میزگرد- اصفهان| آموزش‌های مهارتی و رسمی باید برون سپاری شود
آموزش‌های فنی و حرفه‌ای سهم بزرگی در ایجاد اشتغال برای جوانان دارد؛ اما نحوه ارائه این آموزش‌ها از اهمیت خاصی برخوردار است به طوری که برخی صاحب نظران معتقدند این آموزش‌ها چه در حوزه مهارت و چه در آموزش و پرورش باید برون سپاری شود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، یکی از ابزارهای مهم تربیت نیروی انسانی بخش آموزش‌های فنی و حرفه‌ای است که با ارائه مهارت‌های دسته اول به فراگیران آنها را برای ورود به دنیای کسب و کار آماده می‌کند.
آموزش فنی و حرفه‌ای یک توانایی اکتسابی برای انجام یک کار خاص برای رسیدن به یک نتیجه از پیش تعیین شده در زمان مشخص است. بعضی مهارتها عمومی هستند و در زندگی روزمره به کار می‌آیند مانند توانایی تصمیم‌گیری، حل مسأله، تفکر خلاق، رابطه مؤثر با دیگران، کنترل استرس و نظایر آن، اما برخی دیگر مربوط به یک شغل خاص هستند که باید در مراکز مخصوص به خود آموزش ارائه شود تا افراد با استفاده از آن بتوانند مهارت لازم را کسب کرده و برای خود و یا حتی دیگران ایجاد اشتغال کنند.
مهارت زایی نقش مهمی در رونق اشتغال و کارآفرینی در توسعه پایدار دارد و امروز بخش عظیمی از فارغ التحصیلان به دلیل عدم مهارت بیکار هستند.
مهارت‌های تخصصی یا حرفه‌ای، افراد را برای احراز شغل و کسب و کار آماده می‌کنند و یا کارآیی آنان را در انجام آنها افزایش می‌دهند.
توصیه یونسکو درباره آموزش فنی و حرفه‌ای این است که: آموزش فنی و حرفه‌ای باید بخش مکمل نظام آموزشی همه جانبه باشد و به این سبب باید به محتوای فرهنگی آن توجه کافی بشود (تالیف یونسکو، 1973).
توجه به آموزش‌های فنی و حرفه‌ای به اندازه‌ای اهمیت دارد که می‌تواند آینده برخی افراد را تحت الشعاع خود قرار دهد. افراد با قرار گرفتن در این آموزش‌ها می‌توانند شغلی را یاد گرفته و برای آینده کاری خود تصمیم بگیرند.
ابوطالب جلالی؛ سرپرست اداره کل آموزش فنی و حرفه‌ای استان اصفهان با حضور در دفتر خبرگزاری تسنیم در اصفهان در میزگرد آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و سهم آن در ایجاد اشتغال با خبرنگاران تسنیم به گفت‌وگو نشست و به سئوالاتی در همین رابطه پاسخ داد. بخش دوم میزگرد با حضور سرپرست اداره کل آموزش فنی و حرفه‌ای استان اصفهان را با هم می‌خوانیم.
تسنیم:به اعتقاد شما آموزش‌های فنی و حرفه‌ای باید به صورت دولتی اداره شود یا خصوصی؟ آیا شما اعتقادی به دولتی بودن آن دارید؟
جلالی:خیلی اعتقاد ندارم که دولتی باید انجام شود. ما خیلی نباید به افکار سیاستگذاران مان در 4دهه اخیر ایراد بگیریم اینها شاید در آموزش‌ها اشکال ایجاد کردند و یا برنامه درستی نداشتند اما اصل موضوع غلط است که دولتی است.
خدمات دولت در 5 لایه است و ما در لایه بیرونی هستیم؛ کاری که دنیای توسعه یافته 50 سال جرات کرد و به مردم داد اما هنوز ما جرات واگذاری‌اش را نداریم. آموزش چه در حوزه مهارتی چه در حوزه آموزش رسمی و در آموزش و پرورش باید برون سپاری شود و به خبرگان و متخصصان سپرده شود.
اینکه ما دانشگاهی با عظمت دانشگاه صنعتی ایجاد کردیم خودش اشکال است؛ خوب است که فرصت ایجاد کردیم اما باید آن را به بخش غیر دولتی بدهیم تا مدیریت و اداره کنند چون می‌توانیم مطالبه داشته باشیم که این متخصصان دانشجویان را مشغول به کار کنند.
تسنیم:وضعیت فنی و حرفه ای و به طور کلی وضعیت قابلیت های شغلی استان اصفهان به چه صورت است؟
جلالی: با وجود محدودیت‌ها و چالش‌هایی که داریم استان اصفهان استانی با قابلیت بسیار عالی است؛ فرصت‌های بسیاری در استان داریم، انسان‌های هوشمند، توانمند و با اراده و علاقه‌مند در این استان زیاد هستند. کسانی که معتقدند برای این جغرافیا کاری انجام دهند اثرش را نه در این محیط که افکارشان در یک کشور به شکل عالی اداره کند. درتمام نقاط استان نکات قابل توجهی وجود دارد.
