نویسنده «سه راه سرگردون»: عدالت، جانمایه انقلاب اسلامی است
رمان سه راه سرگردون(۱۳۹۵) جلد اول از سه گانه‌ای است به نام «کیان». این رمان یکی از معدود آثار داستانی دو دهه اخیر است که با موضوع عدالت اجتماعی و زیرشاخه‌های مربوط به آن مانند فساد اداری و ارتباط آن با ناهنجاری‌های اجتماعی نوشته شده است.
به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، رمان سه راه سرگردون(1395) جلد اول از سه گانه‌ای است به نام «کیان». این رمان یکی از معدود آثار داستانی دو دهه اخیر است که با موضوع عدالت اجتماعی و زیرشاخه‌های مربوط به آن مانند فساد اداری و ارتباط آن با ناهنجاری‌های اجتماعی نوشته شده است. در این رمان موضوعاتی چون تحریم، آقازاده ها، اختلاس، فساد نظام اداری و سوءاستفاده‌های مالی در بستری از فراز و فرود‌های داستانی به خواننده معرفی شده است. کیان، شخصیت اصلی این داستان یک مدیر رسانه‌ای با همه نقاط قوت و ضعف انسانی است که درگیر یک پرونده بزرگ مفاسد اقتصادی می‌شود و در این راه جانانه مبارزه می‌کند. رضا رسولی هم اکنون نگارش جلد دوم این سه گانه با عنوان «خروج» را به نیمه راه رسانده است. رسولی مدرس دانشگاه و عضو هیئت مدیره انجمن قلم ایران است. تاکنون 12 عنوان کتاب در عرصه هنر و ادبیات از این نویسنده منتشر شده است و بارها دبیر جشنواره‌های ادبی- هنری مانند جشنواره قلم زرین وجشنواره بین‌المللی فروغ ابدیت بوده است. با توجه به صحبت‌های رهبر معظم انقلاب درباره عدالت سراغ رسولی رفتیم تا با ایشان گپی درباره مفهوم عدالت در فرهنگ، هنر و ادبیات داشته باشیم.
آقای رسولی رهبر انقلاب به تازگی درباره کم کاری و عدالت، مباحثی را مطرح کردند. به نظر شما مصادیق این کم کاری در حوزه فرهنگ و بالاخص ادبیات چیست؟
مهم‌ترین کم کاری‌هایی که در عرصه فرهنگی به معنای عام و ادبیات به معنای خاص با موضوع عدالت می‌توان به آن اشاره کرد، تولید محتوا بوده است. باید بگویم عملاً ما با فقر باور نکردنی در باب خلق و تولید آثاری مواجه هستیم که مضمون آنها عدالت باشد و این در حالی است که عدالت، جانمایه انقلاب اسلامی است. متأسفانه نویسندگان ما هم در این زمینه کم کاری کرده‌اند و کمتر سراغ چنین مفهوم یا موضوعی رفته‌اند.
چرا نویسندگان انقلابی نمی‌توانند درباره فساد بنویسند و در تاریخ‌نگاری متوقف شده‌اند؟
گذشته از اینکه برای توجه به این موضوع باید انگیزه لازم را داشته باشند، به نظرم نداشتن تجربه زیستی مناسب و آشنایی با منافذ فساد و عناصر تشکیل دهنده اتفاق‌ها مفسده‌انگیز است. نویسندگان ما عموماً یا سابقه مسئولیت اداری و سازمانی ندارند یا صرفاً تجربیات کاملاً محدودی در دستگاه‌های فرهنگی داشته‌اند، از این رو اساساً نمی‌دانند ماجرای فساد و تحلیل زمینه‌ها و ظرفیت‌های آن چیست.
شنیده می‌شود نشرهای وابسته به دولت یا نهادهای انقلابی به دلیل رویکرد عدالتخواهانه و فراجناحی سه راه سرگردون از انتشار و حمایت آن استنکاف کرده‌اند. لطفاً با ارائه توضیح بفرمایید مشکل نهادهای ظاهراً انقلابی برای کارهای اینچنینی چیست؟
متأسفانه دستگاه‌های دیوان‌سالار ما، انقلابی باقی نمانده‌اند. با همین نگاه، معلوم بود که از این رمان در انتشاراتی‌های دولتی استقبال نمی‌شود، به همین سبب هم قبل از آنکه ناشر فعلی آن که یک نشر انقلابی بخش خصوصی است، بار انتشارش را به دوش بکشد، این رمان را به یک ناشر بخش عمومی غیردولتی دادم که متأسفانه از نشر آن استقبال نکرد و بعد از آن این رمان را به یک ناشر بخش خصوصی بسیار شاخص و مطرح جبهه فرهنگی انقلاب دادم که او هم، البته با دلایل مضحکی از انتشار آن سر باز زد. به نظرم دلیل عدم استقبال ناشران و نهادهای انقلابی از تولید و انتشار آثاری با معنا و مفهوم عدالت و عدالتخواهی، دو چیز است: نخست اینکه دوستان ما کل مقوله معنوی و بضاعت محتوایی انقلاب اسلامی را در تاریخ نویسی و مناسک دینی مانند نماز و روزه خلاصه می‌بینند، در حالی که عدالت یکی از فضلیت‌های اعتقادی نیست بلکه جمیع تمام فضیلت‌هاست. دوم اینکه این دوستان نیز متأسفانه باوجود اینکه همچنان شعارهای انقلابی را با صدای رسا به زبان می‌آوردند، اما در عمل به دیپلمات‌های محافظه‌کاری تبدیل شده‌اند که ترجیح می‌دهند خلوت آرامشان را چیزی بر نیاشوبد.
