آیا چین راهبرد ترامپ درباره ایران را به شکست می‌کشاند؟

به گزارش خبرگزاری تسنیم، مجله فارین افرز در گزارشی نوشت: دونالد ترامپ از توافق هسته ای با ایران خارج شد و در پی آن مایک پامپئو وزیر خارجه وی با این امید که ایران را برای دستیابی به توافقی تازه و دلخواه واشنگتن به میز مذاکره بازگرداند، راهبرد جدید و سختگیرانه واشنگتن در قبال ایران را تشریح کرد. اکنون احیای کامل اقتصاد ایران و موفقیت راهبرد دولت ترامپ درباره این کشور هر دو با تردید همراه است.

در این گزارش آمده است: دولت ایران در خلال دو دهه گذشته برای مقابله با انزوای بین المللی، روابط خود را با روسیه و چین گسترش داده است. اکنون که واشنگتن بار دیگر قصد دارد عرصه را بر ایران تنگ تر کند، دولت این کشور برای روابط خود با چین اهمیت بیشتری قائل خواهد شد. چین اعلام کرده است به احتمال زیاد به خرید نفت از ایران ادامه خواهد داد و همکاری تجاری پکن با تهران، احتمالا زمینه را برای همکاری دیگر کشورها نیز با تهران هموار خواهد کرد.

بر اساس این گزارش، مقامات چین روابط کشور خود با ایران را دارای پیشینه دو هزار ساله می‌دانند اما سابقه روابط دو کشور در عصر حاضر، به سال‌های پایانی دوران پادشاهی در ایران بازمی گردد. در سال 1978، هوا گوفنگ، رهبر حزب کمونیست چین نخستین رهبر کمونیست این کشور بود که به تهران سفر کرد. گر چه چند ماه پس از این دیدار بر اثر انقلاب اسلامی حکومت محمد رضا شاه سرنگون شد اما دیدار هوا گوفنگ از تهران شالوده روابطی میان دو کشور را فراهم آورد که تا به امروز به گونه ای فزاینده ادامه داشته است.

فارین افرز ادامه داد: در پی پیروزی انقلاب اسلامی، هوا گوفنگ بابت دیدارش از تهران در زمان شاه عذر خواهی و تمایل کشورش را به گسترش مناسبات اعلام کرد. درپی ماجرای گروگانگیری و آغاز انزوای بین المللی ایران، چین به عمده ترین تامین کننده جنگ افزار برای ایران و به تدریج به بازیگری عمده در عرصه های اقتصادی، تجاری ، نظامی و سیاست خارجی این کشور تبدیل شد.

مجله آمریکایی افزود: در سال 2005 با تشدید تحریم‌های آمریکا و متحدان این کشور علیه ایران در واکنش به برنامه هسته ای تهران، چین با اعطای کمک های اقتصادی، حمایت از تهران در شورای امنیت سازمان ملل متحد و حمایت نظامی از ایران، تلاش های آمریکا را برای در تنگنا قرار دادن این کشور خنثی کرد. ایران برای چین، کشوری است که منبع عمده تامین انرژی و بازاری بزرگ برای کالاهایی چینی محسوب می شود. موقعیت راهبردی ایران در منطقه خاورمیانه از جمله دسترسی به خلیج فارس، تنگه هرمز، آسیای مرکزی، جنوب آسیا و اروپا، برای چین که می خواهد نفوذ سیاسی و اقتصادی خود را در این منطقه از جهان گسترش دهد، از اهمیت خاصی برخوردار است.

گزارش فوق نوشت: گر چه چین در سال 2010 از تحریم های سازمان ملل علیه ایران حمایت کرد اما از انزوای این کشور به نفع خود سود برد چون با خروج شرکت های غربی از ایران، میدان وسیعتری برای فعالیت شرکت های چینی فراهم آمد. دولت ایران از ادامه همکاری های چین در زمانی که به جز روسیه هیچ کشور دیگری مایل به همکاری با تهران نبود استقبال کرد و دامنه تجارت و همکاری های دو کشور در پی اعلام ابتکار عمل موسوم به "یک کمر بند، یک جاده" از سوی چین که ایران نقش مهمی در آن بازی می کند، بیش از پیش گسترش یافت.

