روایت زندگی روستایی و شهری لیلی و مجنون/تفنگ از چه زمانی وارد مینیاتورها شد

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم، سید محمد بهشتی در مراسم رونمایی از 7 اثر قلمزنی با موضوع شاهنامه اظهار داشت: در عرصه هنرهای سنتی همواره با این پرسش مواجه هستیم که آیا آنچه به آن هنرهای سنتی می‌گوییم به جریان زندگی امروز مرتبط است، یا اینکه حوزه وظیفه ما حفاظت از چیزهایی است که عمرشان سپری شده و در شرایط گلخانه ای سعی در حفظ آنها داریم.

بهشتی با اشاره به قصه لیلی و مجنون که مکررا در ادبیات فارسی و از سوی شاعران مختلف به آن پرداخته شده است، افزود: در داستانهای دورتر لیلی و مجنون می‌خوانیم که لیلی و مجنون چوپان و فرزندان رئیسان دو قبیله بوده اند، اما در زمان نظامی می‌بینیم که لیلی و مجنون شهری شده اند و در مکتب خانه با هم آشنا می‌شوند.

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری تصریح کرد: این قصه در هر زمان به مردمان همان زمان نزدیک شده است.

بهشتی در مثالی دیگر گفت: در قصه هزار و یک شب که در دوره قاجار تهیه می‌شود و صنیع الملک کار نقاشی آن را انجام می‌دهد می‌بینیم که هارون رشیدش خیلی شبیه ناصرالدین‌شاه است و جعفر برمکی آن شبیه به امیرکبیر است یعنی قصه کاملا به زمان خودش آمده است.

وی افزود: در صحنه‌های دیگر نظیر مینیاتورهای دوره صفویه که تازه تفنگ به میدان آمده می‌بینیم که در صحنه‌های جنگ در شاهنامه نیز تفنگ وجود دارد و این نشان می‌دهد که از زمان امروز به مضامین نگاه شده است.

قرار دادن سنت در مقابل مدرنیزم

بهشتی با اشاره به این نکته که امروز سنت را در برابر مدرنیزم قرار می‌دهیم و این دو را مقابل و در تضاد با هم می‌دانیم تصریح کرد: 100درصد حق داریم اما مشکل اینجاست که وقتی صحبت از سنت می‌کنیم تلقی جدیدی از آن داریم.

وی در مراسم رونمایی از 7 اثر قلمزنی با موضوع شاهنامه گفت: در این تلقی سنت را متوقف در گذشته ای می‌دانیم که سپری شده است و هر چیز نو را مدرن می‌دانیم،گویی نو در تیول کهنه و کهنه در تیول سنت است که خلط مبحث بزرگی است که دچار آن هستیم.

بهشتی با بیان اینکه خیلی نکات در این بحث است که باعث شده ما در ابهام مضاعفی به سر بریم ،از جمله این  نکات را قرار دادن  نو مقابل کهنه دانست و گفت: در ادبیات فارسی چیزی به نام کهن وجود دارد که هم معنی کهنه نیست زیرا کهنه زباله، دور ریختنی، بی فایده و مندرس است اما کهن به اصل وابسته و ارزشش بیشتر است.

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری گفت: سنت از جنس کهن است نه کهنه  و نو هم از جنس کهن است و هر چه بخواهد نو باشد باید کهنه باشد تا نو شود.

بهشتی با اشاره به این نکته که هر چیز اگر کهن نباشد روز اول تولدش ممکن است کهنه شود، مد را نمونه این مدعا دانست که از روز اول کهنه است زیرا که عمرش خیلی کوتاه است.

وی اظهار داشت: این سنت و فکر غربی است که با معاصر شدن مدرن شده چنانچه حاوی فکر غربی است.

ادامه بقا موکول به معاصر شدن است

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با بیان اینکه ادامه بقا موکول به معاصر شدن است واگر چیزی معاصر نشود می‌میرد، یکی از ارکان سنت را معاصر شدن دانست و افزود: آنچه در تاریخ از آن  به عنوان سنت به جا آوردیم اگر معاصر نمی‌شد می‌مرد.

وی با طرح این پرسش که حالا چگونه ما در مورد هنرها بین مدرنیزم و سنت گرفتار شدیم، گفت: باید در حوزه هنرهای سنتی مان برای معاصر شدن فکری کنیم.

بهشتی افزود: معاصر شدن هنرهای سنتی کمک می‌کند تا  ما دست به چیزی نزنیم مگر دارای ارزش هنری باشد.

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی با اشاره به این نکته که به شهادت هنرهای سنتی ما با هر چه سرو کار داشته ایم باید آن را ارتقا می‌دادیم و اعتلا می‌بخشیدیم این پرسش را مطرح ساخت که پس چرا امروز نباید هنرهای سنتی ما معاصر شود؟

بهشتی در ادامه اظهار داشت: مهمترین عاملی که به تداوم فرهنگ کمک می‌کند تماسی است که مردم اهل یک فرهنگ با مظاهیر فرهنگی خودشان نظیر اسطوره، زبان، ادبیات، هنرها، سنت‌ها  و ... دارند.

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری گفت: هر اندازه که بتوان سطح تماس جامعه با مظاهر فرهنگی را نزدیک تر کرد امکان تداوم فرهنگ و برخورداری مردم از فرهنگشان بیشتر می‌شود.

بهشتی یکی از شاخه‌های مهم این حوزه را هنرها که مظاهر فرهنگی اند دانست و تصریح کرد: اگر هنرها درست معاصر شوند و سطح تماس‌شان برقرار شود به برخورداری جامعه نسبت به فرهنگ کمک شایانی شده است.

انتهای پیام/