تربیت در مدارس نیازمند تابوشکنی
تربیت امروز ضمن اینکه قالب‌های نوین را می‌طلبد به مربیانی که به برخورداری‌های نوین دست یافته باشند، نیازمند است، به‌دیگر سخن برای تربیت پایدار به اندیشه‌های پویایی نیاز است .
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، هفته تربیت اسلامی از هشت اسفند آغاز شده است، در مراسمی که به همین مناسبت با حضور سه هزار نفر از مربیان امور تربیتی برگزار شد، سید محمد بطحایی وزیر آموزش‌وپرورش در نقد فعالیت‌های روزمره امور تربیتی مطرح کرد "فعالیت معلم تربیتی نباید محدود به اردوها و مراسم و مناسبت‌ها باشد و این ظلم به جریان تربیت در مدرسه است. مأموریت مربیان تربیتی نیاز به بازتنظیم دارد و همواره شنیده‌ام که مربی امور تربیتی را مسئول اجرای مراسم صبحگاهی و مناسبت‌های مدرسه می‌دانند که در حالی که جایگاه مربی امور تربیتی این نیست و او مسئول رصد جریان تربیت در مدرسه است".
سال‌هاست که به‌بهانه هفته امور تربیتی، گزارش‌ها و برنامه‌هایی از سوی مسئولان مربوطه به افکار عمومی جامعه ارائه می‌شود اما نتیجه چنین برنامه‌هایی در سطح مدارس مشهود نیست و همچنان مسئولان آموزش‌وپرورش از آسیب‌های اجتماعی و بی‌توجهی به اولویت‌های تربیتی در مدارس به‌عنوان یک تهدید خبر می‌دهند.
امور تربیتی در تمام این سال‌ها با افت و خیزهای مختلفی مواجه بوده است و شاید بتوان یکی از اصلی‌ترین عوامل عدم تأثیرگذاری آن را نخست ساعات فشرده آموزش در مدارس و تمرکز معلمان بر دروسی همچون فیزیک، شیمی و ریاضی و در علت دوم طراحی برنامه‌های تکراری و غیرجذاب برای دانش‌آموز دهه 90 دانست.
محمد ابراهیم محمدی مدیرکل سابق پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش‌وپرورش در یادداشتی به جریان امور تربیتی در مدارس و ضعف‌های پیشِ‌رو و پیش‌نیازهای تقویت آن پرداخته است.
در این یادداشت آمده است:
هفته تربیت اسلامی که بیشتر یک هفته نمادین است برای تمرکز بر وظائف و مأموریت‌های نهاد تربیتی نام گرفته است. تربیت برخلاف خیلی از مقوله‌ها نه فعالیت موسمی است و نه فراغت تابستانی. شاید بتوان برای تربیت به عادت خیلی از مسائل، بر اساس سن و زمان موقعیت‌هایی را تعریف کرد؛ اما اینها دخالتی در همیشگی و پیوستگی تربیت ندارد.
تربیت برخلاف آموزش روش و ابزارهای تعریف‌شده‌ای ندارد جریانی از شدن‌های پیوسته است؛ برای همین هم در تربیت عوامل مستقیم و غیرمستقیم و حتی غیرمرتبط خواسته یا ناخواسته تأثیر دارد.
تردیدی نیست که امور تربیتی به‌عنوان قرارگاه تربیت برخلاف گذشته با مسائل نوپدید زیادی مواجه است و اساساً تربیت دهه 90 با دهه‌های پیشین و به‌ویژه دهه‌های نخست بعد از انقلاب به‌دلیل تغییر، دگرگونی‌ها، شرایط و زمینه‌ها فرق کرده است.
دور نیست اگر گفته شود نقطه اشتراک پرورشی امروز با گذشته‌ها، انگیزه تربیتی و وظیفه جهادی تربیت نسل است و به دیگر عبارت، تربیت هرچند به‌لحاظ ماهیتی یکی است اما به‌لحاظ قالبی با گذشته تفاوت‌های شکلی زیادی پیدا کرده است.
تربیت امروز ضمن اینکه قالب‌های نوین را می‌طلبد به مربیانی که به برخورداری‌های نوین دست یافته باشند نیز نیازمند است، به‌دیگر سخن برای تربیت پایدار به اندیشه‌های پویایی نیاز است تا ضمن شور و شیدایی ــ که امروز کمی بی‌سو شده است ــ با منطق و عقلانیت تابوشکنی کرده و سنت و مدرنیته را با هم درآمیخته و آشتی دهد و این شاید سخت‌ترین مأموریت پرورشی در این دوره پرالتهاب نیز باشد.
نوسازی و کارآمدی نیروی انسانی معاونت پرورشی هرچند نیازمند تولید بسته‌های عملیاتی است اما این مهم بدون سرمایه‌های انسانی مناسب به سرانجام نیکو نمی‌رسد.
از سوی دیگر امور پرورشی برای مواجهه هوشمندانه با مسائل نوپدید نیازمند استفاده از کارشناسان مسئله‌شناس است. شناخت مسئله، تحلیل و برنامه‌سازی از آن از لوازم غیر قابل اجتناب در پرورشی روزآمد است.
مسئله‌شناسی موجب می‌شود نیازهای دانش‌آموزان بهتر و به‌واقع‌تر شناسایی شده و مشارکت آنها در برنامه‌ها پررنگ‌تر شود. افزون بر این به‌دلیل تأثیر زمان و موقعیت‌های جغرافیایی در ذائقه و نگرش‌ها، برنامه‌سازی حوصله‌مندانه متناسب با نیازهای اقلیمی و بومی ضمن کمک هوشمندانه به فراغت‌های پیوسته و موسمی، همدلی‌ها و اعتماد محیطی را افزایش خواهد داد.
ناگفته پیداست نسخه واحد، آسیب جدی در برنامه‌سازی تربیتی برای جامعه هدف متنوع جغرافیایی، سنی و جنسیتی است. جامعه رنگین‌کمان دانش‌آموزی افزون بر برنامه‌های نو و متناسب با نیاز عصر، شایسته برنامه‌های مناسب جغرافیایی نیز است.
امور پرورشی می‌تواند با هدف همسوسازی برنامه با افق انتظارات دانش‌آموزی، از ابزارها و ظرفیت‌های خود سود برده و سامانه ملی افکارسنجی را عملیاتی کند؛ این سامانه ضمن ارتقای سرمایه اجتماعی پرورشی، اصلاح مناسبات تصمیم‌سازی، کمک شایانی در رصد و شناخت مسائل خواهد کرد.
سامانه افکارسنجی حلقه مفقوده پرورشی در مدیریت هوشمندانه شبکه‌های اجتماعی بوده و سرعت مداخلات برنامه‌ای را افزایش خواهد داد. شاید بتوان گفت حضور و مهندسی شبکه‌های اجتماعی بسیاری از برنامه‌های سنتی را تحت‌الشعاع قرار خواهد داد و موجب خواهد شد پرورشی با حوصله‌مندی در زمینه فراوانی و پراکندگی ده‌ها هزار مسئله دانش‌آموزی چاره‌اندیشی کند.
انتهای پیام/*