آذربایجان غربی| دریاچه ارومیه در حسرت تحقق رویای انتقال آب‌ حوضه به حوضه

به گزارش خبرگزاری تسنیم از ارومیه، یکی از مهم‌ترین برنامه‌های مد نظر دولت و ستاد احیا دریاچه ارومیه انتقال حوضه به حوضه آب برای حل این مشکل بود.

ابتدا قرار بود آب قابل توجهی از رود مرزی ارس در شمال ایران از طریق اراضی آذربایجان‌های غربی و شرقی به دریاچه منتقل شود. طرحی که یکی دو سال نقل محافل بود.

رویای انتقال آب از ارس به دریاچه ارومیه

آن زمان عده زیادی از کارشناسان و جمعی از مسئولان و نمایندگان مجلس به نحوه اجرای چنین طرحی ایراد گرفتند و از عملی نشدنان خبر دادند چراکه حق آبه قابل توجهی از این رود باید به دریای خزر بریزد و از سوی دیگر کشورهای ایران و آذربایجان نیز سهم مساوی از این رودخانه دارند و از سوی دیگر اراضی فراوانی در استان‌های آذربایجان شرقی و اردبیل از حق آبه دولت ایران برای آبیاری محصولات خود استفاده می‌کنند بنابراین امکان تعریف امتیازات جدیدی برای بهره برداری بیشتر از آب این رود عملاً وجود نداشت.

طرح همین موضوع سبب شد مناقشات زیادی بین نمایندگان مجلس نیز پدید آید.

هم چنانکه نمایندگان استان اردبیل در مجلس مخالفت علنی خود را با این روش انتقال حوضه به حوضه آب اعلام کردند و در مقابل نادر قاضی پور یکی از سه نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی نیز به اظهار مخالفت با دیدگاه نمایندگان اردبیل در مجلس پرداخت و گفت: اولاً نماینده اردبیل صلاحیت اظهار نظر در خصوص دریاچه اورمیه را ندارد در ثانی هر ساله آب رود ارس طغیان‌هایی دارد که خسارت‌های بسیاری را به شهرستان پلدشت وارد می‌سازد و ما هنوز از حق آبه خود استفاده‌ای نکرده‌ایم.

طرحی که روی کاغذ فراتر نرفت

قاضی پور این نکته را هم گفت که سرچشمه بیشتر آب ارس از استان آذربایجان غربی بوده و سد بزرگ ارس نیز در آذربایجان غربی قرار دارد که این خود دلیلی بر این ادعاست و علاوه بر آن ارزانترین راه در حوزه آذربایجان غربی آبگیری از سد ارس است که این طرح تنها راه جلوگیری از خشک شدن صد درصدی دریاچه ارومیه است.

این نماینده مجلس منطق حاکم بر چگونگی استفاده از آب ارس در استان‌های آذربایجان شرقی و اردبیل را هم آن زمان زیر سؤال برد و افزود: احیای دریاچه ارومیه از توسعه کشاورزی مهمتر است چرا که خشکی آن، منطقه شمال غرب را تحت تأثیر مشکلات زیست محیطی شدیدی قرار می‌دهد.

به هر حال طرح انتقال آب از ارس به دریاچه ارومیه از روی کاغذ فراتر نرفت و بعدها با فاش شدن شیوه‌های عملیاتی اجرای این طرح شکاف عمیقی در بین مسئولان ایجاد شد چندانکه نادر قاضی پور که تا کنون مدافع سرسخت انتقال آب از ارس به دریاچه ارومیه بود اظهار کرد: با روشی که برای انتقال آب ارس پیش بینی شده  حتی یک قطره آب به دریاچه ارومیه نخواهد رسید چراکه طراحان انتقال آب قصد دارند این آبها را در مسیر به مصرف کشاورزی در اراضی شهرستان‌های شمالی آذربایجان شرقی برسانند.

انتقال آب حوضه دریاچه ارومیه به سایر حوضه ها

اما فقدان صداقت دولت در زمان ریاست عیسی کلانتری بر ستاد احیا دریاچه ارومیه با پیگیری‌های مستمر وی در انتقال آب از زرینه رود و سیمینه رود میاندوآب به تبریز و حتی احداث خط انتقال دوم آن به اثبات رسید به گونه‌ای که نمایندگان مردم جنوب آذربایجان غربی در مجلس صراحتاً مخالفت شدید خود را با احداث این خط اعلام کرده و جلوی آن ایستادند.

اما به رغم این مخالفت اکنون سال‌هاست که نه تنها آب حوضه به حوضه‌ای وارد حوضه آبریز دریاچه ارومیه نمی‌شود بلکه میلیاردها متر مکعب آب از حوضه آبریز دریاچه ارومیه از طریق خط انتقال آب میاندوآب به تبریز خارج شده و به مصرف صنایع در آذربایجان شرقی می‌رسد.

