همدان| سوء مدیریت دشت‌های همدان را به وضعیت بحرانی دچار کرد

به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان، استان سرسبز همدان با برخورداری از دشت‌های زیبا و طبیعت بکر و چشم‌نواز در چند سال گذشته، شاهد خشک‌سالی و کاهش بارندگی بوده به طوری که مسئولان در برخی سال‌ها ناچار به جیره‌بندی آب در فصل تابستان شده‌اند.

نه‌تنها کاهش بارندگی که مدیریت نامناسب منابع آبی و محرومیت استان از ذخایر آبی چون سدها و تصفیه‌خانه و نیمه‌تمام ماندن طرح‌های آب‌رسانی به استان چون آب‌رسانی از سد تالوار زنجان که در سال 83 کلید خورده بود از مهم‌ترین عواملی بود که موجب بروز بحران کم آبی در استان همدان شد.

از طرف دیگر حفر چاه‌های عمیق و برداشت بی‌رویه از آن‌ها برای آبیاری محصولات کشاورزی از دیگر عواملی بوده که به بحران کم آبی و خشک‌سالی در استان دامن زد به طوری که دشت‌های استان را در وضعیت بحرانی قرار داده است.

درواقع از بین 13 دشت استان سه دشت اسدآباد، رزن-قهاوند و کبودراهنگ با افت سالیانه بیش از یک متر منابع آبی در وضعیت ممنوعه بحرانی قرار گرفته و سایر آن‌ها در وضعیت بحرانی قرار دارند.

برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی تا آنجا پیش رفته که 24 فرو چاله در دشت‌های همدان ایجادشده که از این تعداد 13 مورد در دشت کبودراهنگ قرار دارد.

منابع آبی همدان سالیانه یک متر افت می‌کند

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای همدان دراین‌باره به "تسنیم" گفت: مقدار افت منابع آبی استان در طول سال به‌طور متوسط 80 سانتی‌متر تا یک متر است و این رقم در 20 سال گذشته 20 متر بوده است.

منصور ستوده افزود: در بین دشت‌های استان، دشت همدان – بهار با افت سالیانه 90 سانتی‌متر بدترین وضعیت را دارد که این شرایط به دلیل برداشت بی‌رویه از منابع آبی چون چاه‌ها بوده است.

وی بیان کرد: از طرف دیگر تبخیر از عواملی است که موجب کاهش منابع آبی شده به طوری که حجم آب در دسترس استان همدان پس از تبخیر 2 میلیارد و 680 میلیون مترمکعب است.

ستوده با اشاره به اقدامات انجام‌شده برای حفظ منابع آبی استان اعلام کرد: شناسایی و مسدود کردن چاه‌های غیرمجاز از راه‌هایی بوده که دستگاه‌های مسئول در حوزه آب با همراهی دستگاه قضایی و صدور حکم دنبال کرده‌اند.

وی گفت: از سال 93 تاکنون 2 هزار و 780 حلقه چاه غیرمجاز در استان همدان پرشده که موجب صرفه‌جویی 227 میلیون مترمکعبی در مصرف آب شده است.

ستوده با اشاره به اینکه روند انسداد چاه‌های غیرمجاز تسریع پیداکرده و مماشاتی در این زمینه انجام نمی‌شود، افزود: با مالکان چاه‌های مجاز استان همدان هم که برداشت بیشتر از پروانه بهره‌برداری دارند برخورد می‌شود تا بتوان برای حفاظت از منابع آبی استان همدان، گام‌های اساسی و جدی برداشت.

وی با اشاره به اینکه هزار چاه غیرمجاز برای انسداد در استان همدان شناسایی‌شده، بیان کرد: 24 گروه اکیپ گشت و بازرسی برای نظارت بر چاه‌های مجاز، جلوگیری از حفر چاه‌های غیرمجاز و برداشت شن و ماسه از رودخانه‌های استان به‌طور شبانه‌روزی دشت‌ها را کنترل می‌کنند.

ستوده مطرح کرد: امسال هم 50 حلقه چاه غیرمجاز در استان پرشده که با انسداد آن‌ها 2 میلیون و 200 هزار مترمکعب در مصرف آب صرفه‌جویی شده است.

وی تصریح کرد: هرچند پر کردن چاه‌ها موجب کاهش شیب افت شده، اما هنوز هم مقدار افت سالیانه منابع آب زیرزمینی زیاد و سالی یک متر است.

جای خالی تأسیسات آبی در شهرستان‌های پرجمعیت استان

از طرف دیگر نبود تأسیسات آبی کافی در استان چون سدها و تصفیه‌خانه برای سدهای موجود از مشکلات حوزه آب استان به شمار می‌رود.

استان همدان به جز اکباتان در مرکز استان دارای دو سد دیگر بهنام‌های سرابی در تویسرکان و کلان در ملایر است که به دلیل نداشتن تصفیه‌خانه منابع آبی آن‌ها به هدر می‌رود.

سد سرابی و کلان، ظرفیت مناسبی برای حفظ و نگهداری منابع آب سطحی و نزولات آسمانی هستند که متأسفانه نبود تصفیه‌خانه موجب شده تا از ذخایر آن‌ها برای آبیاری محصولات کشاورزی استفاده‌شده و بخش دیگر آن تبخیر شود.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای همدان گفت: سد سرابی 8 میلیون و 950 مترمکعب آب دارد که مقدار ورودی آب به آن 115 لیتر در ثانیه است و از این مقدار 80 لیتر برای شرب شهر سرکان و تویسرکان و 249 لیتر در ثانیه برای مصرف کشاورزی خارج می‌شود.

