بحران آب ایران ــ ۱۶ / سهم بسیار اندک استفاده از آب دریا برای تأمین آب کشور

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، در حال حاضر تعداد 334 شهر ایران در معرض تنش آبی قرار دارند که از این تعداد 165 شهر در وضعیت زرد (49.4 درصد تعداد شهرها) ، 62 شهر در وضعیت نارنجی (18.6 درصد تعداد شهرها) و 107 شهر در وضعیت قرمز (32 درصد تعداد شهرها) هستند. مجموع این 334 شهر در معرض تنش آبی 34 میلیون و 533 هزار و 603 نفر از جمعیت ایران را تشکیل می دهند.

در کنار این 334 شهر، به حدود 5600 روستا آبرسانی تانکری صورت می گیرد، یعنی مردم 5600 روستا روزانه برای تأمین آب شرب خود باید منتظر تانکرهای آبرسانی سیار باشند.

ایران کشوری خشک و نیمه خشک است که خشکسالی ها و کم بارشی های سالهای اخیر از یک سو و سالها مدیریت غیربهینه تأمین و مصرف آب از سوی دیگر، ایران را به شرایط بحران آب رسانده و منجر به بروز این تنش گسترده آبی در کشور شده است.

باید اصلاح امور را در دو بخش دنبال کنیم، یکی افزایش ظرفیت های تأمین آب با بهره گیری از همه امکانات و ارتقای سطح بهره وری در بخش تأمین، و دومی در اصلاح بخش تقاضا که با مدیریت مصرف و بازنگری در تعریف نیازها در بخش های مختلف صورت می گیرد.

با توجه به جمعیت روبه رشد ایران باید به موضوع افزایش ظرفیت تأمین آب نگاه جدی داشت. افزایش ظرفیت تأمین آب می تواند با نگاه به منابع متعارف یا تجدیدپذیر و یا تکیه بر منابع غیرمتعارف صورت گیرد. منابع آب متعارف یا تجدیدپذیر وابسته به میزان بارش ها است و اگر سالی مثل امسال، میزان بارش ها کمتر از نرمال باشد، با کمبود ملموس منابع آب مواجه می شویم و در واقع در زمینه افزایش ظرفیت در این بخش با محدودیت مواجه ایم. در این صورت استفاده از منابع غیرمتعارف می تواند راهکاری مفید باشد.

با توجه به وجود دریا در شمال و جنوب ایران، یکی از بهترین و کارآمدترین منابع غیرمتعارف تأمین آب برای کشور، آب شور دریاست. طول سواحل کشور حدود پنج هزار و 800 کیلومتر است که 890 کیلومتر آن در شمال واقع شده و چهار هزار و 900 کیلومتر طول سواحل جنوبی کشور است.

کشوری با این مقدار ساحل در حال حاضر تنها حدود 200 هزار مترمکعب در شبانه روز ظرفیت شیرین سازی آب دریا و به عبارتی ظرفیت بهره گیری از ذخایر آبی نامنتهی دریا دارد که مسلما یکی از نیازهای اصلی کشور توسعه این بخش است.

مصرف سالانه آب کشور (در تمامی بخش ها) در حال حاضر چیزی در حدود 100 میلیارد مترمکعب است. با فرض اینکه روزانه در تمام طول سال ظرفیت 200 هزار مترمکعبی شیرین سازی آب دریا در کشورمان در مدار بهره برداری باشد، سالانه چیزی بالغ بر 73 میلیون مترمکعب آب در این بخش تولید می شود که نسبت به مصرف 100 میلیارد مترمکعبی آب کشور، سهمی 0.07 درصدی دارد.

این سهم اندک نشان می دهد که نگاه به دریا و سواحل 5800 کیلومتری کشور، در بخش تأمین آب نیاز به اصلاح و بازنگری دارد و بهره گیری از این ظرفیت بالقوه، در کشور ما مغفول مانده است.

اگرچه از فناوری‎های نمک‎زدایی و شیرین سازی آب دریا می‎توان برای مصارف مختلف استفاده کرد، اما امروزه از آن بیشتر برای تولید آب آشامیدنی برای مصارف شهری و خانگی استفاده می‎شود. در حالی ایران روزانه فقط 200 هزار مترمکعب از آب دریا (سواحل خلیج فارس) را شیرین سازی کرده و برای نیاز شرب مصرف می کند که امکان توسعه ظرفیت در این بخش تا صدها برابر این رقم وجود دارد.

همچنین از آب شیرین‎شده با فناوری‎های نمک‎زدایی، می‎توان در کشاورزی و صنعت نیز بهره برد. در واقع می توان با شیرین سازی آب دریا، هم مشکل شرب شهرهای ساحلی کشور را برطرف کرد و هم کشاورزی و صنعت را در نوار ساحلی کشور به عنوان یک مزیت اقتصادی مولد توسعه داد.

شرایط ویژه کم‌آبی و خشکسالی امسال که در نیم قرن اخیر بی‌سابقه بوده و همچنین رویه مصرف آب در کشور که با هیچ منطقی نمی‌توان مصرف بی‌رویه و غیربهینه آب در بخش‌های شرب، کشاورزی، صنعت و آبیاری شهری را توجیه کرد، خبرگزاری تسنیم را بر آن داشت تا با بررسی جزئیات بحران آبی کشور نسبت به ترسیم دقیق شرایط موجود و آینده اقدام کند و با پژوهش در این زمینه و بهره‌گیری از نظرات مدیران مسئول و کارشناسان خبره، در قالب پرونده "بحران آب ایران" راهکارهایی عملی برای اصلاح امور به‌منظور رفع تنش‌ها و رسیدن به شرایطی که مدیریت بهینه تأمین و مصرف آب را در کشور شاهد باشیم، ارائه کند.

گزارش‌های پیشین را در ایــــــــنــــــــجــــــا بخوانید

انتهای پیام/