حاشیه‌نشینی جدی‌ترین چالش اجتماعی کلان‌شهر ارومیه+تصاویر
این روزها حاشیه‌نشینی در سکونتگاه‌های رسمی و غیر رسمی در اطراف ارومیه به یک چالش جدی برای مدیران شهری، نهادهای فرهنگی و اجتماعی تبدیل شده است و شتاب روزافزون افزایش جمعیت در این مناطق به سرعت در حال بحران‌زایی برای سالهای آینده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از ارومیه، تا چندی پیش این شهر که از قضا تاریخی 6000 ساله دارد فقط محصور در دروازه‌های هشت گانه بود از یک سو دروازه به مهاباد و دروازه بازارباش ختم می‌شد و از سوی دیگر به دروازه شاپور و دروازه‌های توپراق قلعه، آرک، یوردشاه و نوگچر نیز از دیگر دروازه‌های شهر ارومیه بودند.
آن زمان همه اهالی این شهر در مجموعه‌ای همچون دژ در کنار یکدیگر زندگی می‌کردند و اساساً حاشیه‌ای وجود نداشت که حاشیه نشینی وجود داشته باشد گرچه حتماً فقر و تنگدستی و تقسیم شهر به محل زندگی اغنیا و فقرا در قدیم هم بوده است اما به هر حال مشکلیبه نام مهاجرت و حاشیه نشینی وجود خارجی نداشته است.
اما اکنون ارومیه در چه وضعیتی است؟ حاشیه نشینان این شهر در کجاها ساکنند؟ امورات حاشیه نشینان چگونه می‌گذرد؟
این روزها حاشیه نشینی در ارومیه بیداد می‌کند، حاشیه‌هایی که دیگر به متن تبدیل شده‌اند.
200 هزار حاشیه نشین در ارومیه
بنابر اعلام سید هادی بهادری نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی افزون بر 200 هزار هزار نفر از ساکنان این شهر حاشیه نشین هستند و در مناطقی همچون کشتارگاه، حاجی پیرلو، وکیل آباد، اسلام آباد، علی آباد، حسین آباد، شهرک پردیس و شهرک گلمان و غیره زندگی می‌کنند.
به گفته وی موضوع مهم و اولویت دار برخی از 42 شهر استان و بخصوص شهر ارومیه مشکل حاشیه نشینی است و این مهم نیاز فوری به ساماندهی و رسیدگی بیش از پیش دارد.
حتی مشکل حاشیه نشینی به روستاهای الواج، دیگاله، دیزج سیاوش، طرزیلو و تعدادی دیگر از روستاها که به دلیل توسعه شهر ارومیه در اراضی داخل شهر قرار گرفته‌اند نیز کشیده شده و آسیب‌هایی را در پی آورده است.
در چند دهه اخیر مهاجرت بی رویه‌ای از شهرهای شمال غرب کشور از مرند و مراغه و تکاب و شاهین دژ بگیرید تا خوی و ماکو و پلدشت به شهر ارومیه صورت گرفته و همزمان هزاران نفر نیز از روستاهای خود ارومیه به شهرنشینی روی آورده‌اند بنابراین ساخت خانه‌های ارزان قیمت در حواشی شهر به سرعت انجام شده و فرصت مدیریت قضیه را از مدیران شهری ربوده است بنابراین دهها سکونت گاه غیر رسمی در حاشیه شهر ارومیه شکل گرفته که هر کدام مسائل خاص خود را دارند.
مهاجرت بی رویه از شمال غرب ایران به ارومیه
محمدرضا علیزاده عضو دو دوره شورای اسلامی شهر ارومیه در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم حاشیه نشینی را محصول توزیع ناعادلانه زیرساخت‌ها دانست و اظهار داشت: حاشیه نشینی سبب افزایش مشکلات درون شهری در ارومیه شده چراکه این شهر به هیچ وجه ظرفیت پذیرش حجم بالایی از مهاجر و افراد بیکار را ندارد.
وی افزود: پس از طرح جامع سال ٨٥ که با برنامه ریزی‌هایی کبرای ارومیه انجام شد بیش از پیش مورد توجه مهاجران قرار گرفت و کسانی که در شهرهای دیگر بیکار بودند به یکباره برای پیدا کردن کار به ارومیه مهاجرت کردند و این افزایش مهاجرت سبب شد تا مشکلات اقتصادی افزایش یافته و حاشیه نشینی گسترش یابد.
