گزارش تسنیم| «ایشان قیام‌الدین»؛ پرونده جدید تاجیکستان علیه ایران: باز هم پای عربستان در میان است؟
به‌نظر میرسد پرونده ایشان قیام‌الدین با هدف شیعه‌هراسی و ایران‌هراسی در تاجیکستان با حمایت دلارهای نفتی سعودی در جریان است و در آینده‌ای نزدیک باید شاهد بروز و ظهورهای بیشتری از آن باشیم.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، طی سال‌های اخیر و پس از افزایش نفوذ عربستان سعودی در تاجیکستان، حجم پرونده‌سازی‌ها و دروغ‌پردازی‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران افزایش یافته است. در همین راستا همه‌روزه در رسانه‌های تاجیک خبرهای ضد و نقیض بسیاری مشاهده می‌شود که اتهامات عجیب و غریبی را علیه ایران مطرح می‌کنند. در برخی موارد مشاهده شده که دلارهای نفتی سعودی پشت این جریانات رسانه‌ای قرار دارد. بارزترین اقدامی که در این راستا که به‌عقیده برخی تحلیل‌گران با حمایت‌های عربستان صورت گرفت، پخش گسترده مستندی بود که در آن عده‌ای اتهامات بی‌اساسی را از جمله حمایت ایران از تروریسم در جنگ داخلی تاجیکستان مطرح می‌کردند. در این مستند ساختگی ادعا شده بود ایران برای ترور شخصیت‌ها و چهره‌های تاجیک و روس اقدام کرده است، این در حالی است که ایران طی سال‌های جنگ داخلی تلاش‌های بسیاری را برای برقراری صلح و بازگشت ثبات و امنیت به دوشنبه صورت داده بود. برگزاری چندین دور از مذاکرات صلح در تهران و حضور رسمی ایران در امضای پیمان‌نامه صلح میان دولت تاجیکستان و گروه مخالفین، یکی از مهم‌ترین اقدامات تهران بود. درحقیقت جمهوری اسلامی ایران توسط سازمان ملل متحد به‌عنوان یکی از ضامنین مهم صلح در تاجیکستان شناخته می‌شود. علاوه بر این کشورمان طی سال‌های جنگ داخلی تاجیکستان به‌رغم آنکه دوران سخت اقتصادی بازسازی پس از جنگ را سپری می‌کرد، هرگز از کمک به پناهجویان و مردم آسیب‌دیده تاجیک دریغ نکرد. به هر ترتیب پس از آن مستند ساختگی، به‌نظر میرسد این بار نیز جریانات سعودی مستقیماً «تشیع» را هدف گرفته و با توسعه موج‌های رسانه‌ای شیعه‌هراسی و ایران‌هراسی، سعی در مخدوش نمودن چهره کشورمان میان افکار عمومی تاجیک دارند. پرونده ایشان قیام‌الدین قاضی‌اف آخرین نمونه‌ای است که رئیس‌جمهور تاجیکستان نیز چندی پیش به آن اشاره کرده بود.
در این راستا، برخی رسانه‌های تاجیک خبر از آن داده‌اند که دادستانی‌کل تاجیکستان تحقیقات پروندۀ ایشان قیام‌الدین قاضی‌اف، یکی از رهبران گردهمایی میدان شهیدان در اوایل دهه 1990 میلادی را بررسی کرده است. در این پرونده، ایشان قیام‌الدین به برانگیختن کینه و عداوت مذهبی میان تاجیک‌ها و همکاری با نهادهای امنیتی ــ اطلاعاتی ایران متهم شده است. امامعلی رحمان، رئیس‌جمهور تاجیکستان نیز دو روز پیش ایشان قیام‌الدین را متهم کرد: با جیب‌های پر از دلار کشور دوست ما، مذهب شیعه را قبول کرده و با سفارش ساختار اطلاعاتی این کشور، علیه ملت تاجیک اقدام کرده است.
