پرونده انتخابات لبنان -۴| شعارهای انتخاباتی احزاب بزرگ؛ پیش‌بینی پیروز انتخابات به تفکیک حوزههای مختلف
پیش‌بینی نتایج انتخابات پارلمانی لبنان در این دوره با ابهام فراوانی روبرو است، اما نگاهی به شاخص‌ها و نظرسنجی‌های موجود می‌تواند شمه‌ای کلی از جریان‌های پیروز انتخابات ارائه دهد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، انتخابات پارلمانی لبنان قرار است روز 16 اردیبهشت در مناطق مختلف این کشور برگزار شود. با توجه به اینکه فراکسیون‌های بزرگ حاضر در انتخابات و مداخله‌های غربی- آمریکایی در مقالات پیشین مورد توجه قرار گرفت، این مقاله نگاهی دقیق و تفصیلی به بحث قانون انتخابات و حوزههای انتخاباتی و توزیع لیست‌های کاندیداها در این حوزه ها و نتایج احتمالی انتخابات خواهد داشت.
مهمترین بندهای قانون انتخابات لبنان
قانون جدید انتخابات لبنان، حوزه های انتخاباتی در این کشور را به 15 حوزه تقسیم کرده و در این میان مکانیزم رأی برتر بر اساس بخش‌های کوچکتر انتخاباتی را به رسمیت می‌شناسد.
ماده اول از قانون انتخابات تاکید دارد که مجلس نمایندگان متشکل از 128 عضو است که مدت نمایندگی آنها چهار سال است. این تعداد بر اساس قانون نسبیت تعیین می‌شود و رای گیری به صورت عمومی و محرمانه و در یک دوره واحد صورت می‌گیرد.
قانون نسبیت به گونه‌ای است که کرسی‌های اختصاص داده شده در حوزههای انتخاباتی بر اساس لیست‌های مشترک و میزان رای دهندگان در انتخابات میان آنها توزیع خواهد شد.
بر اساس قانون جدید همچنین شش کرسی در مجلس نمایندگان به لبنانی‌های غیر مقیم در این کشور اختصاص داده شده که به صورت مساوی بین مسیحیان و مسلمانان تقسیم شده است. به این ترتیب تعداد کرسی‌های مجلس نمایندگان این کشور به عدد 134 می‌رسد.
البته مطالبات برخی گروه‌های سیاسی برای رعایت بیشتر عدالت در حوزههای انتخابی لبنان در جریان مناقشات مربوط به تصویب قانون انتخابات نادیده گرفته شد و این موضوع سبب شد عدالت کامل در ورود نمایندگان ملت به مجلس محقق نشده و نمایندگان همچنان تحت چتر سهمیه‌‌های فرقه‌ای وارد مجلس شوند. از جمله این موارد می‌توان به تبدیل لبنان به یک حوزه انتخاباتی یا کاهش سن رأی گیری از 21 سال به 18 سال اشاره کرد. سن بالای رأی گیری در لبنان در هیچ جای دنیا مشابه ندارد و تنها برای جلب نظر مسیحیان و جلوگیری از کاهش رأی آنها این سن کاهش پیدا نمی‌کند.
در مجلس لبنان تعداد کرسی‌های مسلمانان 64 کرسی است که 27 کرسی به اهل تسنن و 27 کرسی به شیعیان اختصاص داده شده و 8 کرسی نیز متعلق به دروزی ها و 2 کرسی تحت اختیار علوی‌ها است. در سهمیه مسیحی‌ها نیز 34 کرسی به مارونی‌ها اختصاص دارد و 14 کرسی در اختیار مسیحیان ارتودوکس است. 8 کرسی نیز به مسیحیان کاتولیک و 6 کرسی به ارمنی‌ها و یک کرسی به انجیلی‌ها و یک کرسی دیگر به سایر اقلیت‌های مسیحی اختصاص داده شده است.