به گفته این عضو شورای اسلامی شهر ارومیه همین افزایش مهاجرت پیامدهای نامطلوب زیادی به دنبال داشت که هنوز بسیار از آنها لاینحل باقی مانده است.
علیزاده تصریح کرد: یکی از دغدغه‌ها و نگرانی‌های مهم تبعات اجتماعی و اقتصادی حاشیه نشینها است.
بحران بیکاری و بزهکاری در انتظار سالهای آینده ارومیه
وی گفت: آینده شهر ارومیه را در بیکاری و بزهکاری تهدید می‌کند و به دلیل فقدان نظام هدفمند آموزشی و فرهنگی در این محله‌ها باید اذعان کرد که مشکلات زیادی انتظار شهر ارومیه را می‌کشد.
مرور برخی گزارش‌های دور و نزدیک تسنیم نشان می‌دهد به رغم وعده‌های مدیران شهری در عمل اتفاقی در مناطقِ حاشیه نشین ارومیه رخ نداده است.
مشکلات حاشیه نشینان شهر ارومیه
مثلاً چهار ماه پیش مسئولان شورای شهر ارومیه پس از انتشار گزارش تسنیم از یکی از کوچه‌های خیابان ابوذر ارومیه که زباله و بوی فاضلاب اهالی آن را عاصی کرده بود وعده دادند مشکل این محله را حل کنند اما تاکنون هیچ اقدامی صورت نگرفته است.
به عنوان مثالی دیگر در منطقه کشتارگاه ارومیه در نخستین نگاه، نبود نظارت دقیق در ساخت منازل مسکونی و صدور مجوز مشهود است به طوری که بسیاری از منازل بدون رعایت کوچک‌ترین اصول مهندسی ساختمان ساخته‌شده و در بعضی از منازل استفاده از انواع مصالح ساختمانی قدیم و جدید نیز به چشم می‌خورد.
یکی از عمده‌ترین مشکلات اهالی این منطقه نبود آسفالت در بعضی از کوچه‌ها و معابر است که مسئولان قول اتمام آن را چند وقت پیش داده بوده‌اند اما هنوز خبری از تکمیل‌شدن آن نیست.
از دیگر مشکلات منطقه مسکونی کشتارگاه، نبود فاضلاب شهری و جاری شدن آب‌های ناسالم در کوچه‌ها و محل بازی کودکان است که ممکن است سبب به وجود آوردن بیماری در کودکان این منطقه شود.
هم چنین نبود مکان مناسب جمع‌آوری زباله و پخش بودن زباله‌ها در سر کوچه‌ها و ایجاد منظره نامناسب نیز یکی از دیگر مشکلات اهالی است که سبب نارضایتی اهالی این منطقه شده است.
غربت مظلومانه ساکنان شهرک گلمان ارومیه
در شهرک گلمان ارومیه نیز که در 15 کیلومتری این شهر چند سالی است هزاران نفر را در خود جای داده بدون آنکه زیرساخت‌ها و ملزومات زندگی شهری را داشته باشد زندگی ساکنان در غربتی محض جریان دارد.
این شهرک در دامنه کوه‌های برهوتی اطراف دریاچه ارومیه بنا شده که از ابتدای تأسیس آن روستاییان اطراف، معارضان ساخت این شهرک بودند و اکنون هم که حدود 4000 واحد مسکونی در آن ساخته شده زندگی آن‌گونه که رضایت ساکنان شهرک را در پی داشته باشد در آن جاری نیست.
عرض اندک جاده 15 کیلومتری منتهی به این شهرک سالانه چندین تصادف هولناک را رقم زده و تعدادی را روانه دیار باقی می‌کند و دهها نفر را معلول کرده و روی تخت‌های بیمارستان‌ها می‌فرستد.
راه دسترسی اصلی شهرک گلمان ارومیه یک جاده شش متری نظامی است که به پادگان مهمات گلمانخانه منتهی می‌شود بنابراین اساساً شهرک گلمان راه دسترسی مستقل و استانداردی ندارد.
