ترامپ در رژیم امنیتی اون

به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، پس از یک دوره توفانی تهدید متقابل هسته‌ای و رجز خوانی رهبران کره شمالی و آمریکا برای یکدیگر که جهان را تا آستانه شروع جنگی ویرانگر سوق داد، اکنون وضع به یک باره دگرگون شده است. پیونگ یانگ و واشنگتن این روزها پیام های سازنده و مثبت به سوی یکدیگر مخابره می کنند و از تمایل برای گفت وگو و رفع تنش سخن به میان می آورند. مهم ترین تحولات صورت گرفته در این روزها افشای سفر جنجال‌برانگیز مایک پمپئو رئیس اسبق سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) به پیونگ‌ یانگ، برقراری خط تماس مستقیم میان دو کره و همچنین اعلام یک باره و غافلگیرکننده کره شمالی در تعلیق برنامه هسته‌ای و موشکی این کشور است که عاملی شده‌اند تا چشم‌انداز تیره و تار امنیت شبه جزیره به یک باره جای خود را به افقی روشن برای ایجاد صلح دهد. بر این اساس این پرسش اکنون مطرح است که چه عاملی باعث شده است تا سیاست پیونگ یانگ که یک بار هم تجربه ناکام مذاکره با آمریکا و تخریب رآکتور هسته ای خود را دارد در مقابل مذاکره با واشنگتن دچار تغییر شود؟
نیاز کاخ سفید به یک موفقیت در سیاست خارجی
واقعیت این است که بر خلاف تحلیل های اخیر منتشر شده درباره چرخش سیاسی در روابط دو کشور، نقش فشارهای بیرونی بر پیونگ یانگ در مقایسه با دیگر مولفه های تاثیر گذار در این تغییر بسیار اندک است. دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا و مایک پمپئو، نامزد وزارت خارجه این کشور بیش از کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی، به یک توافق بین المللی در شبه جزیره کره نیازمندند. پمپئو که این روزها تاییدش برای ریاست دستگاه دیپلماسی آمریکا در سنا با چالش مواجه شده است به شدت تلاش می کند تا خود را به عنوان یک دیپلمات موفق و کسی که توانسته است یک معضل جدی بین المللی را حل و فصل کند، نشان دهد. از سوی دیگر ترامپ هم امیدوار است دست یابی به یک توافق قابل قبول با کره شمالی را به برگ برنده ای برای موفقیت در رقابت های آینده ریاست جمهوری آمریکا تبدیل کند. البته این تنها یک روی سکه چرخش اخیر در سیاست دو کشور است. روی سکه ای که رهبران کره شمالی بیش از هرکسی و با چشمانی کاملا باز به آن واقف هستند.
دست یابی کره به یک توازن استراتژیک و موازنه هسته ای
از سوی دیگر کره شمالی این بار بر خلاف گذشته، دیگر از موضع ضعف روی به مذاکره نیاورده است. این کشور با ایجاد یک توازن استراتژیک نظامی و دست یابی به بمب اتمی و هیدروژنی تلاش دارد تا با  دست پر پشت میز گفت و گو حاضر شود. پیونگ یانگ  این روزها در حالی از تمایل به گفت وگو با آمریکا سخن می گوید که  زرادخانه اتمی خود را تکمیل کرده و به فناوری ساخت و پرتاب موشک های قاره پیما دست یافته است. کره شمالی می داند مذاکرات دو کره و همچنین نشست سران آمریکا و این کشور کار ساده ای نیست و برای همین لازم بوده است تا زمینه های آن از سال ها قبل آماده شود. این کشور از سال 2006 میلادی توان هسته ای نظامی خود را افزایش داده و حالا به یک قدرت هسته ای تبدیل شده است که چرخه کامل هسته ای را در اختیار دارد و می تواند موشک های بالستیک خود را به خاک آمریکا با قابلیت حمل کلاهک اتمی پرتاب کند. واقعیتی که به کره شمالی یک اقتدار ویژه می دهد به این معنا که این کشور هم ابزارهای زیادی برای تحت فشار گذاشتن آمریکا در اختیار دارد و دیگر مانند گذشته در برابر واشنگتن دست و پا بسته نیست. نزدیک به دوسال پیش به این طرف کره شمالی برای تکمیل برنامه بمب اتمی خود و نیز موشک‌های حامل آن به منظور به وجود آوردن یک توازن استراتژیک با آمریکا تلاش کرد و بعد از هفت آزمایش اتمی و تقریبا به همین تعداد آزمایش موشکی ظاهرا توانسته است دستاوردهای عملی خود را به نقطه غیر قابل بازگشت برساند تا تهدیدات توخالی ترامپ و نظامیان همراه وی  با اعزام چندین ناو هواپیمابر و همچنین تحریم‌های سازمان ملل، در این روند خدشه‌ای به وجود نیاورد. بنابراین برای تثبیت این دستاوردها پیونگ یانگ تصمیم گرفته است تا  سیاست تعامل با کره جنوبی و «جامعه جهانی» را در پیش بگیرد. تغییری تاکتیکی که با دیپلماسی عمومی کره شمالی و مشارکت در المپیک ورزشی کره جنوبی آغاز شد.
