نظر سالاری درباره طرح مسکن امید: همه باید مقابل رویکرد روحانی بایستیم

به گزارش خبرگزاری تسنیم، به نقل از روابط عمومی مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهرداری تهران،‌ نشست توسعه محله‌محور بافت‌های فرسوده شهری، دیروز در محل شورای شهر تهران، به صحنه هم‌اندیشی استادان معماری و شهرسازی، اعضای پارلمان شهری و نیز نمایندگان ساکنان بافت‌های فرسوده که در نشست حاضر شده بودند، تبدیل شد.

در این نشست که سومین مورد از سلسله‌نشست‌های ارائه پژوهشهای مدیریت شهری مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر با همکاری شورای اسلامی شهر تهران بود، پژوهش «چارچوب‌های توسعه محله‌ای در بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهر تهران و سازوکارهای تحقق» آن ارائه شد و مورد بررسی قرار گرفت. سخنرانان این نشست محمد سالاری، کاوه حاجی‌علی‌اکبری، مصطفی بهزادفر و میثم بصیرت بودند و در پایان برخی اساتید دانشگاه و شورایاران نیز به‌نمایندگی از ساکنان بافت‌های فرسوده نکات خود را مطرح کردند.

در ابتدای این نشست، کاوه حاجی‌علی‌اکبری رییس سازمان نوسازی تهران و مجری پژوهش مورد بررسی به ارائه محتوای پژوهش خود با عنوان «توسعه محله‌محور بافتهای فرسوده» و مراحل اجرایی آن پرداخت.

وی با ذکر مسئله پژوهش مبنی بر فرسودگی محلات و عواقب آن عنوان کرد: سیاست‌هایی که تاکنون در این خصوص اجرایی شده مبتنی بر تخریب و نوسازی بوده است و بهبود همه‌جانبه را لحاظ نکرده است.

وی ضمن توضیح گام‌های انجام پژوهش بر توسعه محله‌محور به‌عنوان توسعه‌ای که بهبود همه‌جانبه را در دستور کار دارد تأکید کرد.

حاجی‌علی‌اکبری با یادآوری این‌که 196 محله با حداقل یک بلوک فرسوده در شهر تهران هستند و 66 درصد بلوک‌های فرسوده در 56 محله متمرکزند، مهم‌ترین مشکلاتی را که طبق پژوهش انجام‌شده در فرایند نوسازی وجود داشته است برشمرد. به‌گفته وی تراکم مسکن‌ها در برخی مناطق تا دوبرابر میانگین شهری است و در 24 محله به 4 برابر میانگین شهری می‌رسد.

رئیس سازمان نوسازی نبود مالکیت رسمی، نرخ اشتغال کمتر در این محله‌ها و سطح پایین اعتماد به حکمروایی را از دیگر مسایل پیشِ‌روی این بافت‌ها در فرایند نوسازی دانست و ذکر کرد که در 106 محله اعتماد به نهادهای حکومتی زیر 50 درصد است.

وی در ادامه از بررسی طرح‌های پیشین اجراشده همچون «طرح جامع تهران» و «طرح تفصیلی تهران» در پژوهش مورد ارائه سخن گفت و ضمن برشمردن مسایل اجرایی در سطح نهادهای مسئول همچون عدم هماهنگی و به‌رسمیت شناخته نشدن توسعه محله‌محور، از برنامه‌ریزی‌های اجرایی‌ای که در پژوهش مورد بحث انجام شده بود سخن گفت. تأکید بر نقش هدایت‌کننده به‌جای نقش چیره در نهادهای دولتی، محله‌محوری، برخورداری و دربرگیری همه‌جانبه، امنیت و پایداری و نهادسازی موضوعات مورد تأکیدی بودند که برنامه‌ریزی پیشنهادی بر مبنای آن انجام شده بود.

حاجی‌علی‌اکبری با تأکید مجدد بر این‌که هدف‌گذاری پژوهش، محلات دارای بافت فرسوده یعنی 50 درصد محله‌های تهران هستند، از اجرایی شدن این طرح پژوهشی توسط سازمان نوسازی به‌صورت پایلوت در 5 محله خبر داد.

میثم بصیرت معاون مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران در ادامه این مراسم با اعلام این‌که "3268 هکتار بافت فرسوده در تهران داریم"، به مسایل این بافت‌ها از جمله درآمد پایین خانوارها در این مناطق و چرخه‌های فقر، رشد قدرت املاک و مستغلات در این بافت‌ها به‌جای برنامه‌ریزان، اجاره‌نشینی عمده جمعیت این بافت‌ها و مسئله سند مالکیت بین آن دسته از ساکنین که مالکند پرداخت.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با انتقاد از نگاه کمی به مسئله نوسازی، به ناکارآمدی‌های نوسازی‌های انجام‌شده تا کنون اشاره کرد و از کسری پارکینگ و خدمات در مناطق نوسازی‌شده گفت و عنوان کرد برای رفع کسری فضاهای خدماتی محدوده‌های نوسازی‌شده با مدل قبلی به ده‌ها هزار میلیارد تومان بودجه نیاز است.

