مصاحبه| از کمپین جمع‌آوری کمک برای غزه تا زندانی شدن فعالان حوزه فلسطین نهضت اسلامی تاجیکستان
سخنگوی حزب نهضت اسلامی تاجیکستان در مصاحبه با تسنیم ضمن اشاره به فعالیت‌های پیشین این حزب در روز قدس، اقدام ایالات متحده در انتقال سفارتش به بیت‌المقدس را اقدامی نسنجیده، یک‌طرفه و خلاف قوانین بین‌المللی خواند.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، گروه‌ها و احزاب اسلام‌گرا در اقصی‌نقاط جهان از پیش‌قراولان مطالبه آرمان فلسطین و اصلی‌ترین متولیان بزرگداشت روز جهانی قدس به حساب می‌آیند. به ویژه پس از نفوذ تدریجی رژیم صهیونیستی در میان برخی کشورهای اسلامی در قالب استراتژی پیرامونی دیوید بن‌گورین، این گروه‌ها نقش ویژه‌ای در مقابله با نفوذ اسرائیل در کشورهای مربوطه ایفا نمودند. یکی از این گروه‌های اسلام‌گرا که سابقه قابل توجهی از فعالیت در آسیای مرکزی را داراست، حزب نهضت اسلامی تاجیکستان می‌باشد. شکل‌گیری هسته‌های اولیه این حزب به فضای سیاسی پسااستالینی در دهه 1970 میلادی باز می‌گردد، اما آغاز رسمی فعالیت آن در تاجیکستان را می‌توان در سال 1991 در نظر گرفت. با وقوع جنگ داخلی در تاجیکستان، این حزب در کنار دیگر نیروهای مخالف، اتحاد اپوزوسیون را تشکیل داد، و پس از آن با میانجی‌گری جمهوری اسلامی ایران و روسیه برای پایان جنگ، مرحوم سیدعبدالله نوری رهبر پیشین این حزب، نمایندگی گروه‌های مخالفین در مذاکرات صلح را برعهده داشت. با امضای پیمان‌نامه صلح، این حزب تنها حزب اسلام‌گرای آسیای مرکزی به حساب می‌آمد که مجوز فعالیت قانونی داشت. اما به مرور زمان و با تسلط تدریجی دولت تاجیکستان بر تمام حوزه‌های قدرت (که بر اساس پیمان‌نامه صلح می‌بایست بخشی از قدرت با مخالفین تقسیم می‌شد) و برخی عوامل درونی دیگر، این حزب رو به ضعیف شدن نهاد و نهایتا در سال 2015 به بهانه آنچه دولت تاجیکستان آن را کودتا می‌خواند، مجوز این حزب لغو و بسیاری از افراد آن دستگیر شدند. در حال حاضر اعضای این حزب در اروپا به سر می‌برند و در حال بازیابی توان خویش به‌منظور بازگشت به تاجیکستان و آغاز دوباره فعالیت‌های خود می‌باشند. به بهانه روز جهانی قدس، گفت و گویی را با محمودجان فیض‌الرحمان‌اف در این باره صورت داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
از فعالیت‌های نهضت در خصوص مساله فلسطین در دورانی که در تاجیکستان فعال بود بگویید. در آن زمان نهضت چه برنامه‌هایی در این زمینه داشت؟
حزب نهضت اسلامی تاجیکستان به عنوان یک حزب آزادی‌خواه به مساله فلسطین همیشه توجه داشته و دارد. در زمان فعالیت در تاجیکستان، حزب نهضت اسلامی هر سال در روز قدس برنامه‌ها و میزگردهایی در مورد قضیه فلسطین با حضور کارشناسان، اعضا و جانبداران برگزار می‌کرد. در روزهای سختی مانند ایام حملات اسرائیل به نوار غزه نیز با برگزاری همایش و صدور بیانیه‌هایی همدلی خود و در کنار مردم فلسطین بودن را ابراز می‌داشت. به طور مثال در ماه دسامبر سال 2008 حزب نهضت اسلامی با برگزاری همایشی بزرگ با حضور صدها نفر در قرارگاه مرکزی حزب در دوشنبه به نشانه اعتراض به تهاجم سال 2008 اسرائیل به غزه و همدلی با مردم فلسطین برگزار کرد.
همچنین حزب نهضت اسلامی در ماه ژانویه سال 2009 در زمانی که حمله اسرائیل به غزه ادامه داشت، یک کمپین جمع‌آوری کمک برای مردم فلسطین را تاسیس کرد که در نتیجه آن بیش از 100 هزار سامانی معادل حدود 30 هزار دلار جمع آوری شد و به فلسطین فرستاده شد. هم زمان حزب نهضت اسلامی از دولت تاجیکستان اجازه برگزاری یک همایش بزرگتر و مسالمت‌آمیزی در شهر دوشنبه را خواست، اما دولت تاجیکستان درخواست نهضت اسلامی را رد کرد.