ستوده بیان کرد: سد کلان ملایر هم با 44 میلیون و 650 هزار لیتر در ثانیه آب دارد که مقدار ورودی آب به آن 231 لیتر و خروجی 400 لیتر در ثانیه برای مصرف کشاورزی است.

وی عنوان کرد: ساخت سد گرین در نهاوند هم از دیگر اقداماتی است که در سال‌های گذشته دنبال شده و اکنون در مرحله انتخاب پیمانکار قرار دارد.

تکمیل خط انتقال آب از سد کلان 14 میلیارد تومان اعتبار می‌خواهد

مدیر امور آب ملایر هم با بیان اینکه خط انتقال آب از سد کلان به شهر ملایر 85 درصد پیشرفت فیزیکی دارد، گفت: برای تکمیل 3/4 کیلومتر باقی‌مانده از خط انتقال و ساخت حوضچه و تجهیزات و انتقال آب به شهر ملایر 14 میلیارد تومان اعتبار نیاز است.

جمشید نوروزی افزود: طول خط انتقال آب از سد کلان تا شهر ملایر 38 کیلومتر است که 3/4 کیلومتر لوله‌گذاری داخل شهر آن باقی مانده و از مجموع 5.6 میلیارد تومان اعتبار خط انتقال آب سد‌کلان 4.3 میلیارد تومان تخصیص‌یافته است.

قصه 14 ساله انتقال آب به همدان، همچنان بی‌پایان!

در کنار ساخت سد، آب‌رسانی از سایر استان‌ها به همدان از راه‌هایی است که در چند سال گذشته برای کمک به استان دنبال شده، اما نیمه‌کاره مانده است.

سال 83 بود که طرح آب‌رسانی از سد تالوار در استان زنجان به همدان کلید خورد، اما پس از 14 سال وقفه این وعده عملی نشد و حال سخن از تغییر مسیر و آب‌رسانی از سد قوچم در استان کردستان به میان آمده است.

طولانی شدن این طرح در حالی است که همدان به دلیل تغییر شرایط اقلیمی، کمبود بارندگی و بحرانی شدن چند دشت آن با کمبود منابع آبی روبروست و آب شرب شهروندان همدان در فصل‌های غیر کشاورزی از سد اکباتان و رودخانه‌های عباس‌آباد و خاکو و چاه‌های عمیق تأمین می‌شود.

نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی هم در گفت‌وگو با "تسنیم" با بیان اینکه تالوار بیش از 25 میلیون مترمکعب آب نداشته و نمی‌تواند به همدان آب‌رسانی کند، بیان کرد: برای اجرای خط انتقال آب تاکنون 400 میلیارد تومان هزینه شده و 65 کیلومتر لوله‌گذاری انجام‌شده است.

امیر خجسته افزود: از ابتدا کار کارشناسی درست و مبتنی بر آینده‌نگری برای این طرح انجام‌ نشده بود و کارشناسان وقت باید برای این موضوع مؤاخذه شوند.

وی مطرح کرد: در آخرین جلسه با وزیر نیرو ضمن اعتراض به انجام این کار غیر اصولی و صرف هزینه و اتلاف وقت پس از رایزنی با مسئولان استان قرار شده تا قرارگاه خاتم الانبیا(ص) عملیات انتقال آب را انجام دهد.

خجسته با اشاره به اینکه این طرح 250 میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد، تصریح کرد: وزارت نیرو باید هرچه سریع تر این طرح را آغاز کرده و بیش از این وقت را هدر ندهد زیرا تاخیر در تحویل این طرح بیش از این پذیرفته نیست.

وی گفت: شهر همدان با جمعیت 700 هزار نفری به وجود منابع آبی پایدار نیاز دارد که با در نظر گرفتن جمعیت 11شهر و 48 روستای اطراف مرکز استان، این رقم به یک‌میلیون نفر می‌رسد.

 باران به داد مردم رسید

البته بارش قابل‌توجه برف و باران در سال 95 موجب شد تا همدان پس از چند سال از مرحله کم آبی گذر کرده و منابع آبی آن چون سد اکباتان سرریز کند که به گفته کارشناسان در 20 سال گذشته بی‌نظیر بوده است.

امسال هم به لطف خداوند متعال با بارش‌های بسیار خوب در فصل بهار، وضعیت منابع آبی همدان بهبود قابل‌توجهی پیدا کرده و این بارش‌ها تا اندازه‌ای مؤثر بود که حجم 35 درصدی سد اکباتان در اوایل فروردین سال 97 به 99 درصد در نیمه خرداد رسیده و میانگین بارندگی هم از 176 میلی‌متر ابتدای سال به 399 میلی‌متر رسید که به گفته کارشناسان نسبت به میانگین بلندمدت افزایش 17 درصدی داشته است.

به گزارش تسنیم، انتظار می‌رود مسئولان استان برای جبران کاستی‌ها، کم‌کاری‌ها و سوء مدیریت‌های دو دهه گذشته کمر همت ببندند و با اجرای طرح‌های اصولی و کارشناسی شده چاره‌ای اساسی برای تأمین آب شرب موردنیاز استان بیندیشند تا اگر خدای ناکرده در سال آینده با کاهش بارندگی روبرو شدیم، خیال مردم راحت باشد و سختی کم آبی به سختی‌های دیگر زندگی و مشکلات اقتصادی اضافه نشود.

گزارش از سمیه مظاهری

انتهای پیام/ ت