وی در ادامه انتقادات خود را از فرایند نوسازی که تا کنون اجرا شده، مطرح کرد که این نوسازی‌ها خود به تولید مجدد بافت فرسوده می‌انجامند.

بصیرت  عنوان کرد: «نمی‌توانیم انکار کنیم که همیشه گوشه‌چشمی سوداگرانه به نوسازی داشته‌ایم» و افزود: هر وقت این گوشه چشم را کنار بگذاریم و بر مشارکت خود شهروندان تکیه کنیم، می‌توانیم به نتیجه مطلوب برسیم.

او ضمناً هشدار داد که باید نگاه تصدی‌گری به بحث نوسازی را کنار گذاشت؛ چرا که نوسازی جنبه‌ای سیاسی دارد و می‌تواند به نارضایتی‌ها و فروپاشی‌های بزرگی بینجامد.

وی تأکید کرد: تولید مسکن انبوه در این بافت‌ها شکست خورده و می‌تواند موجب شکل‌گیری نارضایتی سیاسی حداقل در مقیاس محلی شود.

سخنران سوم جلسه مصطفی بهزادفر، رئیس دانشکده شهرسازی و معماری دانشگاه علم و صنعت بود. وی ضمن تأکید بر نگاه غیرالگویی و غیرکلیشه‌ای پژوهش، به دفاع از رویکرد محله‌محور پرداخت و عنوان کرد: با رویکرد مکان‌سازی، ما از پیش برنامه آماده نداریم. اما از روانبخشی تا بازآفرینی همه برنامه‌هایی ازپیش تعیین‌شده هستند.

بهزادفر با تأکید بر این‌که "این پژوهش نه صرفاً برای نوسازی که برای کل شهرسازی مفید خواهد بود  ضمن این‌که در 30‌ــ‌20 سال آینده بسیاری از 1300 شهر ما فرسوده خواهند شد"، خواهان تدوین برنامه مدون‌تری در مسئله نوسازی شد و پیشنهاد داد مطالعه پایلوت طبق این پژوهش در همه محلات گسترش یابد تا از مجموع این مطالعات و مطالعات وزارت مسکن و غیره بتوان الگوهای برنامه‌ریزی را اصلاح کرد.

این استاد شهرسازی همچنین گفت: ادامه این روند با درنظر گرفتن ابعاد مختلف مکان‌سازی می‌تواند چارچوبی برای مدلسازی محله‌ای ایجاد کند و امکان آمایش سرزمینی از پایین به بالا را فراهم می‌کند، چیزی که تاکنون به‌خاطر غلبه نگاه بالا به پایین ممکن نشده است.

وی بیان کرد:  این مطالعات می‌توانند امکانی برای اصلاح مفهوم محله نیز ایجاد کنند، چرا که تعریف فعلی محله تعریفی بر مبنای تقسیم‌بندی‌های شهرداری است و با آنچه ما از رویکرد محله‌ای استنباط می‌کنیم متفاوت است.

محمد سالاری، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر تهران، با جمع‌بندی مباحث مطرح‌شده گفت: وقتی می‌گوییم 40 درصد بافت‌های فرسوده نوسازی شده است، منظور صرفاً کالبد آنهاست.

وی همچنین از عدم مدیریت یکپارچه شهری انتقاد کرد و همچنین بر مغایرت سندهای بالادستی با توسعه محله‌محور تأکید کرد.

وی در انتهای نشست به جلسه‌ای که دو روز گذشته در مورد نوسازی با حضور رییس جمهور برگزار شده بود اشاره کرد و گفت: آقای روحانی از طرح مسکن امید صحبت کرده‌اند که به‌معنای طرح مسکن مهر داخل شهر است.

وی بیان کرد: من اعلام می‌کنم که همه ما کارشناسان و شهرسازان باید در مقابل این رویکرد آقای رییس جمهور بایستیم که از گستردگی بیش از حد بافت‌های فرسوده می‌خواهند برای رونق ساخت‌وساز استفاده کنند.

به‌گفته وی مدلی که دولت قصد پیاده‌سازی‌اش را دارد، از ترکیه کپی‌برداری شده و بافت‌های فرسوده را به مناطق انبوه‌سازی بدل می‌کند. سالاری در نهایت ابراز امیدواری کرد کارشناسان بتوانند رییس جمهور را قانع کنند این مدل را پیاده‌سازی نکند.

انتهای پیام/*