همدان| فعالیت بیش از ۱۱۰۰ چاه تهدیدی جدی برای آب‌های زیرزمینی دشت نهاوند
وجود هزار و ۱۸۴ حلقه چاه آب مجاز در شهرستان نهاوند و عدم مدیریت این چاههای آب خصوصا در بخش کشاورزی باعث شده است که طی ۲۰ سال اخیر ۱۴.۱۱ متر از سطح آب‌های زیرزمینی نهاوند کاسته شود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از نهاوند با توجه به افت سطح آب‌های زیرزمینی در کل کشور و با توجه به این‌که استان همدان و به تبع آن شهرستان نهاوند جزء استان‌های خشک و نیمه خشک است وضعیت دشت نهاوند نیز از نظر کم آبی به حالت ممنوعه درآمده است و برداشت‌های بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی توسط بخش کشاورزی سبب شده است طی 20 سال سطح آب‌های زیرزمینی شهرستان نهاوند حدود 14 متر کاهش پیدا کند.
تا سال 1375 در شهرستان نهاوند برداشت از منابع آب زیرزمینی متناسب با میزان نفوذ آب در سفره‌های زیرزمینی بود اما از سال 75 تاکنون این توازن به هم خورده است و 49 صدم متر از سطح آب‌های زیرزمینی شهرستان کاسته شده به طوری‌که از سال 1375 تاکنون سطح آب‌های زیرزمینی این شهرستان 14 متر کاهش پیدا کرده است.
همچنین وجود 813 حلقه چاه آب در بخش کشاورزی شهرستان که اکثر این چاه‌ها بیشتر از حد مجاز آب برداشت می‌کنند و عدم مدیریت این چاه‌ها و عدم نصب کنتور هوشمند بر روی همه آن‌ها تهدیدی جدی برای کاهش سطح آب‌های زیرزمینی نهاوند محسوب می‌شود.
هزار و 184 حلقه چاه آب مجاز در نهاوند وجود دارد
رئیس اداره امور آب منطقه‌ای نهاوند گفت: در شهرستان نهاوند هزار و 184 حلقه چاه آب مجاز وجود دارد که از این تعداد 152 حلقه چاه آب شرب، 813 حلقه چاه آب کشاورزی و 219 حلقه چاه آب در حوزه صنعت و خدمات وجود دارد که تخلیه آب این چاه‌ها مجموعا 276.76 میلیون متر مکعب است.
احمد حسین مالمیر اظهار داشت: تا سال 75 میزان برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی شهرستان متناسب با میزان نفوذ آب در سفره‌های زیرزمینی بود ولی از سال 1375 این توازن به هم خورد و سالیانه به خاطر اضافه برداشت‌ها از میزان آب سفره‌های زیرزمینی شهرستان 49 صدم متر کاسته می‌شود.
وی تصریح کرد: افت آب دشت نهاوند به طور متوسط سالیانه 49 صدم متر است و کل افت دشت نهاوند از سال 75 تاکنون به طور متوسط برابر 14.11 متر است و کسری آب مخزن دشت نهاوند در طول سال به طور متوسط 12.6 میلیون متر مکعب است و کل کسری آب مخزن دشت نهاوند از سال 75 تاکنون 260 میلیون متر مکعب است.
مالمیر افزود: با توجه به افت آب‌های زیرزمینی طرح تعادل بخشی و احیا در دشت‌های ایران مطرح شده است که با توجه به ممنوع شدن دشت نهاوند از سال 75 نیز این طرح در شهرستان نهاوند اجرا شده است.
وی عنوان کرد: طرح احیا و تعادل بخشی شامل نصب کنتور هوشمند بر روی چاههای مجاز، تقویت و استقرار گروه گشت و بازرسی که مرتبا از چاههای مجاز بازدید و اضافه برداشت‌ها را ثبت می‌کند، مبارزه با چاههای غیر مجاز، پر و مسدود کردن این چاه‌ها، اصلاح برنامه‌های بهره‌برداری، اصلاع رسانی و فرهنگ سازی، حفر چاههای پیزومتر جهت پایش سطح آب‌های زیرزمینی و غیره است.
