اصفهان| از پخت نان جو تا جیرجیرونی و هدیه عروس در شهر تاریخی ورزنه اصفهان

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، ماه مهمانی خدا که می‌شود در گوشه‌های میهن عزیزمان مردم به روزه‌داری از پیروی از دین مبین اسلام روی می‌آورند. این روزها نوای ربنا در کوچه پس کوچه‌ها و محله رنگین‌تر شنیده می‌شود.

مردم اصفهان نیز هر ساله با اشتیاق فراوان روزه‌داری را از سر می‌گیرند، از آنجائی که در هر شهری آداب و رسوم خاصی برای مناسبت‌ها وجود دارد و این نشان دهنده فرهنگ غنی ما ایرانی‌هاست، برای ماه مبارک رمضان نیز هر استان و شهری آداب و رسوم خاصی وجود دارد.

اگر چه برخی از آداب و رسوم در شهرها شباهت زیادی به هم دارند، در هر صورت مردم شهرهای مختلف در این روزهای ملکوتی پایبند به اجرای آداب و مناسک خاص خود هستند.

استان اصفهان نیز از این موضوع بی‌بهره نیست و در جای جای این استان زیبا در هر شهرستانی در ماه مبارک رمضان آداب ورسوم خاصی جاری می‌شود. به ویژه در شرق اصفهان یکی از این شهرستان‌ها ورزنه است، شهری که نزدیک به تالاب گاوخونی است و بانوان آن سفید پوش هستند. شهری تاریخی  با قدمت و پیشینه‌ای دراز مدت بر کرانه‌ی کویر جای دارد.

ورزنه یکی از شهرهای تاریخی استان اصفهان است که از لحاظ تاریخچه پیدایش و آثار باستانی، گنجینه‌ای بس غنی دارد و به همین دلیل است که آن را نگین شرق اصفهان نامیده‌اند.

شهری که پیشینه تاریخی دارد قطعا در دل خود آداب  مناسک خاصی برای مناسبت‌ها و رویدادهای مهم دارد؛ ماه رمضان نیز در این شهرستان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و مردم این منطقه این ماه را با آداب خاص خود برگزار می‌کنند.

 اگر چه به مرور زمان بسیاری از آداب و رسوم نه تنها در این منطقه بلکه سراسر استان و حتی کشورمان کمرنگ شده و پس از آن به فراموشی سپرده شده است، اما هنوز در بین مردم برخی از مراسم با وجود اینکه کمرنگ شده اما هنوز زنده است.

نان جو بر سر سفره‌های افطاری

همان طور که ذکر شد بسیاری از آداب و رسوم در مناطق نزدیک به هم شباهت دارد، یکی از آن‌ها پخت نان جو نه تنها در ورزنه بلکه در شرق اصفهان نیز به همین‌گونه است، بانوان در این ماه نان جو پخته  و همراه با خرما در مساجد زمان افطار بین نمازگزاران توزیع می‌کنند.

این نان در فرهنگ دین مبین اسلام به دلیل خواصی که دارد بارها عنوان شده است و در روایات معصومین مبنی بر استفاده این نان توسط مردم گفته شده است.

سحرخوانی

پیش از اینکه پای تکنولوژی به میان آید و ساعت‌های زنگ‌دار و گوشی‌های همراه ما را بیدار کند در گذشته سحرخوان‌ها با بیدار شدن دیگران را برای سحری بیدار می‌کردند.

محمد کیانی اهل ورزنه می‌گوید: سحرخوانی از آداب قدیمی است که نسبت به سال‌های قبل اجرا نمی‌شود ولی هنوز به ندرت در بین پیشکسوتان سحرخوانی با خوانش شعرهای متناسب با سحر برای بیدار کردن مردم اجرا می‌شود، اگر چه این سنت در حال فراموشی است.

هدیه برای نوعروس

این شهروند اهل ورزنه ادامه داد: یکی دیگر از آداب و رسوم مردم این منطقه این نیز به ندرت اجرا می‌شود و کمرنگ شده آوردن هدیه برای نوعروس است، خانواده همسر هدیه‌ و خوراکی در این ماه به خانه عروس می‌بردند و چند روز بعد همین اقدام برای داماد از سوی خانواده عروس نیز انجام می‌شده است.

جیرجیرونی در ورزنه

آئین دیگری که در ورزنه و هم‌چنین مشترک نه تنها در شرق اصفهان بلکه در شمال این استان نیز اجرا می‌شود آئین جیرجیرونی است، در این آئین مردان پس از اذان مغرب در دسته‌های 5 تا 10 تایی به درب خانه‌هایی می‌روند که پسر مجرد دارند و  با خواندن اشعاری برای آن‌ها آرزوی ازدواج با زنی نیکو سرشت را می‌کنند و مشتلقی نیز از طرف صاحب‌خانه دریافت می‌کنند. این آئین در فهرست میراث ناملموس به ثبت ملی رسیده است

 بسیاری از آئین‌های دیگر در مناسبت‌های مختلف به مرور زمان و بی‌توجهی از بین رفته و به فراموشی سپرده شده است، آئین‌هایی که شاید سال‌های بعد تنها نامی از آن‌ها در کتاب‌ها باقی بماند، انتظار می‌رسد میراث فرهنگی در این زمینه تلاش بیشتری داشته باشد تا آئین‌های که جزئی از میراث ناملموس هستند به فراموشی سپرده نشوند.

کارشناس فرهنگی در مورد نقش آئین‌ها در تقویت هویت ملی یک جامعه گفت: جامعه امروز ما جامعه‌ای است که به شدت تنوع یافته از لحاظ مشارکت جنسیت‌ها در حیات اجتماعی، از لحاظ سبک زندگی، دیدگاه‌های افراد نسبت به موقعیت کنونی و آتی‌ محل زندگی و تحول آن در طول حیات‌شان،  سرمایه‌های فرهنگی و اقتصادی و اجتماعی دچار تنوع شده‌ایم.

زهره احدی افزود: مناسک اغلب یا از دین ریشه می‌گیرند یا از سنت اما در دوران مدرن ما شاهد بروز گروهی از مناسک مدرن و حتی پسا مدرن نیز بوده‌ایم که  عموما از  مناسک سنتی و دینی الگوبرداری می‌کنند. توجه به آداب و مناسک یک جامعه سبب می‌شود که وحدت و همگرایی بین مردم بیشتر شود زیرا با برگزاری این مراسم افراد شرکت کننده نزدیکی بیشتری به هم پیدا می‌کنند.

انتهای پیام/ح