تشدید خطرناک خصومت؛ چرا تاکتیک فشار ترامپ علیه ایران نتیجه نخواهد داد
سیاست‌های فعلی ترامپ، روند مناسبات اقتصادی جهانی با ایران را کند کرده و اگر اروپا مایل به حفظ برجام است باید با امتیازات بیشتر به ایران، خلاء فعلی ایجاد شده بر اثر کارشکنی‌های آمریکا را پُر کند.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، سید حسین موسویان و سینا طوسی، پژوهشگران حوزه امنیت و خاورمیانه دانشگاه پرینستون در یادداشتی در نشریه نشنال‌اینترست به تحلیل شیوه عملکرد ضدایرانی ترامپ و برخی پیامدهای آن‌ها پرداخته‌اند. در این یادداشت آمده است:
ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در سخنرانی سالانه در کنگره آمریکا با وحشتناک خواندن برجام، از کنگره خواست که نقائص آن را برطرف کند. وی قبلا اروپا و کنگره را تهدید کرده بود که درصورت عدم اقدام، از برجام خارج خواهد شد. با این تهدیدات به‌نظر می‌رسد که سرنوشت برجام به توافقات آتی اروپا و آمریکا بستگی دارد.
باوجودی‌که اروپایی‌ها ترامپ را برای حفظ برجام تحت فشارقرار داده‌اند، اما درمورد موضوعات موشکی و نقش منطقه‌ای ایران، آمریکا را همراهی و در این مورد اقدام به تشکیل یک گروه کاری مشترک با آمریکا نموده‌اند. هدف ترامپ از تهدید خروج از برجام، این است که به بهانه موضوعات موشکی و منطقه‌ای، تحریم‌های چندجانبه بین‌المللی جدید علیه ایران اعمال نماید. باوجودی‌که کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران گفته که درصورت پایبند بودن اروپا به برجام، ایران نیز به تعهداتش پایبند خواهد ماند، لاکن درصورتیکه اروپا دراعمال تحریم‌های جدید علیه ایران به بهانه موضوعات موشکی و منطقه‌ای آمریکا را همراهی کند، برجام عملا سقوط خواهد کرد.
واقعیت این است که سیاست‌های فعلی ترامپ، روند مناسبات اقتصادی جهانی با ایران را کند کرده و لذا اگر اروپا مایل به حفظ برجام است باید با امتیازات بیشتر به ایران، خلاء فعلی ایجاد شده بر اثر کارشکنی‌های آمریکا را پُر کند نه اینکه آمریکا را برای فشار و تحریک بیشتر علیه ایران همراهی کند. قراردادن ایران در موقعیتی که به تمام تعهداتش پایبند باشد اما از مزایای اقتصادی برجام محروم شود، به معنی مرگ برجام خواهد بود و این دقیقا همان چیزی است که ترامپ از ابتدا به‌دنبال آن بوده است.
برای درک عواقب خطرناک سیاست فشار علیه ایران، بررسی تاریخ مذاکرات هسته‌ای با ایران، مفید خواهد بود. در مقاله منتشره اخیر در فصلنامه واشینگتن، درس‌های اصولی از گفتگوهای هسته‌ای ، که می‌تواند درمورد نحوه تعامل با ایران مفید باشد، را تشریح کردیم. ترامپ تصور می‌کند آمریکا با تشدید فشار هم می‌تواند به اهداف بلندمدت خود دست یافته و هم برجام را تغییر دهد. این تصور منجر به تشدید خطرناک خصومت‌ها خواهد شد.
در دوران ریاست جمهوری بوش و دوره اول اوباما، سیاست تشدید تحریم و فشارحداکثری اعمال شد اما ایران به موازات افزایش تحریم‌ها، برنامه هسته‌ای خود را گسترش داد تا جایی که یک‌ماه با نقطه‌گریز فاصله داشت. این درس از تجربه دوران مذاکرات هسته‌ای نشان می‌دهد که تصورات ترامپ برای افزایش فشار در مورد موضوعات موشکی و منطقه‌ای نیز نتیجه معکوس داده و نهایتا بحران تشدید خواهد شد زیرا ایران برای تامین منافع ملی خود دست روی دست نخواهد گذاشت. برای مثال ایران در شرایط فعلی به‌طور داوطلبانه بُرد موشکی خود را به 2000 کیلومتر محدود کرده است. اما درصورت تشدید اعمال تحریم‌های جدید، همانطور که یک فرمانده نظامی گفته، ایران می‌تواند برد موشکی خود را افزایش دهد. همچنین ایران ممکن است درپاسخ به فشارهای غرب، اتحاد نیروهای ضد غرب در منطقه را تقویت کند.
دلیل حصول توافق هسته‌ای این بود که اوباما تصمیم گرفت که مسیر جنگ و افزایش تهدید و فشار را کنار گذاشته تا دو طرف بتوانند امتیازات خود را از طریق مذاکره نقد کنند. با چنین مذاکراتی هر دو طرف فرمول میانه‌ای را توافق کردند به نحوی که آمریکا و قدرت‌های جهانی حقوق هسته‌ای ایران از جمله غنی‌سازی را پذیرفتند و ایران هم اقدامات لازم در مورد شفافیت و اعتمادسازی برای اطمینان از ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای اش را پذیرفت.
لذا اگراروپا و آمریکا مایل به همکاری‌های منطقه‌ای ایران هستند باید با احترام به حق حاکمیت، نگرانی‌های مشروع امنیتی تهران را درک نموده و به حقوق دفاعی ایران احترام بگذارند. نقش اروپا و آمریکا باید در جهت تامین صلح و ثبات، توزان قدرت بین قدرت‌های منطقه‌ای و بهبود روابط کشورهای درگیر همچون ایران و عربستان باشد نه اینکه آتش‌بیار معرکه شده، به خصومت‌ها درمنطقه دامن زد و روند مسابقه تسلیحاتی درمنطقه را تشدید کنند.
در این راستا آمریکا و اروپا باید درک کنند که تخریب برجام به صلح و ثبات در منطقه کمک نخواهد کرد بلکه باید ضمن حفظ برجام، باید از ظرفیت‌های آن برای عاری‌سازی خاورمیانه از سلاح‌های کشتار جمعی استفاده کنند. برجام نشان داد که تعامل سازنده بین ایران و غرب امکان‌پذیر است به‌شرطی که دو طرف با درک منافع مشروع یکدیگر، به‌دنبال راه‌حل برد-برد باشند. نهایت اینکه بدون اجرای کامل و صحیح برجام، ایران اعتمادی به مذاکره در سایر زمینه‌ها نخواهد داشت.
انتهای پیام/