نصب 317 دستگاه کنتور هوشمند بر روی چاههای آب مجاز نهاوند
رئیس اداره امور آب منطقه‌ای نهاوند بیان کرد: نصب کنتورهای هوشمند از سال 1388 در شهرستان نهاوند کلید خورده است و تاکنون 317 دستگاه کنتور هوشمند بر روی چاههای مجاز آب نصب شده و مقرر شده است که تا پایان سال 98 تمام چاههای آب کشاورزی شهرستان مجهز به کنتور هوشمند و حجمی شوند.
مالمیر اظهار داشت: با توجه به این‌که بیشترین اضافه برداشت‌ها در استان توسط چاههای کشاورزی شهرستان صورت گرفته است و با توجه به وضعیت بحرانی دشت نهاوند برنامه‌ریزی کرده‌ایم که با چاههای آبی که در شهرستان اضافه برداشت دارند مبارزه کنیم.
وی تاکید کرد: از چاههای آبی که در سال گذشته اضافه برداشت داشتند خسارت گرفتیم ولی امسال در نظر داربم که چاه‌هایی که اضافه برداشت دارند را مسدود کنیم و حتی با توجه به صلاح دید قوه قضاییه مجوز‌های این چاههای متخلف باطل شود.
مالمیر تصریح کرد: همچنین تمام چاههای مجازی که در شهرستان کنتور هوشمند ندارند باید پروانه بهره‌برداری بگیرند و برای دریافت پروانه بهره‌برداری نصب کنتور هوشمند و حجمی الزامی است.
وی افزود: علاوه بر نصب 317 کنتور هوشمند بر روی چاههای آب شهرستان در حال حاضر نیز برای نصب کنتور هوشمند بر روی 71 حلقه چاه آب عقد قرارداد شده است که در اسراع وقت و طبق جدول زمان‌بندی برای نصب این تعداد کنتور هوشمند اقدام خواهد شد.
رئیس اداره امور آب منطقه‌ای نهاوند عنوان کرد: تاکنون با نصب 317 کنتور هوشمند بر روی چاههای آب شهرستان توانسته‌ایم 13 میلیون و 250 هزار و 465 متر مکعب در مصرف آب صرفه‌جویی کنیم و در صورتی که بر روی همه چاههای مجاز آب شهرستان کنتور هوشمند نصب شود مجموعا 37.82 میلیون متر مکعب آب صرفه‌جویی خواهد شد.
573حلقه چاه آب غیرمجاز در نهاوند وجود دارد
مالمیر با اشاره به چاههای آب غیر مجاز در شهرستان گفت: مجموعا در شهرستان 573 حلقه چاه آب غیر مجاز وجود دارد که تاکنون از این تعداد چاه آب غیر مجاز در شهرستان 235 حلقه چاه پر و مسدود شده است.
وی اظهار داشت: تصمیم داریم در صورتی که اعتبارات لازم تامین شود کلیه چاههای غیر مجاز حکم‌دار در شهرستان را که 11 فقره هستند را مسدود کنیم و همچنین سایر چاههای غیرمجاز شهرستان که در کمیسیون رد صلاحیت شوند را باید مسدود کنیم.
کشت محصولات کم‌آب بر در دستور کار جهاد کشاوزی نهاوند قرار گرفته است
رئیس جهاد کشاورزی نهاوند گفت: کشت محصولات کم‌آب بر در دستور کار جهاد کشاوزی نهاوند قرار گرفته است.
احمد باقری اظهار داشت: با توجه به این‌که بیشترین مصرف آب در استان همدان در بخش کشاورزی نهاوند صورت می‌گیرد طی چندین سال با کشاورزان شهرستان جلسات متعددی را برگزار کردیم و در این جلسات از کشاورزان شهرستان تقاضا کردیم که سطح زیرکشت محصولاتی را که آب زیادی مصرف می‌کنند را پایین بیاورند و در مقابل کشت محصولات کم‌آب بر را جایگزین این محصولات کنند.
سطح کشت محصول پرآب بر "خیار" در نهاوند به میزان قابل توجهی کاهش یافت
وی تصریح کرد: به عنوان مثال خیار که یکی از محصولات پرآب بر است و در سال‌های گذشته سطح زیر کشت این محصول در شهرستان نهاوند به چهار هزار هکتار می‌رسید و نهاوند به عنوان شهری که تولید کننده عمده محصول خیار در منطقه مطرح بود طی جلسات توجیهی که با کشاورزان برگزار کردیم سطح زیر کشت این محصول را به میزان قابل توجهی در شهرستان کاهش دادیم و به حدود 700 هکتار رساندیم.