ما قریب 8 هزار واحد صنتی و 160 هزار واحد صنفی در استان داریم. با وجود کم آبی ما در کشاورزی که سنخیت آب و کشاورزی را داریم در برخی شاخص‌ها رتبه برتریم. موقعیت کویری بهترین فرصت برای سرمایه گذاری گردشکری است. در غرب استان فرصت‌های متنوعی در بحث گیاهان دارویی داریم؛ اشتغالی که در این حوزه داریم می‌تواند یک استان و کشور را به موقعیت خوبی برساند.
در گلخانه طراحان و متخصصان ما فراملی خدمات می‌دهند. در منطقه جندق بی‌شمار سنگهای نیمه قیمتی داریم که می‌تواند فرصت عالی اشتغال باشد. هر سانتی متری از این جغرافیای خاک طلایی می‌تواند اشتغال متنوعی ایجاد کند.
تسنیم: پس علت اینکه این اشتغال ایجاد نمی‌شود چیست؟
جلالی: علت آن نظام آموزشی است. عدم هماهنگی دستگاه‌ها در فرصت سازی و بخشی نگری است؛ ما دستگاه‌ها را شکل می‌دهیم تا اینها بتوانند در فضای هم افزار فرصت اقتصادی ایجاد کنند اما نمی‌کنند. به شدت در اصفهان اشکال دارد. عدم هماهنگی و نداشتن توافق و هم راستا نبودن برنامه‌ها این مشکلات را ایجاد کرده است.
استاندار اصفهان در روزهای اول حضورشان در استان از همین بحث ورود پیدا کرد که ما باید دستگاه‌ها را هم راستا کنیم و تا بخشی هم موفق بودند. اگر امروز سرمایه گذاری در استان بخواهد فرصتی ایجاد کند هزار و یک ایستگاه سخت را برایش ایجاد کردیم.
امروز استان شرایطی ایجاد می‌کند که خیلی از مجوزها را بی نام در اختیار سرمایه‌گذار قرار می‌دهد که کار زیبایی است و شاید نمونه این کارها را از قبل از این نداشتیم. اگر ما این توافق را بین دستگاه‌ها ایجاد کنیم و نظام آموزشی را ارتقا دهیم و به بخش غیر دولتی اعتماد کنیم به سرعت از این چالش‌ها بیرون می‌آییم.
تسنیم:آیا بخش غیر دولتی در استان اصفهان فعال شده است؟ چگونه می‌توان از توان این بخش در استان استفاده کرد؟
جلالی:بله؛ در استان اصفهان از ابتدا بحثم این بود که بخش غیر دولتی باید فعال شود؛ بهترین فرصت‌های برون سپاری در قالب مواد مختلف قانونی در این استان انجام شده است. بهترین کارگاه‌های ما توسط غیر دلوتی انجام می‌شود؛ چه در بحث گردشگری، بیوتکنولوژی، انرژی نو، هوشمند سازی پوشاک و صنایع دستی که یکی از ظرفیت‌های عالی استان است و کارهای متفاوتی انجام شده و بخش غیر دولتی ما خوب پیش می‌رود.
آموزشگاه‌های آزاد خوب خدمات می‌دهند.
تسنیم: آیا هر کسی که وارد آموزش فنی و حرفه‌ای شود قطعا وارد بازار کار می‌شود؟
جلالی: اینکه فقط مهارت سخت پیدا کند و آموزش ببیند نمی‌تواند کار کند، هیچ جای دنیا هم اینطور نیست. اشتغال چند مولفه دارد که مهمترین آن مهارت آموزی است اما باید فرد مهارت نرم هم یاد بگیرد
اگر فردی می‌خواهد به شغل دسترسی پیدا کند؛ در کشوری مانند کشور ما که همه ظرفیت‌ها وجود دارد؛ نظام آموزشی باید مهارت سخت را که 70 درصد است یاد دهد و 30 درصد مهارت نرم را ما آموزش دهیم.
مهارت نرم یعنی اینکه قدرت ریسک پذیری داشته باشد، بازاریاب باشد، درک درست از محیط بیرون داشته و هوشمندانه عمل کند. خلاقیت حل مساله را داشته باشیم که در دانشگاه هم آموزش داده نمی‌شود.