در این گزارش آمده است: اما با آغاز گفت‌وگوهای هسته‌ای در سال 2012 روابط تهران- پکن به علت بی علاقگی مصرف کنندگان ایرانی به کالاهای کم کیفیت چینی و بی اعتمادی برخی نخبگان سیاسی ایران به این کشور رو به سردی گذاشت. اما با تشدید تحریم های بین المللی علیه ایران این کشور چاره ای جز روی آوردن به چین برای تامین نیازهای خود نداشت هر چند از شرایطی که چینی ها به این کشور تحمیل می کردند از جمله استفاده از نیروی کار چینی و روند آهسته طرح های عمرانی ناراضی بودند و به همین علت در سال 2014 قرار داد با شرکت راه آهن چین را برای توسعه مترو تهران، لغو کردند. گفت‌وگوهای هسته ای این فرصت را برای ایران فراهم آورد تا منابع تامین نیازهای مادی و سیاسی خود را به ویژه با کشورهای اروپایی گسترش دهد.

مجله آمریکایی نوشت: مردم ایران و زمامداران این کشور علاقمند بودند تا روابط با غرب را بهبود بخشند اما در عین حال می خواستند که روابط با چین نیز حفظ شود تا در صورت تیره شدن روابط با غرب، چین را در کنار خود داشته باشند. تحولات بعدی ثابت کرد که چنین برداشتی درست بوده است. ترامپ پس مخالفت های آشکار و پی در پی با توافق هسته ای، سرانجام از این توافق خارج شد.

فارین افرز ادامه داد: اکنون که ترامپ دیگر کشورهای جهان را تحت فشار گذاشته است تا از تجارت با ایران و خرید نفت این کشور خودداری کنند، تهران امیداور است که پکن از وارد آمدن خسارت های هنگفت اقتصادی به ایران جلوگیری کند. امروزه چین گزینه های خود در زمینه برخورد با ایران را ارزیابی می کند. محافل تجاری چین نمی خواهند آشکارا تحریم های آمریکا علیه ایران را نقض کنند. تجارت چین به گونه ای روز افزون ماهیت بین المللی پیدا کرده و به همین علت در برابر فشارهای آمریکا آسیب پذیرتر از گذشته است. آمریکا تا کنون چندین شرکت چینی را به علت نقض تحریم های این کشور علیه ایران تحریم کرده است.

این گزارش افزود: ایران همچنان به حمایت چین امیدوار است و چندین شرکت بزرگ چینی همچنان در ایران فعال هستند. در ژوئیه سال 2017، چین برای برقی کردن قطار تهران- مشهد یک میلیارد و پانصد میلیون دلار سرمایه گذاری کرد. چین در ضمن بابت خرید نفت از ایران با پول ملی خود پرداخت می کند و همین مسئله نشان می دهد که تهران و پکن به همکاری های تجاری خود ادامه خواهند داد.

مجله آمریکایی نوشت: چین در زمینه اجرای مفاد توافق هسته ای نیز نقش مهمی بر عهده دارد و در زمینه بازطراحی کارخانه تولید آب سنگین اراک نیز از بازیگران اصلی محسوب می شود. چین از نفوذ فروانی در ایران برخوردار است و هر اندازه که توافق هسته ای شکننده تر شود نقش چین در ایران نیز گسترده تر خواهد شد. کشورهای اروپایی با وجود تلاش برای ارایه بسته ای به ایران برای تشویق این کشور به ادامه پایبندی به توافق هسته ای، در نهایت تلاش های آمریکا برای منزوی ساختن ایران را خنثی نخواهد کرد و ایرانی ها با وجود گفتگو با اروپایی ها چشم امید به پکن دوخته اند.

فارین افرز در ادامه نوشت: اگر چین به همکاری های تجاری خود با ایران ادامه دهد تلاش های آمریکا برای منزوی ساختن تهران کم اثر خواهد شد. از آنجاکه ایران توافق هسته ای را نقض نکرده و ترامپ یک جانبه از این توافق خارج شده است این احتمال وجود دارد که کشورهای دیگر نیز از چین برای همکاری با ایران پیروی کنند. 

انتهای پیام/.