باقری افزود: در حال حاضر 95 درصد روغن خوراکی خانوارهای ایرانی وارداتی است و بیشترین وابستگی بخش کشاورزی در بخش مصارف غذایی ایران در بخش روغن است که از همین روی کشت محصول کم‌آب بری مانند دانه‌های روغنی کلزا که جزء نیازهای اساسی کشور است در دستور کار بخش کشاورزی در کل کشور قرار گرفته است.
سطح کشت کلزا در نهاوند به دو هزار هکتار افزایش یافت
وی عنوان کرد: با توجه به اهمیت کشت محصول کم‌آب بر کلزا در کشور و به تبع آن در استان و در شهرستان یک حالت رقابتی به وجود آمده است که برای کشت این محصول کشاورزان شهرستان استقبال بسیار خوبی داشتنند و سطح زیر کشت کلزا را در شهرستان به دو هزار هکتار رساندیم و با این میزان سطح زیر کشت در واقع 50 درصد سطح زیر کشت محصول کلزای استان به نهاوند اختصاص یافته است.
رئیس جهاد کشاورزی نهاوند بیان کرد: کشت انواع گیاهان دارویی نیز که از جمله محصولات کم‌آب بر است در دستور کار جهاد کشاورزی شهرستان قرار گرفته است و علاوه بر این‌که گیاهان دارویی خود رو در بعضی از مناطق نهاوند فراوان است اما سطح زیر کشت گیاهان دارویی در شهرستان به 50 هکتار رسیده است.
باقری اظهار داشت: بحث توسعه گلخانه‌ها با توجه به کم‌آب بر بودن در دستور کار وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفته است که به تبع آن در شهرستان نیز به این مهم توجه شده و در حال حاضر فاز یک گلخانه شهر برزول با مساحت دو هکتار در حال فعالیت است و احداث فاز دوم این گلخانه نیز در دستور کار قرار گرفته است.
وی تاکید کرد: سطح زیر کشت گلخانه‌های انفرادی در شهرستان 3.4 دهم هکتار است و همچنین گلخانه 25 هکتاری که در غرب کشور نمونه است به زودی در شهرستان احداث می‌شود.
باقری با بیان این‌که بحث توسعه سیستم‌های آبیاری نوین نیز از جمله روش‌های جلوگیری از مصرف زیاد آب است، تصریح کرد: در شهرستان 19 هزار هکتار اراضی مستعد آبیاری تحت فشار داریم که تا تابستان سال گذشته هفت هزار هکتار از این اراضی به آبیاری تحت فشار مجهز شدند و از تابستان گذشته تاکنون نیز سه هزار و 500 هکتار از اراضی شهرستان به سیستم آبیاری تحت فشار مجهز شده و در دست اقدام هستند.
وی افزود: در زمینه آبیاری کم فشار نیز طرح‌های بزرگی در شهرستان داریم که از جمله این طرح‌ها آبیاری کم فشار در 800 هکتار از اراضی شهر گیان است که در این طرح قصد داریم آب سراب را در یک ایستگاه جمع کنیم و این آب را از طریق لوله به سر کل زمین‌های کشاورزی شهرستان منتقل کنیم تا با این روش استفاده از کانال‌های سنتی آب و بحث پرت آب برای آبیاری زمین‌های کشاورزی منتفی شود.
50درصد آبیاری تحت فشار استان در نهاوند انجام شده است
رئیس اداره جهاد کشاورزی نهاوند گفت: سال گذشته مدیرکل جهاد کشاورزی استان 50 میلیارد تومان اعتبارات بلاعوض برای اجرای آبیاری تحت فشار در استان جذب کرد که شهرستان نهاوند توانست 50 درصد این اعتبارات را جذب کند و با جذب این اعتبارات 50 درصد آبیاری تحت فشار استان در شهرستان نهاوند اجرا شده است.
باقری به بحث کانال‌های آب شهرستان اشاره کرد و اظهار داشت: از هزار و 39 کیلومتر کانال فرعی و اصلی آبیاری زمین‌های کشاورزی حوزه شهرستان 230 کیلومتر کانال بتنی شده است و سال گذشته نیز از محل اعتبارات ملی نهر شعبان که این اعتبارات فقط مختص نهاوند است 18 کیلومتر از کانال‌های شهرستان بتی شد.
