گزارش تسنیم| سبزعلی محمدرضایف که بود؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، سبزعلی محمدرضایف برای غیرتاجیک‌ها چهره‌ای ناشناخته است. طبیعتا هیچ غیرتاجیکی تاکنون چنین اسمی به گوشش نخورده است. جالب‌تر آن که شاید در میان مردم تاجیکستان نیز به دلیل فضای بسته اجتماعی و رسانه‌ای این کشور، نام سبزعلی محمدرضایف ناشناخته باشد و آن‌هایی که او را می‌شناسند نیز از آوردن نام وی ابا کنند. اما آثار و پیامدهای اقدامات و فعالیت‌های وی در منطقه بدخشان تاجیکستان مساله‌ای نیست که بتوان آن‌ را پنهان کرد. سبزعلی محمدرضایف حداقل در میان مردم بدخشان تاجیکستان به خوبی شناخته شده است. ماه رمضان امسال ششمین سال‌گرد به قتل رسیدن مشکوک (شهادت) وی و چند تن از همراهانش توسط عواملی ناشناس پس از اعتراضات مدنی سال 2012 بود.

منطقه بدخشان تاجیکستان

ولایت خودمختار بدخشان در شرق کشور تاجیکستان و در امتداد ولایت بدخشان افغانستان قرار دارد و با مرکزیت خاروغ، بزرگترین ولایت در میان تقسیم‌بندی‌های سیاسی این کشور به شمار می‌رود. بر اساس سرشماری سال 2016 کمیته دولتی آمار تاجیکستان، جمعیت این منطقه 217.400 نفر بوده که از این حیث کم‌جمعیت‌ترین ولایت این کشور به حساب می‌آید. اکثریت جمعیت ساکن در منطقه بدخشان را شیعیان اسماعیلیه تشکیل می‌دهند که از جمله «اسماعیلیان نزاری» محسوب می‌شوند. از همین رو طی سال‌های پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، بنیاد آقاخان اقدامات گسترده‌ای را در این منطقه صورت داده است. با این حال به رغم برخورداری از منابع و ذخایر غنی، به دلیل موقعیت جغرافیایی، ویژگی‌های فرهنگی خاص و نگاه سیاسی بدخشانی‌ها به دولت، این منطقه ضعیف‌ترین و محروم‌ترین منطقه تاجیکستان به حساب آمده و کمترین سهم را از منابع دولتی برخوردار است.

فعالیت‌های سیاسی-اجتماعی سبزعلی محمدرضایف

سبزعلی محمدرضایت در سال 1980 در شهر خاروغ، مرکز ولایت خودمختار بدخشان در تاجیکستان به دنیا آمد. با سپری کردن دوره‌های تحصیلی در سال 2005 در رشته تاریخ و حقوق در دانشگاه ملی تاجیکستان پذیرفته شده و در سال 2011 از این دانشگاه فارغ‌التحصیل می‌شود. وی در این دوران علاوه بر ورزش حرفه‌ای در رشته بوکس، فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی گسترده‌ای را نیز تجربه می‌کند. دوستان و همراهان وی در این دوران ظلم‌ستیزی و عدالتخواهی را در عین شجاعت، مهم‌ترین خصیصه شخصیتی محمدرضایف مطرح می‌کنند. علاوه بر این، وی در میان مردم تاجیکستان یک چهره تقریبی شناخته می‌شد که به رغم اختلاف نظرهای عقیدتی و سیاسی با دیگر گروه‌ها و جریان‌های فعال در منطقه بدخشان، اما ارتباط خوبی با آن‌ها داشت و همواره از درگیری و اختلافات درونی که منجر به گسست اجتماعی در جامعه شود پرهیز می‌کرد. این ویژگی‌ها باعث شد وی به‌رغم سن کم و جوانی، به زودی در میان مردم بدخشان معروف شده و طرفداران زیادی را به خود جلب کند. با توجه به دیدگاه‌های ملی‌گرایانه و اسلام‌گرایانه محمدرضایف، وی در این دوران به عضویت حزب نهضت اسلامی تاجیکستان در آمده و در مدت کوتاهی به معاونت شعبه این حزب در منطقه بدخشان رسیده و در سال 2011 ریاست حزب در این منطقه را بر عهده می‌گیرد. وی در همین زمان به عضویت ریاست عالی این حزب در تاجیکستان در می‌آید.