خبر انجام تحقیقات در خصوص پروندۀ ایشان قیام‌الدین نخستین بار توسط توسط رادیو آزادی منتشر شد. رسانه‌های دیگر تاجیک نیز چندی پیش خبر داده بودند که ایشان قیام‌الدین 66ساله توسط دولت تاجیکستان رسماً به برانگیختن کینه و عداوت مذهبی، عضویت در سازمان‌ها و تشکیلات افراط‌گرا و همکاری در اقدامات تروریستی متهم شده است.
در این راستا برخی منابع آگاه به این رسانه‌ها گفته‌اند که پروندۀ ایشان قیام‌الدین در شرف برگزاری دادگاه است. این منبع آگاه بدون ارائۀ جزئیات افزوده است که این روحانی سرشناس طی سال‌های دهه 1990 میلادی در روند تحقیقات پرونده‌اش همکاری کرده و ضمن صدور رأی دادگاه بابت اتهاماتش، این حسن همکاری او برای حکم نهایی وی تأثیرگذار خواهد بود.
ایشان قیام‌الدین که تقریباً 10 سال بود خارج از تاجیکستان زندگی می‌کرد، شب 20 نوامبر وقتی با پرواز استانبول به سنت‌پترزبورگ به روسیه رسید، در فرودگاه بازداشت شد. در نتیجه اقدامات دولت تاجیکستان و ممنوع‌الورود شدن وی به روسیه، ایشان قیام‌الدین اجازه ورود به روسیه را نیافت و چند ساعت بعد وی از طریق پروازی به خجند در تاجیکستان، استرداد شد. اقوام و نزدیکان ایشان قیام‌الدین که برای استقبال از وی به فرودگاه خجند رفته بودند، خبر دادند که وی همراه مسافران دیگر به خجند نیامده است. مقامات مسئول در فرودگاه خجند در پاسخ به بستگان وی اطلاع داده بودند که گویا مشکلی برای سلامتی وی پیش آمده و قیام‌الدین از فرودگاه با آمبولانس به بیمارستان منتقل شده است. البته بدیهی بود که ایشان قیام‌الدین را در هیچ بیمارستانی نیافتند و از ابتدا گمان آن می‌رفت که وی تحت بازداشت و بازپرسی قرار گرفته است.
مقامات رسمی تاجیک تاکنون راجع به محل بازداشت ایشان قیام‌الدین و اتهام رسمی وی هیچ اظهار نظر رسمی منتشر نکرده‌اند. اما برخی رسانه‌ها به‌نقل از امام خطیب‌های رسمی مساجد مقالاتی را به‌چاپ رسانده‌اند که در آن ایشان قیام‌الدین را به پذیرش مذهب تشیع و ایجاد تفرقه و نفاق میان پیروان اهل سنت حنفی تاجیک متهم نموده‌اند.
چند روز پیش نیز در مورخ 12 می، امامعلی رحمان، رئیس‌جمهوری تاجیکستان در دیداری با روحانیون و امام خطیب‌های تاجیک به‌مناسبت نزدیکی به ماه مبارک رمضان، علاوه بر اشاره به پرونده ایشان قیام‌الدین، در اظهاراتی عجیب و بی‌سابقه حزب نهضت اسلامی را نیز متهم کرده بود که «کاملاً شیعه شده‌اند»، این در حالی است که برخی منابع آگاه در حزب نهضت اسلامی تاجیکستان این اظهارات رحمان را شدیداً رد کرده‌اند.