وی با اشاره به بحث تغییر کشت در شهرستان، عنوان کرد: استفاده از کشت‌های جایگزین مثل کشت‌های نشایی که در این کشت‌ها بذرها در گلخانه و خزانه کشت می‌شوند و وقتی که بذر به حد نساب رشد رسید آن‌ها را به مزرعه منتقل می‌کنند و همچنین استفاده از کشت انتزاعی که بذرها را در اواخر پاییز در زمین کشت می‌کنند تا بذرها در زمین بمانند و با استفاده از آب زمین آماده کشت در اوایل بهار می‌شوند که در این روش‌های کشت به آب کمتری برای آبیاری نیاز است به عنوان روش‌های صرفه‌جویی آب در کشاورزی شهرستان اجرا می‌شود.
با شرایط فعلی وجود تعداد هزار و 184 حلقه چاه آب به یک تهدید جدی برای دشت نهاوند تبدیل شده است
فرماندار نهاوند گفت: وجود تعداد هزار و 184 حلقه چاه آب مجاز در شهرستان نهاوند هم قوت و هم تهدید است ولی با شرایط کنونی وجود این تعداد چاه آب برای شهرستان به یک تهدید تبدیل شده است.
مراد ناصری اظهار داشت: در صورتی که تعداد هزار و 184 حلقه چاه آب در شهرستان مدیریت نشود و اگر همه دستگا‌ها و ارگان‌های شهرستان در این زمینه ورود جدی پیدا نکند و کمک نکند قطعا به یک تهدید جدی برای شهرستان تبدیل می‌شود.
وی تصریح کرد: وجود این تعداد چاه آب مجاز در شهرستان به شرط این‌که به طور صحیح مدیریت شوند یک ظرفیت بزرگ برای شهرستان محسوب می‌شود ولی با این شرایط فعلی این ظرفیت به یک تهدید تبدیل شده است .
ناصری افزود: در شرایط کنونی نصب کنتورهای هوشمند بر روی چاههای مجاز آب شهرستان یکی از موارد مهمی است که می‌تواند کمک زیادی به ما کند و اولویت دادن و تقویت کنتورهای هوشمند می‌تواند از مصرف بی‌رویه آب توسط بخش کشاورزی جلوگیری کند.
وی عنوان کرد: همچنین وجود هزار و 39 کیلومتر کانال فرعی و اصلی آبیاری زمین‌های کشاورزی حوزه شهرستان که از اول انقلاب تنها 230 کیلومتر از این کانال‌ها به کانال بتنی تبدیل شده است یک تهدید جدی برای آب‌های زیرزمینی شهرستان محسوب می‌شود.
وجود 800 هکتار کانال خاکی در شهرستان یک تهدید برای کاهش آب‌های زیر زمینی است
فرماندار نهاوند بیان کرد: با این وضعیت بی‌آبی وجود 800 کیلومتر کانال خاکی آبیاری زمین‌های کشاورزی در شهرستان در صورتی که مدیریت نشود یک تهدید جدی است که به بحران کم آبی دامن می‌زند.
ناصری تاکید کرد: همه ما می‌دانیم برای سال‌های آینده باید خودمان را برای جنگ آب آماده کنیم و با این شرایط شهرستان، باید چارهای اساسی بیندیشیم و در این زمینه باید جلسات تخصصی‌تری در شهرستان برگزار کنیم و در این زمینه باید کار کارشناسی صورت بگیرد و همه دستگاه‌ها باید به طور جدی ورود پیدا کنند و پیشنهاد ارائه دهند.
وی افزود: اداره امور آب منطقه‌ای نیز باید بر چاههای آب شهرستان نظارت داشته باشد و این وضع موجود را به خوبی مدیریت کند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم با توجه به این‌که در سال‌های آینده با معضل جدی کمبود آب مواجهه خواهیم بود و با توجه به این‌که سالانه مقدار قابل توجهی از سطح آب‌های زیر زمینی شهرستان نهاوند از طریق چاههای آب کشاورزی شهرستان برداشت می‌شود برای حل این معضل مهم باید چارهای اساسی اندیشیده شود و قطعا مسدودسازی چاههای غیرمجاز، جلوگیری از حفر چاههای جدید، نصب کنتور هوشمند و نیز توسعه ابیاری‌های نوین باید در دستور کار قرار گیرد.
گزارش از فاطمه ظفری
انتهای پیام/ ت