رویکرد نسبی که در قانون جدید انتخابات لبنان وجود دارد، فضای آزادی عمل بیشتری را برای تشکیل جریان‌های اپوزیسیون پارلمانی فراهم می‌کند تا در نتیجه این روند، نظارت متقابل میان شخصیت‌ها و احزاب سیاسی، فساد دولتی را به کمترین حد خود برساند. این قانون شرایط بهتری را برای احزاب کوچکتر فراهم آورده تا بتوانند حضور جدی‌تری در پارلمان داشته باشند. به این ترتیب می‌توان پیش‌بینی کرد که تعداد کرسی‌های ائتلاف‌ها و فراکسیون‌های بزرگ در نتیجه این انتخابات کاهش پیدا کند و به همین نسبت اردوگاه‌های حامی غرب و محور مقاومت در پارلمان نیز دستخوش تغییراتی شود.
توزیع کرسی‌های پارلمانی در انتخابات 2018 لبنان
شعارهای انتخاباتی احزاب بزرگ در انتخابات جدید
هر یک از احزاب و گروه‌های لبنانی برای ورود به رقابت‌های انتخاباتی شعاری را برای خود انتخاب کرده‌اند که می‌تواند نشان دهنده اولویت‌های اساسی آنها برای 4 سال آینده باشد.
حزب‌الله با شعار «نحمی و نبنی: حمایت می‌کنیم و می‌سازیم» و «دونک موتی، لک صوتی: بدون تو می‌میرم، به تو رای می‌دهم» وارد انتخابات شد و خود را به عنوان گروهی که به دنبال پیشرفت و توسعه‌ی اجتماعی نیز هست معرفی کرد.
جریان المستقبل به ریاست سعد حریری با شعار «نحنا الخرزه الزرقاء یلی بتحمی لبنان: ما همان مهره آبی هستیم که از لبنان حمایت می‌کند» وارد انتخابات شد. مهره‌ی آبی در نظر برخی لبنانی‌ها موجب حمایت و آسیب نرسیدن می‌شود. البته باید توجه داشت که آبی، رنگ جریان المستقبل نیز هست. هرچند شعار جریان المستقبل از لحاظ محتوایی دارای پایه‌ای خرافی است اما مورد توجه شهروندان لبنانی قرار گرفت.
حزب نیروهای لبنانی به ریاست سمیر جعجع با شعار «صار بدا دوله مش دویله: دولت می‌خواهیم نه دولت کوچک(دولت در سایه)» وارد انتخابات شد. حزب نیروهای لبنانی با این شعار به مخالفت و رقابت با حزب‌الله برخاسته و معتقد است حزب‌الله به مثابه یک دولت کوچک در ذیل دولت اصلی در حال فعالیت است که مشکلات زیادی را برای لبنان ایجاد کرده‌است. این حزب همچنین با شعار مذکور خواستار انحصار سلاح در دست دولت و خلع سلاح از حزب‌الله شده است.
حزب الکتائب به ریاست سامی الجمیل با شعار «عنا الحل: حل [مشکلات] نزد ماست» و «نبض التغییر: نبض تغییر» وارد عرصه انتخابات شد. راهکار این حزب برای باورپذیری شعارش این بود که برنامه‌ای متشکل از 113 بند را برای حل مشکلات شهروندان ارائه و خود را عامل تغییر وضع کنونی معرفی کرد.
جنبش امل به ریاست نبیه بری با شعار «صوتک امل: رای تو [جنبش] امل» از جوانان خواسته است که به لیست آنان رای بدهند. این جنبش در تبلیغات انتخاباتی خود از شعارهایی چون حمایت از مرزها و کشور و تلاش برای توسعه استفاده کرده است. استفاده از تصویر امام موسی صدر نیز در تبلیغات جنبش امل مشهود است.
حزب جدید «سبعه» نیز با شعار «ابتسامة الوطن: لبخند وطن» وارد انتخابات شد. این حزب با طرح این ایده که برای گذر از مشکلات باید حزبی جامع و با گذر از طایفه‌گرایی و با رویکردهای عمل‌گرایانه و متناسب با شرایط عصر حاضر در صحنه سیاسی لبنان عمل کند، به انتخابات ورود کرد.
