گزارش ویژه تسنیم| کردستان عراق ۲۷ سال پس از انتفاضه مردمی علیه صدام

به گزارش گروه دفاتر خارجی خبرگزاری تسنیم، اکراد عراقی در حالی سالگرد انتفاضه مردمی سال 1991 علیه رژیم بعثی صدام را جشن می گیرند که به باور کارشناسان، حکومت اقلیم کردستان در ارائه یک مدل موفق حکمرانی محلی، شکست خورده است و عمق بحرانها و سیطره احزاب بر این منطقه از عراق ایجاب می کند مردم یک بار دیگر به پا خیزند اما قیام آنها این بار علیه کسانی است که سال‌ها پیش، شعار عدالت و تامین آزادی را برای آنها سر داده بودند.

اوضاع کردستان عراق قبل از انتفاضه مردمی 1991

در سال‌های منتهی به 1991، رژیم بعثی صدام جنایات بیشماری را علیه کردها به عنوان بخشی از ساکنین عراق مرتکب شده بود، جنایاتی که بعثی‌ها علیه شیعیان در دیگر مناطق عراق هم مرتکب شده بودند و همین نقطه مشترک و اتحاد کُرد و شیعه در تاریخ چندین دهه گذشته عراق بوده است و اینک نیز با وجود برخی فراز و نشیب‌ها این حس دوستی و اتحاد، همچنان به قوت خود باقی است. رژیم صدام در جنایت موسوم به انفال، 182 هزار نفر از اکراد عراقی را در مراحل مختلف زنده به گور کرده و به اشکال گوناگون از میان برد، در بمباران شیمیایی حلبچه بیش از پنج هزار نفر از ساکنین بی دفاع این شهر را قربانی یکی از بی رحمانه ترین حملات شیمیایی تاریخ بشریت کرد، مناطق زیادی از کردستان عراق در نتیجه این سیاست صدام، ویران شده و آوارگان در کمپ‌های اجباری سکونت داده شدند.

پس از اشغال کویت توسط صدام در سال 1990 و تحولاتی که در نتیجه این حمله پیش آمد، شیعیان عراق در مناطق جنوبی این کشور علیه ظلم و ستم بعثی‌ها قیام کردند، می‌توان گفت که قیام شیعیان این فرصت را برای کردها نیز فراهم کرد که به اقدام مشابهی متوسل شوند. با الگوبرداری از قیام شیعیان، اولین جرقه قیام انتفاضه کردستان عراق در 5 مارس 1991 در شهر رانیه زده شد و این شهر و مناطق تابعه آن آزاد شدند. در روز 6 مارس مناطق بازیان و باینجان آزاد شدند. 7 مارس، سلیمانیه، 8 مارس، چمچمال، عربت، حلبچه و مناطق دیگری از کردستان عراق از سیطره بعثی‌ها نجات یافتند، مردم شقلاوه و کویه در 9 مارس قیام کردند، سوران و چومان در 10 مارس و اربیل در 11 مارس علیه صدامی‌ها قیام کردند، مردم زاخو در 13 مارس و دهوکی‌ها در 14 مارس به پا خاستند و بدینگونه مناطق مختلف کردستان عراق از زیر چکمه نظامیان بعث آزاد شدند.

اقلیم کردستان در 27 سالگی انتفاضه مردمی

اقلیم کردستان عراق در شرایطی سالگرد انتفاضه مردمی سال 1991 را گرامی می‌دارد که موج انتقادهای مردمی، سیاسیون، روشنفکران و اقشار مختلف این منطقه علیه کارنامه حکومت محلی گسترش یافته است. اکراد عراقی معتقدند که تجربه 27 سالگی حکومت محلی نتوانسته است زندگی شایسته‌ای را برای آنها فراهم کند و ناعدالتی و فساد سیاسی و اقتصادی از سوی احزاب و خاندان حاکم بر جای جای اقلیم سایه افکنده است.

ناظرین سیاسی اقلیم کردستان معتقدند که عوامل خلق انتفاضه مردمی سال 1991 اینک نیز مشاهده می‌شود و از نبود خدمات اولیه و لازم زندگی، بیکاری و شکست‌های مکرر سیاسی و اقتصادی اربیل به ویژه در پسا رفراندوم ناشی شده است. حکومت اقلیم کردستان عراق با وجود فروش نفت این منطقه و برخورداری از درآمدهای داخلی در پرداخت حقوق کارمندان خود ناتوان مانده است و عدم شفافیت در قراردادهای نفتی تاکنون مانع تحویل پرونده نفتی به بغداد و چاره یابی مسائل و مشکلات بودجه و حقوق کارمندان شده است. از سوی دیگر، کردهای عراقی بر این باورند که اختلافات سیاسی احزاب اقلیم به بالاترین سطح خود رسیده است و در مجموع، مشکلات سیاسی و اقتصادی سبب شده است که آنها همان نگرانی‌های سال 1991 را داشته باشند و همین وضعیت، لزوم انتفاضه دیگری را می‌طلبد، البته با یک تفاوت. انتفاضه دوم اکراد عراقی علیه سردمداران کرد است نه حاکمان بغداد، همان کسانی که در آن برهه بارها بر لزوم خدمت به مردم و عدالت اجتماعی تاکید کرده بودند.

