دلایل میزان بالای استفاده از کتابهای کمک درسی در ایران + شاخص‌های کتاب استاندارد
مدیرکل دفتر انتشارات و تکنولوژی آموزشی با اشاره به اینکه کتاب کمک درسی برای دانش‌آموزان دوره ابتدایی و متوسطه اول نیاز نیست،گفت:حجم استفاده از کتابهای کمک درسی بسیار زیاد است.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، این روزها موسسات خصوصی برای کسب درآمد صرفا به کنکور و هدف‌گذاری دانش‌آموزان دوره پیش‌دانشگاهی اکتفا نمی‌کنند بلکه آنها برای کسب درآمد بیشتر برای سایر دانش‌آموزان نیز برنامه دارند، برنامه‌ای که با ورود به مدارس و ارائه کتابهای کمک آموزشی با قدری تخفیف، سودهای فراوانی را نصیب آنها می‌کند.
برخی مدارس نیز با تایید کتابهای کمک آموزشی، نسبت به سفارش این کتابها به صورت دسته جمعی برای دانش‌آموزان اقدام می‌کنند و در برخی موارد شاهد هستیم کتاب کمک آموزشی به آسانی کتاب درسی را به حاشیه برده و زمان بیشتری از وقت دانش‌آموزان صرف مطالعه آنها می‌شود.
اگرچه که مسئولان آموزش‌وپرورش می‌گویند حدود 27 درصد کتابهای کمک آموزشی موجود در بازار استاندارد هستند و برای دانش‌آموزان دوره ابتدایی و متوسطه اول این حجم استفاده از کتابهای کمک آموزشی نیاز نیست اما سال‌هاست که شاهد رواج بیش از حد کتابهای کمک آموزشی میان دانش‌آموزان هستیم.
* حجم بالای استفاده از کتابهای کمک‌درسی
در همین رابطه محمد ناصری مدیرکل دفتر انتشارات و تکنولوژی آموزشی درباره رواج زیاد استفاده از کتابهای کمک آموزشی میان دانش‌آموزان اظهار کرد: کتاب کمک درسی قرار است به یک درس خاص کمک کند چرا که کتابهای درسی برای سطح متوسط دانش‌آموزان تهیه می‌شود و ممکن است برخی به مطالب ساده‌تر و تمرین بیشتر نیاز داشته باشند بنابراین کتابهای کمک درسی می‌تواند برای آنها مورد استفاده قرار بگیرد اما اگر قرار باشد نقش این کتابها از کتاب درسی پررنگ‌تر باشد و وقت بیشتری از دانش‌آموزان بگیرد نه تنها به درس کمک نمی‌کند بلکه موجب ایجاد اخلال می‌شود.
وی افزود: کتابهای کمک درسی به شرط استاندارد بودن می‌توانند با انتخاب معلم مجاز باشند اما هم‌اکنون با این آفت مواجه هستیم که حجم استفاده از کتابهای کمک درسی بسیار زیاد است در حقیقت کتابهای کمک درسی باید با استانداردهای آموزش و پرورش که 15 سال است تهیه شده و در اختیار ناشران قرار گرفته است هماهنگ باشند.
* 27 درصد کتابهای کمک درسی موجود در بازار استاندارد هستند
ناصری گفت: بیشتر کتابهای کمک درسی با استانداردهای تدوین شده از سوی آموزش‌وپرورش همخوانی ندارند و از ابتدای سال 94 تا آبان سال 96 حدود 11 هزار کتاب به دست ما رسید که از این تعداد دو هزار و 500 مورد کتاب کمک درسی بودند اما فقط 27 درصد مطابق استانداردهای آموزش‌وپرورش بودند و اگر این 27 درصد کتاب بخواهد مورد استفاده قرار بگیرد باید نقاط ضعف را برطرف کند و نباید به گونه‌ای زیاد استفاده شود که کتابهای درسی را تحت الشعاع قرار دهد.
مدیرکل دفتر انتشارات و تکنولوژی آموزشی ادامه داد: کیف هر دانش‌آموزی را نگاه می‌کنیم بسیار سنگین است به‌گونه‌ای که دو یا سه عنوان کتاب درسی و چندین عنوان کتاب کمک آموزشی را همراه دارد و حمل این کیف سنگین به لحاظ قامتی دانش‌آموز را دچار مشکل می‌کند. مجموع حجم کتابهای درسی دوره دبستان سه کیلو است اما شاهدیم دانش‌آموزان 5 تا 6 کیلو کتاب با خود حمل می‌کنند و در برخی موارد معلمان در کنار کتاب درسی ریاضی یا علوم از کتاب کمک درسی استفاده می‌کنند اما باید از میان کتابهای استاندارد و حجم استفاده از آن معقول باشد نمی‌توان برای کتاب درسی دو ساعت وقت گذاشت و زمان بیشتری را صرف کتاب کمک درسی کرد.
