
انصاری: موفقیت این جشنواره تا حد زیادی به عملکرد متولیان و برگزارکنندگان آن بستگی دارد. بدون شک در میان قشر جوان مسجدی ما و همینطور در میان دانش‌آموزان جامعه ما استعدادهای زیادی وجود دارد که از طریق این جشنواره می‌توان آن‌ها را شناسایی کرد و زمینه رشد آن‌ها و معرفی‌شان به جامعه هنری را فراهم کرد، پس قطعا در این جشنواره بستر لازم برای رقم خوردن اتفاقات خوب فراهم است.
اما تمامی این مسائل به نحوه اجرای جشنواره و شیوه برگزاری و هدایت گروه‌های نمایشی باز می‌گردد، اگر تمام تلاش لازم برای اجرای نمایش‌های خوب انجام شود، خروجی جشنواره هم مثبت خواهد بود. اما اگر این تلاش‌ها برای رسیدن به آمار و ارقام یا بالا بردن سطح بیلان کاری باشد شک نکنید خروجی خوبی نخواهد داشت. برگزار کنندگان این جشنواره باید جدی باشند و هدف‌شان این باشد که از 100 حداقل نمره 90 بگیرند. البته حمایت مسئولان در دستگاه‌های مختلف و همین طور جامعه هنری و فعالان حرفهای تئاتر در دستیابی به این مهم موثر خواهد بود.
انتهای پیام/ز