چرا نفت روسیه به جای اروپا به سمت چین سرازیر شده است؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، رونامه اینترنتی «وزگلیاد» در تحلیلی نوشته است: میزان نفت صادراتی روسیه به اروپا در حال کاهش و در عوض ارسال نفت به چین، در حال افزایش است. برخی تحلیلگران غربی معتقدند که این مسئله مستقیما به رویارویی سیاسی بین روسیه و غرب مربوط می شود. البته گزینه‌های دیگری در این رابطه دخیل هستند و ظاهرا سیاست اهمیت زیادی در این موضوع ندارد.

طبق ارزیابی کارشناسان آژانس خبری «بلومبرگ»، در پنج ماه نخست سال 2018 از طریق بنادر دریای بالتیک و دریای سیاه، نفت کمتری از روسیه به اروپا ارسال شده و حجم آن 19 درصد کمتر از میزان صادر شده در همین دوره زمانی در سال 2017 بوده است.

این در حالی است که شرکت «ترانس نفت» روسیه هم اعلام کرده که میزان صادرات نفت به چین در سه ماهه نخست سال 2018 به میزان 43 درصد افزایش داشته و حجم کلی آن به 750 هزار بشکه در شبانه روز رسیده است.

آیا وضعیت بازار نفت جهانی در حال تغییر شکل است؟

کارشناسان بلومبرگ معتقدند، اگر همین روال ادامه یابد، به احتمال زیاد جای نفت روسیه در قاره اروپا را نفت کشورهای خاورمیانه و آمریکا خواهد گرفت. ضمن اینکه روسیه سه سال است که از کشورهای عربستان سعودی و آنگولا در صادرات نفت به چین سبقت گرفته و رهبری در این عرصه را از آن خویش کرده است. حداکثر تاریخی در زمینه ارسال نفت به چین در سال 2016 بود که روسیه بیش از یک میلیون بشکه نفت در شبانه روز به چین صادر می کرد.

به عقیده تحلیلگران، بدین ترتیب نوعی تغییر شکل بازار نفت در حال ایجاد است که علت آن را باید در سیاست جهانی، بخصوص با توجه به تیرگی بیش از حد روابط روسیه و غرب، جستجو کرد. به گفته آنها، نخستین آسیب دیدگان از این وضعیت هم، کشتی‌های حامل نفت و بنادر روسیه هستند. ولی آیا این مسئله صحت دارد؟

کاملا بعید است که روسیه اروپا را رها کرده و صرفا به سمت شرق جهت گیری کند. قاره اروپا با خرید 1،86 میلیون بشکه نفت در شبانه روز، همچنان بزرگترین خریدار نفت روسیه است. البته تمایل برای افزایش ارسال نفت به بازارهای آسیایی نخستین سال نیست که دیده می شود.  

علت اصلی تمایل بیشتر روسیه به صادرات نفت به آسیا

"ایگور یوشکوف" کارشناس ارشد بنیاد امنیت انرژی ملی روسیه به این روزنامه گفت: «واقعا بخشی از نفت ارسالی به آسیا از بازار اروپا و قبل از همه از طریق خط لوله «دروژبا» (دوستی) تامین می شود. ولی این مسئله به اوضاع سیاسی در جهان ارتباطی نداشته و دلایل آن طرحهای اقتصادی است. شرکتهای روسی با فروش نفت در بازار آسیا سود بیشتری در مقایسه با اروپا بدست می آورند.»

یوشکوف علت این مسئله را اینطور توضیح داده: «اگر نفت استخراجی در سیبری غربی که نفتی کم گوگرد با مارک «Siberian Light» است به اروپا صادر شود، باید از خاک بلاروس بگذرد و با نفت چرب و پرگوگرد ترکیب شده و در نهایت با مارک نفت «Urals» و دارای گوگرد متوسط به اروپا می رسد و دارای قیمت پایین تری از نفت سبک سیبری است. ولی زمانی که همین نفت از طریق خط لوله نفت «شرق سیبری-اقیانوس آرام» انتقال یابد، همان نفت «Siberian Light» باقی مانده و به بالاترین قیمت در بازارهای آسیایی به فروش می رسد و به همین دلیل شرکتهای نفتی روسی جهت گیری شرق را ترجیح می دهند.«  

این کارشناس افزود، افزایش قابل توجه انتقال نفت در جهت گیری به سمت شرق به افزیش ظرفیت خط لوله نفت «شرق سیبری-اقیانوس آرام» از 15 به 30 تن نفت در سال مربوط می شود. این مهمترین کانال ارسال نفت روسیه به چین است. ارسال نفت به چین از طریق خاک قزاقستان نیز صورت می گیرد که حدود 10 میلیون تن نفت است.

این در حالی است که افزایش ظرفیت این خط لوله در آینده نیز برنامه ریزی شده است. بر اساس اطلاعات شرکت «ترانس نفت» روسیه، در سال 2019 ظرفیت خط لوله «شرق سیبری-اقیانوس آرام» تا 50 میلیون تن در سال و در سال 2020 تا 80 میلیون تن خواهد رسید. البته در جهت گیری اروپا نیز ظرفیت انتقال نفت در حال افزایش است، ولی گستردگی آن کمتر است.

آیا آمریکا در حال بیرون راندن روسیه از بازار نفتی اروپاست؟

خطر بیرون رانده شدن روسیه از بازار اروپا بوسیله نفت آمریکایی یا خاورمیانه نیز توسط کارشناسان بلومبرگ بزرگنمایی شده است. ایگور یوشکوف معقد است: «در بازار نفت همه چیز راحت تر از بازار گاز طبیعی است که رقابت بسیار شدیدی وجود دارد. بازار نفت جهانی است و به همین دلیل تهدیدی برای بیرون انداختن روسیه از بازار اروپا وجود ندارد. روسیه هیچ مشکلی با فروش نفت ندارد، مشکل ما در زمینه استخراج نفت است. هرچه نفت استخراج شود، تمام آن خریداری می شود. ضمن اینکه با وجود افزایش صادرات نفت ایران، مواضع روسیه در بازار نفتی اروپا و بخصوص در آسیا همچنان بسیار خوب است.»

به گفته این کارشناس، در ایالات متحده وضعیت به این شکل است که آنها بیشتر از آنچه صادرات نفت دارند، این محصول را وارد می کنند. منطق صادراتی آمریکا نیز صرفا منافع اقتصادی است، هرکجا که ارسال نفت سودآورتر است، چه بازار داخلی و چه بازار خارجی، به آنجا انتقال خواهند داد. مسئله این است که طرف آمریکایی نفت گرانقیمت و دارای کیفیت بالاتری صادر کرده و پول خوبی از این صادرات بدست می آورد.

وی یادآور شد که ادعای مطبوعات غربی در مورد آسیب دیدن بنادر روسیه در  دریای بالتیک و دریای سیاه هم صحت ندارد. برعکس احتمالا این خط لوله‌های نفتی هستند که احتمالا ظرفیت انتقالشان کاهش یابد و بنادر روسیه در زمینه صادرات نفت کاملا فعال هستند.  

انتهای پیام/