اعتراضات سال 2012 بدخشان

همانطور که پیش از این اشاره شد، منطقه بدخشان به دلیل اختلافات فرهنگی و مذهبی، دیدگاه‌های متفاوت سیاسی و موقعیت جغرافیایی خاص، دچار محرومیت بیشتری در مقایسه با دیگر مناطق تاجیکستان می‌باشد. این محرومیت به رغم برخورداری از منابع و ذخایر غنی باعث شده نارضایتی در میان مردم این منطقه افزایش یابد. به ویژه در فصل زمستان که وضعیت آب و هوا در منطقه کوهستانی پامیر بحرانی می‌شود، با قطع ارتباط این منطقه با دیگر نقاط کشور، بدخشانی‌ها با مشکلات عدیده‌ای در دسترسی به مواد غذایی و انرژی مواجه می‌شوند. در راستای همین نارضایتی‌ها، در ماه جولای سال 2012 اعتراضاتی مدنی در این منطقه شکل گرفته که به مرور زمان گسترده‌تر می‌شود. مهم‌ترین زمینه اعتراض مردم در این گردهمایی که در مرکز شهر خاروغ صورت گرفت، وضعیت و مشکلات اقتصادی و اجتماعی بود. سبزعلی محمدرضایف در این اعتراضات مسالمت‌آمیز نقشی فعال ایفا کرده و در کنار وی گروه‌ها و چهره‌های برجسته و بانفوذ و نیز ریش‌سفیدان دیگری از منطقه بدخشان نیز شرکت می‌کنند. فیلم‌های مربوط به سخنرانی سبزعلی محمدرضایف در این اعتراضات که  به زبان پامیری و در انتقاد از دولت صورت گرفته بود، همچنان در شبکه‌های اجتماعی میان تاجیک‌ها دست به دست می‌شود.

کشته شدن ژنرال عبدالله نظراف

در حین این اعتراضات در رسانه‌های تاجیکستان خبری مبنی بر کشته شدن ژنرال عبدالله نظراف، از فرماندهان نظامی ارتش تاجیکستان در این منطقه، منتشر می‌شود. با کشته شدن ژنرال نظراف، جریان رسانه‌ای گسترده‌ای در تاجیکستان در این باره به وقوع می‌پیوندد و وی یک چهره مبارز در راستای اهداف ملی تاجیکی معرفی می‌شود.‌ در پایتخت یک کوچه به اسم وی تغییر نام داده و در بدخشان نیز پیشنهاد می‌شود یک روستا و یک مدرسه به نام او نام‌گذاری شود.

عملیات نظامی دولت و قتل مشکوک سبزعلی محمدرضایف در ماه مبارک رمضان

در پی این وقایع، دولت تاجیکستان عملیات نظامی گسترده‌ای را به منظور دستگیری قاتلین وی صورت می‌دهد که طی آن ده‌ها نفر کشته می‌شوند. در حالی که دولت تاجیکستان اعلام کرده بود طی این عملیات نظامی تنها چند نفر از ساکنین خاروغ کشته شده‌اند، اما یکی از ساکنین خاروغ به خبرنگار بی‌بی‌سی گفته بود که بیش از 20 تن از افراد غیرنظامی در این عملیات کشته‌ شده‌اند که سبزعلی محمدرضایف، رئیس شعبه بدخشان حزب نهضت اسلامی یکی از این افراد بود. این اتفاق در ماه مبارک رمضان صورت گرفته و گفته می‌شود محمدرضایف با زبان روزه به قتل  (شهادت) رسیده است.

در این راستا، بنا بر اطلاعاتی که از سوی منابع رسانه‌ای و برخی چهره‌های حزب نهضت اسلامی تاجیکستان، همچون محی‌الدین کبیری منتشر شده است، سبزعلی محمدرضایف یک روز پس از سخنرانی 23 جولای سال 2012 در مرکز شهر خاروغ، در مورخ 24 جولای از منزلش بیرون رفته و دیگر به منزل باز نمی‌گردد. طی گزارشی که سایت آسیا-پلاس از این واقعه به نقل از یک منبع آگاه ذکر می‌کند، سبزعلی محمدرضایف پس از سخنرانی توسط مقامات انتظامی دستگیر شده و به قرارگاهی موسوم به «قلعه» منتقل می‌شود. بر اساس این گزارش، وی در این قرارگاه مورد ضرب و شتم قرار گرفته و در نهایتا به ضرب گلوله کشته می‌شود. پس از این وقایع ویدئویی در یوتیوب منتشر می‌شود که در آن دو نفر با ظاهر لباس‌های دولتی، جنازه‌ای را به درون سطل زباله‌ای در شهر خاروغ پرت می‌کنند که به نظر می ‌رسد جنازه سبزعلی محمدرضایف باشد. به هر ترتیب پس از دو روز، در مورخ 26 جولای سال 2012 جنازه سبزعلی محمدرضایف که در اوج مظلومیت به قتل (شهادت) رسیده است در یک سطل زباله در شهر خاروغ پیدا شده و پس از آن طی مراسمی به خاک سپرده می‌شود.

درخواست حزب نهضت اسلامی برای تحقیق و رسیدگی به این پرونده

پس از قتل سبزعلی محمدرضایف، حزب نهضت اسلامی تاجیکستان درخواستی را به دولت تاجیکستان برای تحقیق پیرامون قاتلین وی و روشن شدن ابعاد آن به دادستان کل تاجیکستان ارسال می‌شود. در این درخواست که توسط محی‌الدین کبیری، ریاست حزب در مورخ 2 آگوست 2012 به شیرخان سلیم‌زاده، دادستان کل تاجیکستان ارسال می‌شود، رسیدگی فوری و به جریان افتادن پرونده وی مورد تاکید قرار می‌گیرد. رهبر این حزب در این رابطه تاکید می‌کند که قتل یک سیاستمدار همچون سبزعلی محمدرضایف کمتر از قتل ژنرال عبدالله نظراف نیست و مقامات دولتی می‌بایست به هر دو پرونده به یک میزان واکنش نشان بدهند.

انتهای پیام/