از سوی دیگر معابر و کوچه و خیابان‌های این شهرک از آسفالت مناسب برخوردار نیستند همچنانکه از داشتن درمانگاه شبانه روزی هم محرومند.
در این شهرک داروخانه‌ای هم وجود ندارد و اگر کسی دارویی نیاز داشت باید حداقل 30 کیلومتر طی کن تا از نخستین داروخانه داخل شهر ارومیه داروی خود را تهیه کند و برگردد.
شهرکی بدون یک وجب آسفالت
در نمونه‌ای دیگر از این حاشیه‌نشینی‌ها می‌توان به شهرک پردیس اشاره کرد که در حاشیه شهر دو راه دسترسی غیر استاندارد و بدون آسفالت دارد که یکی از طرف مسیر جاده ریحان آباد و دیگری از مسیر جاده چی چست است که هر دوی آنها به دلیل فقدان رسیدگی متولیان مربوطه در وضعیت بسیار بدی قرار دارند.
مردمان ساکن در این شهرک روزانه برای رسیدن به خانه‌های خود باید مسیرهای مال رو و جاده‌های شوسه را بپیمایند تا به مقصد برسند.
به دلیل آسفالت نبودن معابر، خیابان‌ها و کوچه‌های این شهرک حتی یک تاکسی نیز نمی‌توان در این شهرک پیدا کرد.
اندک ساکنان این شهرک که خودرویی هم دارند باید هر چند وقت یک بار بخش قابل توجهی از درآمد خود را صرف تعمیر جلوبندی و میزان فرمان خودروی‌شان کنند.
در این حاشیه شهر که اسمش را شهرک پردیس گذاشته‌اند حتی یک مرکز بهداشتی، درمانی یا مدرسه مناسب پیدا نمی‌شود، ساخت و سازهای بی رویه در آن همیشه در حال انجام است و کل شهرک را انبوهی از خارهای وحشی و علف‌های هرز در بر گرفته و جوب های نداشته نیز از انباشت فاضلاب‌ها و بوهای متعفن زباله‌ها در امان نمانده است.
این شهرک دیوار به دیوار ارومیه است اما سفر به این شهرک نیازمند تدابیر ویژه‌ای در زمستان و ایام بارندگی است و الا نمی‌توان از چاله چوله‌های این شهرک بیرون آمد.
برنامه های شهرداری و شورای شهر برای حل مشکل حاشیه نشینی ارومیه
عادل فتاحی نایب رئیس شورای شهر ارومیه نیز با اذعان به مشکلات فراوان حاشیه‌نشینان در ارومیه می‌گوید: یکی از اهداف شورای اسلامی شهر ارومیه توجه ویژه به مناطق محروم و حاشیه‌نشین شهر است و امیدواریم در این دوره بتوانیم به این مناطق توجه جدی‌تری داشته و نیازهای و مشکلات این مناطق را برطرف کنیم.
با این حال مدت‌هاست مدیران شهری ارومیه و نمایندگان این شهر در مجلس شورای اسلامی به دنبال الحاق مناطق خارج از محدوده به داخل محدوده شهری هستند و گویا چاره کار را در این دیده‌اند.
چندی پیش محمد حضرت پور پس از بازگشت از جلسه شورای عالی شهرسازی کشور در تهران اظهار داشت: مناطق مناطق حاشیه نشین ارومیه به محدوده شهر الحاق شدند و این طرح در جلسه کشوری، نهایی شد که برای اجرا به استانداری آذربایجان غربی و شهرداری ارومیه ابلاغ می‌شود.
روح الله حضرت پور دیگر نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی نیز چاره کار بخشی از مشکلات حاشیه نشینان را در الحاق این مناطق به داخل محدوده می‌داند و به همین خاطر می‌گوید: چندی پیش بعد از تلاش‌های یک ساله و تقابل با مخالفان موضوع الحاق چه در تهران و چه در ارومیه، همزمان با سفر دکتر لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی به ارومیه، وی به طور کامل در جریان اهمیت این موضوع قرار گرفت و همان روز با وزیر راه و شهرسازی گفت‌وگو کرد تا این مشکل حل شود.
گزارش: محمد آقایی پر
انتهای پیام/ ت
