پیروز مجتهدزاده:ترامپ دنبال امتیازگیری از اروپاست

به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم،سران 29 کشور عضو ناتو امروز چهارشنبه 20 تیرماه در بروکسل جمع می‌شوند تا یکی از پرحاشیه‌ترین اجلاس‌های سال‌های گذشته را برگزار کنند. دونالد ترامپ همچون سایر توافقات و پیمان‌هایی که پیش از این آمریکا آن را پذیرفته بود و او کشورش را از آنها خارج کرد، گفته که احتمالا برای پیمان ناتو نیز همان مسیر همیشگی‌اش را در پیش خواهد گرفت و در ماندن در این پیمان تجدید نظر خواهد کرد. او البته برای ماندنش در ناتو یک شرط گذاشته و آن‌هم پرداخت دو درصد از تولید ناخالص ملی کشورهای عضو ناتو بوده است. تا لحظه نگارش این گزارش، بسیاری از کشورهای عضو حاضر به پذیرش این درخواست نشده‌اند ولی اعلام کرده‌اند تا سال 2024 تلاش می‌کند سهم خود را در تامین هزینه‌های ناتو افزایش دهند. همین تهدیدهای ترامپ و پاسخ‌های اروپا باعث شده است تا بسیاری از تحلیلگران، اجلاس امروز سران ناتو را یکی از پرچالش‌ترین اجلاس‌های سران ناتو بدانند. اجلاسی که احتمال دارد خروجی آن چیزی شبیه اجلاس «جی‌7» باشد. در این زمینه «فرهیختگان» با پیروز مجتهدزاده، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بین‌الملل گفت‌وگو کرده است. مجتهدزاده معتقد است ترامپ هر چند اروپا را تهدید کرده است اما اگر هم بخواهد، نمی‌تواند از ناتو خارج شود. او بزرگ‌ترین مانع مقابل ترامپ را قانون‌اساسی آمریکا می‌داند. مجتهدزاده دلیل تهدیدات ترامپ را این می‌داند که او می‌خواهد اروپا دست در کیسه‌اش ببرد و هزینه‌های ناتو را بیش از پیش تقبل کند.

متن گفت‌وگوی «فرهیختگان» با پیروز مجتهدزاده را در ادامه می‌خوانید.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در هفته‌های گذشته سران ناتو را تهدید کرده که درصورت عدم پرداخت هزینه‌های این پیمان، در ادامه حضور در آن تجدیدنظر خواهد کرد. چقدر احتمال دارد این اتفاق رخ دهد و ناتو یک پشتیبان بزرگ مالی را از دست بدهد؟

من نمی‌دانم. ترامپ در این چند وقت که بر سر کار آمده، خروج از معاهده آب و هوایی پاریس را امتحان کرد. همه دنیا از این اقدام تعجب کردند. بعد از آن خروج از برجام را اعلام کرد و باز هم همه تعجب کردند. حالا هم اروپا را تهدید کرده که از ناتو خارج می‌شود. من به شما اطمینان می‌دهم که اگر این کار را کند، کسی چیزی نمی‌گوید. ممکن است در حواشی صحبت‌هایی شود ولی اتفاقی رخ نخواهد داد. اگر ترامپ موفق به خروج از ناتو شود، قطعا در درجه آخر تهدید خواهد کرد که از سازمان ملل متحد نیز خارج خواهد شد.

بر چه اساسی از سازمان ملل خارج خواهد شد؟

خیلی از کشورهای عضو سازمان ملل حق عضویت خود را نمی‌دهند و آمریکا به تنهایی همه مخارج را تامین می‌کرد. یک مدت پرداخت به سازمان ملل را متوقف کرد. اما کشورها از آمریکا خواهش کردند که دوباره هزینه‌های سازمان ملل را بدهد.

ترامپ پس از اجلاس ناتو قرار است دیدارهای جداگانه‌ای با ترزا می، ‌نخست‌وزیر انگلیس و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه داشته باشد. این دیدارها ارتباطی به مسائل ناتو دارد؟