استقبال احزاب و شخصیت ها از سالگرد انتفاضه کردستان عراق

اگرچه احزاب دموکرات کردستان و اتحادیه میهنی به دلیل حضور 27 ساله در راس حاکمیت محلی این منطقه همچنان به سبک و سیاق گذشته به استقبال سالگرد انتفاضه رفتند اما دیگر احزاب و شخصیت‌های سیاسی کرد عراقی نظراتی داشته‌اند که جالب توجه است.

ناامیدی عمیق و وضعیت بحرانی، نتیجه حکمرانی فاسد و شکست خورده

شخصی که سال‌ها در اتحادیه میهنی کردستان و حکومت محلی اقلیم و بعدها به عنوان نماینده کردها در دولت مرکزی عراق دارای پست‌ها و مناصب عالی بوده است اینک زبان به انتقاد از حکام اقلیم کردستان گشوده است. برهم احمد صالح رئیس ائتلاف برای دموکراسی و عدالت که با انرژی خاصی قدم به میدان تغییرات سیاسی در اقلیم نهاده است، گفته است: مردم کردستان عراق به دلیل ضعف‌های حاکمیت فاسد و شکست خورده در ناامیدی عمیق و وضعیتی بحرانی به سر می‌برند. وی از سیطره احزاب و خاندان حاکم بر اقلیم کردستان به شدت انتقاد کرده و گفته است که در نتیجه سیاست اشتباه طبقه حاکم، بحران معیشت، عدم پرداخت حقوق کارمندان و آینده مبهم، گریبانگیر مردم شده است. برهم صالح اعلام کرده است: با گذشت 27 سال اینک زمان آن فرا رسیده است که بار دیگر ثابت کنیم به گواهی تاریخ، ملت ماندگار است و ظالمان و ستمکاران آینده‌ای ندارند.

انتقاد شدید جماعت اسلامی کردستان از سیطره احزاب

جماعت اسلامی کردستان به عنوان یکی از احزاب منتقد اقلیم کردستان عراق به مناسبت 27 سالگی انتفاضه مردمی در این منطقه اعلام کرده است: این احزاب هستند که بر اقلیم کردستان حکومت می‌کنند نه چیزی به اسم حکومت. در نتیجه همین اختلافات میان احزاب بود که در دهه 90 میلادی شاهد جنگ داخلی و اثرات زیانبار آن بودیم. اقلیم فاقد زیرساخت‌های اقتصادی است و درآمدهای آن به تاراج رفته است. اقتصاد اقلیم کردستان با بدهی های فزاینده‌ای روبرو است، امری که وضعیت آیندگان ما را هم تحت تاثیر قرار خواهد داد و می‌توان گفت که نتیجه چنین حاکمیتی تنها شکست سیاسی و اقتصادی بوده است.

جنبش تغییر: اهداف انتفاضه شکست خورده است

جنبش تغییر به عنوان یکی از احزاب مطرح اقلیم کردستان عراق در پیامی به مناسبت سالگرد انتفاضه مردمی این منطقه اعلام کرده است که جنگ داخلی، بحران و فساد اقتصادی از آثار و نتایج حکومت محلی بوده است. این جنبش بر لزوم تداوم تلاش‌ها در جهت رسیدن به عدالت، اصلاح و تغییر اساسی در اقلیم کردستان عراق تاکید کرده است.

مسعود عبدالخالق از شخصیت‌های سیاسی اقلیم کردستان: پایان مدل حکمرانی اقلیم فرا رسیده است

مسعود عبدالخالق از شخصیت‌های سیاسی اقلیم کردستان عراق در پیامی اعلام کرده است که محصول انتفاضه مردمی سال 1991، اموال نامشروع برای طبقه حاکم و معیشتی سخت و دشوار برای مردم بوده است، اما با هر معیاری که کارنامه این حکومت را ارزیابی کنیم می توان گفت که پایان این مدل از حکمرانی فرا رسیده است.

عبدالستار مجید، وزیر مستعفی کشاورزی و منابع آبی اقلیم: نیازمند انتفاضه دیگری هستیم تا به وضعیت کنونی پایان دهیم

عبدالستار مجید وزیر مستعفی کشاورزی و منابع آبی حکومت اقلیم کردستان عراق و از اعضای شورای سیاسی جماعت اسلامی کردستان در پیامی اعلام کرده است: مردم اقلیم کردستان نیازمند انتفاضه جدیدی هستند که آنان را از وضعیت اسفبار کنونی نجات دهد. متاسفانه پس از انتفاضه 1991، حکومت اقلیم کردستان در تامین ملزومات یک زندگی شرافتمندانه برای مردم ناتوان بوده است.

موارد انتقادی فوق تنها بخشی از موجی است که این روزها در سالگرد این مناسبت اقلیم کردستان علیه حکومت محلی و احزاب حاکم صورت گرفته است و به جرات می‌توان گفت که چنین انتقادهای فزاینده‌ای بر وضعیت آتی این احزاب در هر دو انتخابات محلی و سراسری عراق تاثیرگذار خواهد بود.

انتهای پیام/.