کره شمشیر ارزشمندش را کنار نمی گذارد
هرچند این روزها رسانه های غربی تلاش دارند تا این گونه وانمود کنند که کره شمالی تصمیم گرفته به صورت یک جانبه دست به خلع سلاح هسته ای بزند اما واقعیت این است که رهبران این کشور به خوبی از محیط امنیتی پیرامون خود با خبر هستند. کره شمالی به هیچ وجه اعلان نکرده است که حاضر به انهدام تسلیحات هسته ای خود است. رویترز در این زمینه می نویسد: با توجه به اعلام تصمیم پیونگ یانگ برای تعلیق آزمایش های هسته ای و موشک های بالستیکی، رهبر کره شمالی در سخنان خود خطاب به کمیته مرکزی حزب کارگران به هیچ وجه به این موضوع اشاره ای نکرده که وی ممکن است آن چه را که "شمشیر ارزشمند" کره شمالی می خواند، کنار بگذارد. کیم جونگ اون در سخنان خود در این باره گفت: کره شمالی به صورت موفقیت آمیز توانسته است زرادخانه خود را توسعه دهد و کلاهک های کوچکی را بسازد که می تواند روی موشک سوار شود. وی افزود: "بدین ترتیب، اکنون هیچ گونه آزمایش هسته ای و شلیک آزمایشی موشک های بالستیک قاره پیما و میان برد، برای جمهوری دموکراتیک خلق کره ضروری نیست."
الگوی مذاکرات سالت برای تعامل با کره شمالی
بنابراین پیونگ یانگ احتمالا در عین حفظ توان استراتژیک هسته ای خود، در خصوص «تعلیق آزمایش های اتمی» مذاکرات مربوط به کنترل تسلیحات خود را با آمریکایی ها شروع خواهد کرد. موضوعی که در چارچوب ایجاد یک رژیم امنیت قابل تحلیل است.  رژیم امنیت از دو جزء «بازدارندگی» و «کنترل تسلیحات» تشکیل ‌می شود. جزء اول ناظر بر تلاش یک کشور برای ارتقای سطح نظامی خود تا رسیدن به بازدارندگی است که برای کره شمالی، ظاهرا محقق شده است. اکنون مقامات پیونگ‌یانگ در تلاش برای ساختن جزء دوم رژیم امنیت خود از طریق کنترل تسلیحات هستند. در فرایند کنترل تسلیحات، دو طرف به‌صورت گام‌به‌گام و بعضاً با نظارت  متقابل، به کاهش تسلیحات خود به سطحی معین اقدام می‌کنند.  نمونه چنین رفتاری را می توان میان واشنگتن و مسکو و در جریان گفت وگوی محدودسازی جنگ‌افزار راهبردی Strategic Arms Limitations ، موسوم به سالت دید . پیونگ یانگ تلاش می کند تا با ایجاد رژیم امنیت مانند بسیاری از کشورهای برخوردار از سلاح هسته‌ای، محیطی امن و مصون از تهدیدهای بی‌اندازه کشوری مانند ایالات‌متحده آمریکا برای خود ایجاد کند.  بدین ترتیب در عین حالی که توان بازدارندگی خود را به بالاترین حد ممکن رسانده است و می تواند تمام خاک آمریکا را در دسترس موشک های خود قرار دهد، تلاش خواهد کرد مشروعیت تسلیحات خود را نیز در قالب مذاکره با شش کشور احتمالی به دست آورد. آمریکایی ها به خوبی می دانند که کره شمالی توان هسته ای خود را امحا نخواهد کرد، تنها می توانند از کره شمالی بخواهند که آزمایش آن و تهدید ناشی از آن را به حداقل ممکن برساند. بنابراین کره شمالی در عین حالی که توان بازدارندگی خود را حفظ می کند، رژیم امنیتی مشروعی نیز برای خود طراحی می کند که ابتکار عمل را از غرب بگیرد و به پیونگ یانگ تفویض کند. غرب نیز از این که توانسته کره شمالی را به میز مذاکرات روانه کند سرمست است. در این چارچوب یقینا غرب نمی تواند کره شمالی را از توان بازدارندگی اش سلب کند، چرا که این پیونگ یانگ نیست که به میز مذاکره نیاز ولع آمیز دارد، بلکه این آمریکایی ها هستند که به هر طریقی به دنبال حل کردن مسئله کره شمالی هستند.

یادداشت خراسان/ دکتر علیرضارضاخواه

انتهای پیام/