* کتاب کمک درسی نباید کتاب درسی را تحت‌الشعاع قرار دهد
ناصری گفت: کتابهای کمک درسی نباید آنقدر وارد فضای کلاس درس شود که کتاب درسی را تحت الشعاع قرار دهد و دانش‌آموز را خسته کند یعنی میزان استفاده از این کتابها بسیار مهم است.
* کتابهای کمک درسی به زور تبلیغات به خورد دانش‌آموز داده می‌شود
وی با اشاره به اینکه در انتهای کتابهای درسی کتابهای کمک آموزشی مناسب معرفی شده‌اند، افزود: این کتابها باید استاندارد باشند یعنی از حیث زبان و ادبیات فارسی مشکل نداشته باشند و سازماندهی محتوای آن مغایر با اهداف آموزشی نباشد. قانونگذار مجوز صدور کتاب را بر عهده وزارت ارشاد گذاشته است و هماهنگی میان دو وزارتخانه آموزش‌وپرورش و ارشاد باید بیشتر باشدچرا که حجم کتابهای کمک درسی بسیار زیاد است و روش مناسب برای ساماندهی آنها این است که ناشران موازی کاری نکنند، هم‌اکنون که کتابهای موازی بسیاری در دروس مختلف وجود دارد که به زور تبلیغات به خورد دانش‌آموزان داده می‌شوند.
مدیرکل دفتر انتشارات و تکنولوژی آموزشی عنوان کرد: بازار کتابهای کمک آموزشی بسیار پرنفوذ است به گونه‌ای که زور تبلیغات برای رسیدن به دست مخاطب زیاد است اما آگاه سازی خانواده‌ها و معلمان نقش مهمی را در استفاده از کتابهای استاندارد دارد خانواده‌ها باید بدانند نیازی نیست انواع کتابهای کمک آموزشی را خریداری کنند اگر قرار باشد وقت دانش‌آموز را بگیرند و دانش‌آموز نتواند به سایر تفریح‌های خود برسد یعنی رشد کاریکاتوری.
وی تصریح کرد: خانواده‌ها برای آشنایی با کتابهای کمک آموزشی استاندارد به سایت دفتر انتشارات و تکنولوژی آموزشی مراجعه یا از معلم بخواهند که کتابهای استاندارد را معرفی کند اما باید بدانند که وقت زیادی از دانش‌آموزان به کتابهای کمک درسی تلف می‌شود و معلمان نیز وقت زیادی برای این کتابها می‌گذارند.
* آزمون‌ها و کتاب‌هایی که دانش‌آموز را از درس دلزده می‌کند
ناصری با اشاره به اینکه در کتابهای درسی جدیدالتالیف سرفصل‌هایی اضافه شده است که در گذشته وجود نداشت و خلاقیت و تمایل به درس را فزایش می‌دهد، افزود: برخی سرفصل‌ها عبارتند از مشاهده کنید، بحث کنید، گفت‌وگو کنید، فکر کنید، بپرسید و کار گروهی که تمام این سرفصل‌ها شامل مشارکت دانش‌آموزان و گفت‌وگو کردن است اما کتابهای کمک درسی دانش‌آموز را در حالت فردیت و رقابت قرار می دهند و برخی ناشران کمک درسی کارشان گرفتن آزمون‌های متعدد است که این آزمون‌ها دانش‌آموز را از درس و مدرسه دلزده می‌کند.
وی مطرح کرد: به عنوان مثال در کتاب درسی قطعه‌ای از بوستان سعدی آمده است و معلم آن را سرکلاس خوانده و می‌گوید برای آشنایی بیشتر با اشعار سعدی می‌توانید این کتابها را مطالعه کنید این کتابها دیگر کمک آموزشی نیستند بلکه در حال کمک به درس فارسی است و دانش‌آموز آن را با لذت می خواند اما اگر قرار باشد این خواندن با لذت را تبدیل به سوال کنیم و بپرسیم سعدی چه سالی بوستان را نوشت یا گلستان و بوستان چند باب دارد دانش‌آموز را خسته می‌کند.
مدیرکل دفتر انتشارات و تکنولوژی آموزشی گفت: کتابهای کمک درسی استاندارد بر روی جلد کتاب تاییدیه استاندارد آموزش‌وپرورش را دارند و خانواده‌ها هنگام تهیه کتاب به هیچ عنوان کتاب کمک درسی تهیه نکنند این کتابها برای دانش‌آموزان ابتدایی و متوسطه نیاز نیست و معلمان نیز توجه داشته باشند کتاب کمک درسی نمی‌تواند نقش کتاب درسی را ایفا کند اگر آزمون‌ها و رقابت جمع شوند کتابهای کمک درسی از بازار می‌افتند.
انتهای پیام/
