نامی: هنرمند باید از کیوریتور تبعیت کند / ملانوروزی: کیوریتور نقش بلامنازع را از هنرمند گرفت

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، نشست تخصصی پیرامون نقش و جایگاه کیوریتور در هنر معاصر با حضور غلامرضا نامی، جمشید حقیقت‌شناس، مجید ملانوروزی، نادر سیحون و جاوید رمضانی در گالری ایده برگزار شد.

*کیوریتور نقش بلامنازع را از هنرمند گرفت

مجید ملانوروزی مدیرکل دفتر امور هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این نشست گفت: واژه کیوریتوری معادل مناسبی در زبان فارسی ندارد. ما در تاریخ ایران نمونه‌هایی از کیوریتوری مثل آثار ابن ندیم داریم. بزرگان و سلاطین نیز آثاری را در کتابخانه‌های خود جمع‌آوری می‌کردند.

ملانوروزی با بیان اینکه کیوریتوری پس از نظریه مرگ مؤلف ترویج یافت، ادامه داد: زین پس کیوریتور که خود مخاطب اثر است اجازه مشارکت با هنرمند را پیدا کرد و هنرمند نقش بلامنازع خود را از دست داد. عملکرد کیوریتور در جمع‌آوری آثار در یک مکان و خوانش و چینش جدیدی اثر می‌تواند معنای تازه‌ای به دستاوردهای یک هنرمند ببخشد. البته کیوریتور باید برای چینش آثار از نگاه اجتماعی و فرهنگی برخوردار باشد.

*کیوریتوری یعنی بازتولید و مهندسی آثار

در ادامه جمشید حقیقت‌شناس نقاش و کیوریتور با اشاره به تاریخچه کیوریتوری در جهان، اذعان کرد: در زمان قدیم کیوریتوری به مراقبت از آثار منحصر می‌شد اما امروز مراقبت کافی نیست و آثار یک نمایشگاه باید توسط کیوریتور جمع‌آوری و چینش شوند. کیوریتوری یعنی بازتولید و مهندسی آثار براساس زمان، مکان، اندازه و سایر ویژگیهای آثاری که قرار است در نمایشگاه به معرض دید عموم گذاشته شوند.

حقیقت‌شناس با بیان اینکه در حال حاضر گالریهای ایران نیاز به مراقبت، مدیریت و شأنیت دارند؛ تأکید کرد: موزه‌ها و جشنواره‌ها به دلیل داشتن بودجه کافی مراقبت خوبی دارند اما هنوز مسئله مراقبت در گالریها وضعیت مساعدی پیدا نکرده است. کیوریتورهای گالریها فقط آثار را جمع‌آوری می‌کنند و با این روند نمایشگاه‌ها تاثیرگذاری و استقبال مردمی خود را از دست می‌دهند. در گالریها بیشتر از بازدیدکنندگان حمایت می‌کنند تا هنرمندان یعنی هدف آنها حمایت از مصرف‌کننده است نه تولیدکننده.

*هنرمند باید از کیوریتور تبعیت کند

همچنین غلامرضا نامی کارشناس هنرهای تجسمی درباره تعریف و شرایط کیوریتوری عنوان کرد: کیوریتوری در لغت به معنای مراقبت و تیمار است. کیوریتور باید برای هنرمند، آثار و بازدیدکنندگان غم بخورد و از اینها مراقبت کند تا بتواند به جذب هر چه بیشتر استقبال مردمی کمک کند. کیوریتور هم هنرمند را خودش انتخاب می‌کند و هم آثار او را و هنرمند در این کار باید از کیوریتور تبعیت کند مثلا اگر کیوریتور قصد حذف دو اثر از میان پنجاه اثر را داشته باشد هنرمند باید قبول کند.

نامی کیوریتوری را دارای رویکردهایی همچون سیاسی، ایدئولوژیک، فرهنگی و اقتصادی دانست و افزود: تجربه ثابت کرده است نمایشگاه‌هایی که با رویکرد سیاسی کیوریتوری می‌شوند مورد استقبال قرار نمی‌گیرند. در نمایشگاه‌های با رویکرد فرهنگی لزومی به فروش گسترده و برپایی رویداد در موزه وجود ندارند اما نمایشگاه‌های با رویکرد اقتصادی به این موارد نیاز دارند. البته نمایشگاه‌های اقتصادی و فرهنگی در مقایسه با نمایشگاه‌های سیاسی از استقبال بسیار گسترده‌ای برخوردارند.

کیوریتورهای واقعی انگشت‌شمار هستند

نادر سیحون مدیر گالری سیحون نیز در این نشست گفت: در ایران بسیاری از افراد نام کیوریتوری را یدک می‌کشند اما کیوریتور واقعی به تعداد انگشت‌شماری در کشور وجود دارد که قطعا یکی از آنها جمشید حقیقت‌شناس است.

سیحون با انتقاد از وضعیت فعلی کیوریتوری در کشور خاطرنشان کرد: در حال حاضر عده‌ای آثار همدوره‌ای‌های خودشان را جمع‌آوری می‌کنند و نمایشگاه می‌زنند. بسیاری از این به اصطلاح کیوریتورها بزرگان هنر را نمی‌شناسند در حالیکه کیوریتور باید تاریخ هنر و زندگینامه هنرمندان را به خوبی بشناسد.

*کیوریتوری را بومی‌سازی کنیم

جمشید رمضانی منتقد و مرمتگر آثار هنری نیز درباره رابطه نظریه و کیوریتوری گفت: ما در حوزه نظری کمبودهایی داریم. فقط یک کتاب خوب در زمینه کیوریتوری در ایران ترجمه شده است که ترجمه خانم کتایون یوسفی است.

رمضانی با بیان اینکه ما باید کیوریتوری را در کشور خود بومی‌سازی و تبیین کنیم ادامه داد: کیوریتوری مورد واردات ساختار قرار گرفته و پس باید آن را با شرایط کشور خود وقف دهیم. 70 درصد کیوریتورهای فعلی از سال 95 تا کنون به این عرصه وارد شده‌اند که جای سوال و تامل بسیاری دارد.

انتهای پیام/