سه راه سرگردون در خود از مطالبی چون فساد اقتصادی، مسائل عاطفی و آقازاده‌ها و تحریم حرف زده است، به نظر شما ارتباط این دومینوی وحشتناک باهم چیست؟
به نظرم ریشه انواع مشکلات اجتماعی و سیاسی در محیط خانه و خانواده است. اصلاً شما به همین آفت آقازادگی در کشور ما نگاه کنید. ریشه‌اش کجاست. معلوم است در مهر پدر وفرزندی؛ مهری که حمایت و تشویق و ترغیب مادرانه نیز به آن افزوده می‌شود و چه بسا منافع مادی و شراکت اقتصادی یک بنگاه خانوادگی به آن دامن بزند. یک دفعه شما چشم باز می‌کنید می‌بینید در جای جای کشور کلونی‌های خانوادگی شکل گرفته است و دیگر اگر کسی پسر، دختر یا داماد آقایی نباشد، نمی‌تواند جاگیر شود و به اعتبار توانمندی‌های خودش عرصه و اعیانی پیدا کند. نتیجه اینکه ژن خوب جای فکر خوب را می‌گیرد.
تجربه تاریخی نشان می‌دهد برخی عدالتخواهی‌ها در نقد زمین و زمان متوقف شده و پس از قدرتمند شدن همان عدالتخواه‌ها تبدیل به نیروهای ستمگر شدند، چه کار کنیم عدالت‌طلبی واقعی و تقلبی را از هم تشخیص دهیم؟
عدالت یک مفهوم انتزاعی و ذهنی نیست. همان معنای اصیل آن که یعنی قرار دادن هرچیزی سر جای خود اگر محقق شود، اصل ماجرا اتفاق افتاده است. از قدیم گفته‌اند رنگ رخساره خبر می‌دهد از سر درون. وقتی عدالت با ادا همراه شد یعنی ریا کاری، حقه بازی. عدالت حقه‌بردار نیست. شما با هیچ منطقی نمی‌توانی به نام عدالت ظلم کنی و در مسیر ظلمت به جای آن که بروی سراغ یک جامعه شایسته‌سالار اسلامی که افراد براساس توانایی و شایستگی و تخصص از مواهب بهره‌مند باشند، مثل کمونیست‌ها رفتار کنی و بگویی همه باید یک رنگ و یک شکل باشند. به نظرم اگر جامعه در مسیر عدالت قانونی حرکت کند، یعنی اقدامات عدالت طلبانه بر اساس قانون شکل بگیرد نه سلیقه‌های شخصی فلان مسئول مدعی، هیچ وقت شاهد ماجرای عدالت علیه عدالت نخواهیم بود.
در جلد دوم و سوم سه‌گانه شما بالاخره به مدلی درباره عدالت می‌رسیم و اساساً تفاوت عدالتی که شما حرف می‌زنید و رویکرد چپ‌گرایانه درباره عدالت چیست؟
من سه‌گانه کیان را بدون تأمل و توجه به مبانی تئوریک و اعتقادی ننوشته‌ام. در واقع این رمان سه‌گانه شخصی‌نویسی رسولی نیست. تلاشم این بوده که معنای مناسبی از عدالت اسلامی و عوامل ضد عدالت مانند فساد را در قالب یک اثر داستانی به مخاطب عرضه کنم. عدالتی که من در این سه‌گانه ان‌شاءالله رقم خواهم زد تصویر شفافی از جامعه‌ای است که افراد برای رسیدن به حق خود تلاش می‌کنند. افراد پس از رسیدن به حق خود از آن راضی هستند. دولت و حکومت برای رفاه و آرامش و تأمین نیازهای معنوی و مادی مردم تلاش می‌کند و مردم نیز بدون تعارف و رودربایستی از حاکمان و مسئولان خود، مطالبه‌گرند. عدالت سه‌گانه کیان ترسیم نه به ساختار غلط مالی و بانکی و اداری است که نمی‌تواند وظیفه خود را در برابر ولی‌نعمتانش به انجام رساند.
منبع: روزنامه جوان
انتهای پیام/