در همین ارتباط نادر قاضی پور در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در ارومیه، با ابراز نگرانی از ادامه اجرای خط دوم لوله انتقال آب زرینه‌رود به تبریز اظهار داشت: بنده به همراه نمایندگان سابق میاندوآب قریب به 10 مرتبه از وزیر نیرو در ارتباط با این پروژه سؤال کردیم و گفتیم که این آب سهم منطقه بوده و نباید آبی از حوضه آبریز دریاچه ارومیه خارج شود اما تنها پاسخ وزیر به نگرانی‌های ما این بود که اجرای خط دوم لوله انتقال آب از میاندوآب به تبریز یک پدافند غیرعامل است که در صورت خرابی خط لوله بتنی خط لوله دوم جایگزین آن شده و بکار گرفته می‌شود.

قاضی‌پور تصریح کرد: چرا باید کوه‌های اینانلو تبریز با استفاده از حق آبِ دریاچه ارومیه جنگل‌کاری شوند؟ چرا باید آب مصرفی کارخانه‌های بناب و آذرشهر از حوضه آبریز دریاچه ارومیه تأمین شود؟ چرا باید فعالیت نیروگاه و پتروشیمی تبریز به قیمت خشکاندن دریاچه ارومیه تمام شود؟

به گفته وی اگر این آب برای شرب مردم ولایتمدار تبریز بود، مشکلی نداشت اما برای مصارف دیگر بهتر است از آب رود ارس استفاده شود.

انتقال آب از سد کانی سیب به دریاچه ارومیه

یکی دیگر از طرح‌های انتقال حوضه به حوضه آب به سمت دریاچه ارومیه طرح انتقال آب از سد کانی سیب است.

این طرح از ابتدا کارشناسی شده و مطلوب ارزیابی می‌شد اما بی نظیر بودن روش اجرای آن به دلیل ویژگی‌ها و پیچیدگی‌هایی که دارد همیشه مورد سؤال مردم قرار داشته است.

برای اجرای این طرح می‌بایست 36 کیلومتر تونل زده شود تونلی که در ایران نظیر ندارد.

بر اساس برنامه ریزی‌های اعلام شده مقرر است این تونل تا سال 98 به بهره برداری برسد و سالانه 650 میلیون متر مکعب آب برای دریاچه ارومیه به ارمغان آورد.

سیدهادی بهادری یکی دیگر از نمایندگان مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی که پیش از این در مقام معاونت امور عمرانی استاندار آذربایجان غربی مسئولیت مدیریت دفتر استانی ستاد احیا دریاچه ارومیه را نیز بر عهده داشت به سرانجام این طرح بسیار امیدوار است و در این باره می‌گوید: روند اجرای پروژه انتقال آب به دریاچه ارومیه از طریق سد کانی سیب خوب است اما باید برای نتیجه دهی به موقع آن تسریع در عملیات اجرایی صورت گیرد.

حفر تونل کانی سیب نیازمند 1100 میلیارد تومان اعتبار

فرهاد سرخوش، مدیر دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه نیز در باره روند احداث این تونل گفت: حفر تونل کانی سیب به سمت دریاچه ارومیه به‌وسیله دو دستگاه تی‌بی‌ام در حال انجام است و امید می‌رود طبق برنامه در زمان مقرر احداث این پروژه به اتمام برسد.

وی تصریح کرد: تا انتهای اردیبهشت امسال حدود 19 کیلیومتر از حفاری این پروژه انجام شده است.

سرخوش گفت:  1400 میلیارد تومان از اعتبار پروژه تونل کانی سیب از صندوق توسعه پرداخت شده است و برای اتمام آن 1100 میلیارد تومان دیگر مورد نیاز است.

در کنار این موضوع بحث انتقال حوضه به حوضه آب از دریاچه وان ترکیه نیز هر از گاهی از سوی برخی چهره‌ها مطرح می‌شود.

در حالیکه اساساً در کشور ترکیه چنین موضوعی مطرح نشده و کسی به دنبال آن نیست اما هر از گاهی برخی ایده‌ها در این خصوص از سوی افراد مطرح می‌شود

مدیر دفتر استانی ستاد احیا دریاچه ارومیه در آذربایجان غربی در این خصوص اظهار داشت: هم چنانکه انتقال آب از ارس به دریاچه ارومیه توجیه اقتصادی ندارد هیچ گونه مطالعه اجرایی نیز درخصوص انتقال آب از دریاچه وان ترکیه به دریاچه ارومیه انجام نشده است بنابراین هر دوی این طرح‌ها عملاً منتفی است.

گزارش از محمد آقایی پر

انتهای پیام/م