لیست‌های انتخاباتی در حوزههای داغ لبنان و شانس پیروزی آنها
أ: حوزه اول شمال لبنان (عکار)
حوزه انتخابیه شمال لبنان هفت کرسی در پارلمان این کشور دارد که سه کرسی به اهل تسنن اختصاص یافته و دو کرسی به مسیحیت ارتدوکس تعلق گرفته است. مارونی‌ها و علوی‌ها نیز هر کدام یک کرسی در این منطقه دارند. انتظار میرود رقابت سختی در انتخابات پارلمانی منطقه عکار بین 6 لیست رقیب به وجود آید که هر کدام نشانگر بخشی از ساختار مردم شناختی لبنان هستند.
در انتخابات گذشته سال 2005 و 2009 و در سایه قانون ناعادلانه موسوم به قانون 60 ، جریان المستقبل تصمیم‌گیری در خصوص کرسی‌های پارلمانی این منطقه را در انحصار خود گرفته بود و تمام 7 کرسی این منطقه را از آن خود می‌کرد. اما به نظر می‌رسد تغییرات قابل توجهی در نتایج انتخابات فقیرترین استان لبنان در این دوره به وجود خواهد آمد.
همزمان با تغییر قانون انتخابات، مزاج افکار عمومی عکار نیز تغییر کرده و بیش از پیش از جریان المستقبل و متحدانش فاصله گرفته است. یکی از مهمترین دلایل این رویکرد، عملکرد سیاسی و خدماتی ضعیف نمایندگان عکار در دوره‌های گذشته است. علاوه بر اینکه آنها در چارچوب بازی‌های سیاسی که به آن ورود کردند، نتوانستند بودجه‌های لازم را به این منطقه اختصاص داده و از میزان فقر و بیکاری مردم آن بکاهند. علاوه بر اینها جریان المستقبل در این منطقه با شکاف‌های عمده‌ای میان عناصر خود مواجه شد تا جایی که تعدادی از آنها تصمیم گرفتند وارد رقابت انتخاباتی نشود.
اردوگاه متزلزل جریان المستقبل نشان می‌دهد که این جریان در بهترین حالت تنها موفق به کسب سه کرسی پارلمانی در عکار خواهد شد. البته جریان 8 مارس نیز نتوانست در این حوزه انتخاباتی لیست واحدی را ارائه دهد. این موضوع دلایل مختلفی داشت که از جمله آن می‌توان به اختلافات ولید البعرینی نامزد حاضر در لیست المستقبل با پدرش وجیه البعرینی اشاره کرد که ریاست لیست «القرار لعکار» را بر عهده دارد. این در حالی است که جریان آزاد ملی نیز در این منطقه با جماعت اسلامی ائتلاف کرده است.
بر اساس اطلاعات و پیش‌بینی‌های موجود به نظر می‌رسد لیست القرار لعکار می‌تواند در این حوزه دو کرسی پارلمان را به خود اختصاص دهد که یکی از آنها متعلق به اهل تسنن خواهد بود و کرسی دیگر احتمالا کرسی علوی‌ها یا ارتدوکس خواهد بود.
لیست «عکار القویة» که از اتحاد جریان آزاد ملی و جماعت اسلامی تشکیل شده همچنان با مشکلات لجستیک و روحی روبرو است و اختلافات اساسی میان متحدان آن وجود دارد. البته به نظر می‌رسد آنها نیز بتوانند در این حوزه به یک کرسی پارلمانی دست پیدا کنند. سه لیست دیگر بعید است که بتوانند کرسی را در پارلمان به خود اختصاص دهند.
نکته جالب توجه دیگر در رقابت های انتخاباتی عکار وجود لیستی از زنان عکار است. البته این لیست بیشتر شبیه یک ماجراجویی بوده و هیچ حمایت مالی و تبلیغاتی از این فهرست انجام نمی‌شود.
در نهایت باید گفت که نتایج انتخابات حوزه اول شمال لبنان مانند گذشته نخواهد بود و غافلگیری‌های انتخاباتی و سیاسی متعددی را به دنبال خواهد داشت. این موضوع در سایه قانون جدید انتخابات می‌تواند حجم واقعی هر یک از گروه‌های سیاسی موجود در عرصه عکار را نشان دهد.
استان شمالی
ادامه دارد...