تسنیم: آیا فنی و حرفه‌ای مدارس و دانش آموزان را به سمت کارآفرینی سوق می‌دهد؟
جلالی: فنی و حرفه‌ای مدارس را به سمت کارآفرینی سوق می‌دهد؛ دوره‌ای در گذشته داشتیم به نام دوره کارآفرین "کپ" که افراد در فضای شبیه ساز سرمایه گذاری قرار می‌گرفتند و تمرین سرمایه گذاری می‌کردند و جالب است که در این زمان می‌فهمیدند چقدر با تاخیر ورود پیدا کردند در فضای شبیه ساز و به واسطه این تاخیر چقدر باختند و اگر به موقع ورود داشتند سود زیادی می‌کردند. این مهارت‌های نرم باید آموزش داده شود تا خلاقیت بروز پیدا کند و این فرصتها ایجاد شود.
اگر دست توانمند باشد ذهن فعال می‌شود و ارتباط قلبی بین فرد و کار پیش می‌آید و ناخوداگاه به سمت شغل می‌رود و قصه هم کارافرینی همین است.
در نظام آموزشی ما دو بخش وجود دارم، یکی نظری و دیگری هنرستان و کار و دانش، که هر دو زیر نظر آموزش و پرورش فعالیت دارند و ما را نیز به نام فنی و حرفه‌ای می‌شناسند که زیر نظر ورازت کار و رفاه اجتماعی هستیم و به افراد گواهینامه مهارتی می‌دهیم.
در مدارس کار و دانش اگر چه باید کار و دانش هر دو باهم آموزش داده شود اما امکانات سخت افزاری به شدت کم دارند و تئوری درس داده می‌شوند. تقصیر ما جایی است که بخش خصوصی می‌خواهد ورود پیدا کند و ما فرصت نمی‌دهیم.
تسنیم:آیا شما خانواده‌ها و دانش آموزان را به سمت رشته‌های فنی و حرفه‌ای تشویق می‌کنید؟
جلالی:من از خانواده‌ها می‌خواهم اگر به آینده بچه‌هایشان فکر می‌کنند و اگر نگران آنها هستند تصور شغل دولتی نداشته باشند. کشور ما موقعیت بسیار خوبی دارد و می‌تواند چند برابر نیروی بیکار را پذیرش کند. فرصتها زیر زمین نیست و روی زمین مشهود است؛ دیدنش سخت نیست. خانواده ها باید به همه این فرصتها فکر کنند و بچه‌ها لازم است توانمند شوند.
خارج از کشور مشاغل اتو کشیده به بچه‌ها نمی‌دهند آنهایی که می‌روند دو دسته‌اند یا مهارت کسب می‌کنند و مشغول کار می‌شوند یا به مشاغل سطح پایین راضی می‌شوند.
حالا که می‌توانیم فرصتها را فراهم کنیم خواهشم از خانواده‌ها این است که فرصت‌های مهارتی را در اختیار بچه‌ها بگذارند.
ما سال قبل پارک مهارت داشتیم؛ سال قبل بچه‌های مدارس روزهای پنج شنبه می‌آمدند و والدین هم می‌آمدند و لذت می‌بردند. اینها بدیهیات نظام آموزش نظام توسعه یافته است که 40 سال قبل انجام می‌دادند که ما با چانه زنی این کار را می‌کنیم.
مهدکودکی راه‌اندازی کردیم با این تفاوت که کودکان کارگاه‌ها را ببینند درست است که اجازه ندارد در این سن به ماشین تراش دست بزند اما آنها را ببیند. متوجه ساخت آن شود. ما تور مجازی درست کردیم که خانواده‌ها ببینند و بتوانند مشاغل را شبیه ساز ببینند.
تسنیم:به نظر شما مدیریت شهری چقدر می‌تواند در پیشبرد اهداف فنی و حرفه‌ای کمک کند؟ رسانه‌ها چطور؟
جلالی: رسانه‌ها بسیار بسیار می‌توانند به آگاهی بخشی مردم کمک کنند، از ظرفیت‌های خود استفاده کنند و ما را در افزایش آگاهی مردم و گرایش آنها به سمت فنی و حرفه‌ای یاری دهند.
اگر ما مشکل اشتغال را در جامعه حل کنیم همه چالش‌های اجتماعی ما تعدیل می‌شود. حتی اگر ما در محیط زیست مشکل داریم به این دلیل است که مهارت‌های محیطی را نمی‌دانیم. اگر با کم آبی مواجه می‌شویم برای این است که هنوز با تفکر سنتی کشاورزی می‌کنیم و آب فروشی و محصول فروشی می‌کنیم.اینها مشکل ماست.
از این تریبون از شما می‌خواهم به مدیریت شهری بگویید که اگر به ظرفیت‌های فنی و حرفه‌ای اعتماد کنند بخش اعظمی از مسئولیت‌های اجتماعی و تکالیف شهری‌شان را در ارتباط با شهروندان به واسطه همین ظرفیت‌ها می‌توانند حل کنند.
اگر شهروند ماهر داشته باشند مدیریت شهری در طراز عالی از خدمات می‌تواند ادعای عملکرد تاثیر گذار داشته باشد.
انتهای پیام/ ع