گفته می‌شود اصلی‌ترین فعالین حوزه فلسطین نهضت در حال حاضر در تاجیکستان زندانی شده‌اند. این افراد چه کسانی هستند؟
بله در حزب نهضت اسلامی اصلی‌ترین فعالین حوزه فلسطین برادر عبدالقهار دولت، مسئول روابط خارجی و نماینده رئیس حزب نهضت در امور فلسطین، محمدعلی حیت، نایب رئیس حزب و داملا زبیدالله رازق، یکی از روحیانیون برجسته کشور و رئیس مجمع علوم اسلامی هستند که در حال حاضر در کنج زندان به سر می‌برند. برادر عبد القهار دولت به عنوان یک روزنامه‌نگار و یک جوان فعال در کنفرانس‌ها، میزگردها و راهپیمایی‌های بین‌المللی در مورد فلسطین نمایندگی حزب نهضت اسلامی را بر عهده داشت و بیانیه و مقالات می نوشت. همچنین استاد محمد علی حیت و داملا زبیدالله رازق نیز به طرق دیگری در این زمینه بسیار فعال بودند. برادر عبد القهار دولت به 28 سال، استاد محمدعلی حیت به حبس ابد و داملا زبیدالله رازق به 25 سال زندان محکوم شدند.
در حال حاضر که نهضت در تاجیکستان حضور ندارد و در پی بازیابی فعالیت‌هایش است، چه برنامه‌ای برای حوزه فلسطین دارد؟
مساله فلسطین پیش از جنبه‌های دیگر قضیه، یک مساله انسانی و در حقیقت دفاع از حقوق اساسی انسان است. از همین جهت است که غیرمسلمانان زیادی بعض اوقات بیشتر از مسلمانان در همدلی و همبستگی با مردم مظلوم فلسطین آواز بلند می‌کنند. حزب نهضت اسلامی در آینده نیز مانند گذشته، آواز خویش را در حمایت از حق آزادی مردم فلسطین بلند خواهد کرد. در دپارتمان روابط خارجی حزب نهضت بخشی دائر شده است که مسئولیت آن پیگیری مسائل مربوط به خاورمیانه و فلسطین است. دقیقا همان اموری که برادر زندانی عبدالقهار دولت انجام می‌داد، می‌باشد. همچنین حزب نهضت در فعالیت‌های رسانه‌ای و اطلاع‌رسانی در قضیه فلسطین کار خود را ادامه می‌دهد و تا حد ممکن این قضیه را پوشش می‌دهد.
چندی پیش شاهد آن بودیم که ایالات متحده سفارتش را به بیت‌المقدس منتقل کرد که با اعتراض شدید مسلمانان مواجه شد. به نظر شما علت این موضوع چیست؟
حزب نهضت اسلامی در ماه دسامبر سال 2017 با انتشار بیانیه‌ای اقدام آمریکا در مورد انتقال سفارتش به بیت المقدس را محکوم نمود و آن را اقدامی یک‌طرفه، نسنجیده و مخالف قوانین بین المللی و پایمال کردن قطعنامه 478 شورای امنیت سازمان ملل متحد دانست. حزب نهضت بر این نظر است که مقام سیاسی بیت المقدس می‌بایست در چارچوب قوانین بین‌المللی و قطعنامه شورای امنیت حفظ شود و از هر گونه اقدام‌های نسنجیده و یک‌طرفه که پیامدهای منفی در سراسر منطقه خواهد داشت، خودداری شود.
پس از انتقال سفارت آمریکا شاهد آن بودیم که روسیه نیز اگرچه این اقدام آمریکا را غیرسازنده خواند، اما همچنان کما فی السابق اعلام کرد که قدس غربی را پایتخت اسرائیل می‌داند. اخیرا نیز سفارت روسیه در نظر دارد برای اولین بار مراسم روز ملی روسیه را در قدس برگزار کند. به نظر شما این اقدام روسیه همراهی تلویحی با سیاست‌های آمریکا نیست؟ رفتار روسیه را در وقایع اخیر فلسطین چگونه ارزیابی می‌کنید؟
به نظرم، روسیه در این مساله عجولانه عمل کرد و می‌توان این اقدام را تا حدی نسنجیده در نظر گرفت. با توجه به اینکه روسیه در حال حاضر مناسبات خوبی با غرب ندارد، احتمالا این عمل‌ها به خاطر جلب حمایت آمریکا و کاهش فشار ها باشد.
اسرائیل در حال حاضر سفیر غیرمقیم در تاجیکستان دارد. عمده فعالیت‌های اسرائیل در تاجیکستان صرفا اقتصادی و در حوزه‌های آب و کشاورزی و ... بوده یا ابعاد سیاسی و امنیتی نیز داشته است؟ بعد از سفرهای مقامات اسرائیلی به تاجیکستان در سال گذشته آیا ممکن است شاهد ارتقاء در سطح روابط دو طرف باشیم؟
احتمالا ارتقاء در سطح روابط دو کشور بعید نیست. تاجیکستان که به یک حکومت خودکامه تمام عیار تبدیل شده است، در روابطش با کشورها به جنبه امنیتی توجه بیشتری می‌دهد، و از این رو می‌توان گفت که ابعاد سیاسی و امنیتی بیشتر مطرح است. تقریبا همه کشورهای منطقه در مناسبات با اسرائیل سیاست مشابهی دارند.
یکی از مسائلی که درباره فعالیت‌های اسرائیل در تاجیکستان عنوان می‌شود، ارتباطات صهیونیست‌ها با بنیاد آقاخان است. در این خصوص اگر مقدور است توضیحاتی بفرمایید.
شخصا من از ارتباطات صهیونیست‌ها با بنیاد آقاخان معلوماتی ندارم و البته اسرائیل سعی خواهد کرد که از سازمان‌های فعال در منطقه استفاده کند، ولی تا کنون از بنیاد آقاخان عمل خاصی مشاهده نشده است. بنیاد آقاخان به ملت تاجیک، به خصوص در ایام جنگ شهروندی خدماتی زیاد کرده است و همچنین در استقرار صلح و امنیت کشور سهم دارد.
انتهای پیام/