نه. من اصلا فکر نمی‌کنم این دیدارها مربوط به هزینه ناتو باشد. ترامپ کارهای خیلی مهم‌تری دارد. در حال حاضر با استعفای چند وزیر، خانم می ‌وضعیت خیلی نزدیک به بحرانی پیدا کرده است. بریتانیا با خروج از اتحادیه اروپا به‌دنبال این بود که بتواند از نظر اقتصادی خودش را از محدوده اروپا آزاد کند و روابط بازرگانی خود را با آمریکا توسعه دهد. آمریکا هم در حال حاضر وارد یک جنگ اقتصادی با اروپا شده است. ترزا می‌ فکر می‌کند شاید این کار از ابتدا غلط بوده و به همین دلیل ترامپ حتما می‌خواهد ترزا می ‌را ببیند و به او اطمینان دهد که بازار آمریکا همچنان منتظر شماست و نگران نباشید. من فکر می‌کنم دیدار ترامپ و می ‌مربوط به وضعیت خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، استعفای وزرای کابینه و تردید ایجاد شدن در اتکا به بازار آمریکا است در حالی که آمریکا خود در جنگ تجاری با اروپاست.

چقدر این احتمال وجود دارد که ترامپ به دنبال جایگزینی برای ایجاد یک اتحاد نظامی مشترک با انگلیس و فرانسه است؟

آمریکا نمی‌تواند چنین کاری کند.

اگر ترامپ بخواهد از ناتو خارج شود، چگونه می‌خواهد سد دفاعی خود در مقابل روسیه را همچنان حفظ کند؟

من معتقد نیستم آمریکا اگر از ناتو خارج شود، ناتو تمام خواهد شد. آمریکا یک عضو ناتو است و امنیت ناتو هم بیشتر برای سایر کشورهای ناتو است، نه خود آمریکا. آمریکا احتیاجی ندارد از ناتو برای امنیت خودش استفاده کند. ناتو در حقیقت برای دفاع از کشورهای اروپایی در مقابل شوروی و پیمان ورشو تشکیل شد. حتی بدون آمریکا، اروپا می‌ایستد و این پیمان را ادامه می‌دهد. اما فکر نمی‌کنم که نظام حکومتی و قانون‌اساسی در آمریکا به ترامپ اجازه چنین دخالت‌هایی را بدهد زیرا این تصمیم، به کلی آمریکا را در جهان منزوی خواهد کرد.

یعنی پیمان نظامی ناتو متفاوت از معاهده پاریس و توافق هسته‌ای با ایران است؟

 برجام در برابر ناتو یک پدیده بسیار‌ بسیار کوچک است. نمی‌توان این دو را با هم مقایسه کرد.

احتمال دارد اروپا به‌دنبال ایجاد یک سپر دفاعی مستقل از آمریکا باشد؟

اروپا از ابتدای تشکیل اتحادیه به فکر داشتن یک ارتش و یک سیاست خارجی مستقل از آمریکا بود ولی هیچ‌کدام تا حالا واقعیت پیدا نکرده است. من گمان نمی‌کنم به دلیل چنین تهدیدی، همه دیوانه شوند و اوضاع را به‌هم بریزند و دست به اقدامات احمقانه بزنند. اروپایی‌ها کشورهای جا‌افتاده‌ای هستند و ساختار دموکراتیک کشورها اجازه این تاخت و تازها را نمی‌دهد. ما باید ببینیم واکنش آمریکا نسبت به این اقدامات ترامپ در انتخابات آتی آمریکا چگونه خواهد بود.

با این وضعیت شما اجلاس ناتو را چطور ارزیابی می‌کنید؟

من نمی‌توانم هیچ‌گونه پیش‌بینی‌ای کنم چون نمی‌توان تضمین کرد فردا مثل امروز باشد.

اما شما پیش‌بینی کردید که ترامپ نمی‌تواند از ناتو خارج شود؟

من نمی‌گویم از ناتو خارج می‌شود یا نمی‌شود. من شرایط موجود و حوادث را می‌سنجم و نتیجه می‌گیرم. علی‌الاصول ترامپ می‌تواند تهدید کند ولی فکر نمی‌کنم آمریکا اجازه چنین کاری را به او بدهد.

پس دلیل تهدید به خروج از ناتو چیست؟

هر کسی تهدید می‌کند به‌ دنبال گرفتن امتیاز است.

ترامپ چه امتیازی می‌خواهد؟

خب؛ قضیه را منصفانه هم ببینیم، آمریکا بیشترین هزینه‌ها را در ناتو پرداخت می‌کند. ترامپ می‌گوید ما به چه دلیل خرج یک عده لوس را که با ما چندان هم دوست نیستند، بدهیم. حرف او این است. حالا سعی می‌کند با تهدید اروپا را وادار کند دست در کیسه ببرد و هزینه‌های ناتو را پرداخت کند.

انتهای پیام/