رحمان در این سخنرانی درباره ایشان قیام‌الدین اشاره می‌کند که وی در بازجویی‌ها به گرویدنش به مذهب تشیع و همکاری با دستگاه‌های امنیتی خارجی اعتراف کرده است. البته همچنان مشخص نیست ایشان قیام‌الدین در این بازجویی‌ها چه گفته و اساساً این بازپرسی‌ها تحت چه شرایطی صورت گرفته است. چندی پیش نیز تلویزیون تاجیکستان در نمایشی ساختگی با پخش اعترافاتی از برخی افراد، اتهامات بی‌اساسی را علیه جمهوری اسلامی ایران طی سال‌های جنگ داخلی تاجیکستان مطرح کرده بود. رحمان در این باره گفته است: دو ماه پیش ایشان قیام‌الدین قاضی ملک، که یکی از مسببان بدبختی‌های جنگ شهروندی دهه 1990 بود دستگیر شده، جیب‌هایش با دلارهای کشور دوست پرشده و او بابت عمل‌های ناپاک و غرض‌ورزانه خود کاملاً اقرار کرده که مذهب شیعه را پذیرفته و علیه ملت تاجیک جاسوسی می‌کند.
ایشان قیام‌الدین در سال 1952 و در خانواده‌ای مشهور از ایشان‌های مقیم منطقة قاضی ملک در وادی وخش تاجیکستان به دنیا آمده است. نام وی نخستین بار در گردهمایی‌ها و تجمعات پاییز 1991 در مرکز شهر دوشنبه بر سر زبان‌ها افتاد. ایشان قیام‌الدین با سخنرانی‌های پرشورش، بلافاصله به یکی از نخستین رهبران تجمعات سال 1992 تبدیل شد. طی تجمعات و دیدارهای سال 1992 کنار قاری محمدجان و رحیم نورالله بیک‌اف، مردم تاجیکستان به ایشان قیام‌الدین عنوان «ژنرال مردمی» را اعطا کرده بودند.
پس از پیروزی جبهه تحت حمایت دولت تاجیکستان در جنگ داخلی، ایشان قیام‌الدین و برخی از پیروانش به افغانستان مهاجرت کرد. در اتحاد نیروهای مخالفین (مقابل نیروهای دولت) که جمعی از اسلام‌گرایان، ملی‌گرایان و لیبرال‌های تاجیک بودند، ایشان قیام‌الدین مسئولیت جمع‌آوری کمک برای پناهنگان را به‌عهده داشت و از این رو وی سفرهای زیادی به ایران و کشورهای عرب و مسلمان منطقه برای جمع‌آوری کمک، داشت.
پس از توافق صلح میان اتحاد مخالفین و دولت، ایشان قیام‌الدین در سال 2000 برای مداوای فرزند خردسالش که به‌گفته وی دچار بیماری فلج پا شده بود، به ایران سفر می‌کند. در آن زمان شایعاتی علیه وی مبنی بر گرویدنش به مذهب تشیع در رسانه‌های تاجیک منتشر شد که وی در سال 2008 در مصاحبه با هفته‌نامه ملت، تمامی این اتهامات را بی‌اساس خواند و رد کرد. وی همچنین در خصوص اتهاماتی مبنی بر دریافت پول از ایران و تقبل مذهب تشیع گفته بود: اگر این‌چنین می‌بود، من الآن صاحب قصر و کوشک می‌شدم، که چنین نیست. بنده بحمدالله اعتقاد کامل به سنت رسول‌الله(ص) دارم و خود را یک سنی واقعی می‌دانم و به‌جد سعی در عمل به آن دارم. از خداوند می‌خواهم در پایداری و عمل به سنت پاک پیامبرش همیشه بنده را موفق و کامیاب بدارد.
بیشتر بخوانید:
حمله جدید سفیر سعودی در تاجیکستان به ایران: با کشوری که حامی تروریسم است پای میز مذاکره نمی‌‌نشینیم
خیز جدید عربستان برای نفوذ در تاجیکستان؛ سرمایه‌گذاری سعودی‌ها در ولایت «سغد»
گزارش تسنیم|بازبینی در سیاست‌های دینی دولت تاجیکستان به‌مناسبت نزدیکی ماه مبارک رمضان
گزارش تسنیم | فشارهای بی‌سابقه دولت تاجیکستان بر دانش‌پژوهان تاجیک در قم
*