هورالعظیم می‌سوزد و می‌سوزاند


رئیس سازمان محیط زیست که نسخه‌هایش برای مشکلات زیست‌محیطی کشور با مواردی همچون "مردم دعا کنند باران بیاید" مشهور شده با وجود گذشت حدوداً یک ماه از آتش‌سوزی یکی از بزرگترین تالاب‌های خاورمیانه تاکنون هیچ موضعی نگرفته است.

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اهواز، طبیعت که خشمگین شود حیات انسان را به‌تبع طبعش با مشکلاتی روبه‌رو می‌‌کند. سال‌های زیادی است که فعالان محیط زیستی و برخی مسئولان دلسوز، مسئولان تصمیم‌گیرنده را از خشم طبیعت هراسانده‌اند اما همانند اکثر اوقات باز هم دود بدهکار نبودن گوش این مسئولان بر چشم مردم رفت.

حدود یک ماه است که آتش به جان یکی از بزرگترین و مهم‌ترین تالاب‌های کشور افتاده و گستره آتش هزاران هکتار از این تالاب را سوزانده و حیات جانداران و جانوران بی‌شماری را به خطر انداخته است و در رأس همه مشکلات به‌وجودآمده نیز مردم برخی از شهرهای اطراف هورالعظیم در پی دود و بوی نامطبوع ناشی از حریق در هور با مشکلات جدی‌ روبه‌رو شده‌اند.

* هورالعظیم در جنوب غربی کشور و در استان خوزستان قرار دارد همچنین در حوزه شهرستان‌های دشت آزادگان و هویزه واقع شده؛ بخش وسیعی از این تالاب به‌دلیل خشک‌سالی و کاهش شدید آب رودخانه کرخه و خشک شدن انهار ورودی، خشک شده است.

بخش عمده آتش در هورالعظیم به قسمت عراقی هور مرتبط بوده و بخشی دیگر نیز در قسمت داخلی هور رخ‌داده است. دود حاصل از آتش‌سوزی نیزارهای هورالعظیم موجب تنگی نفس بین بیماران تنفسی شده و تاکنون عده‌ای را نیز راهی بیمارستان کرده است.

چند دلیل

به‌دلیل شرایط جوی بو و دود آتش بیشتر در شب‌ها واضح می‌شود و دود در برخی از شب‌ها پس از درنوردیدن اهواز و ماهشهر تا خلیج فارس هم رسیده است، در این میان رایزنی‌هایی توسط مسئولان ایرانی با کشور عراق به‌منظور مهار آتش صورت گرفته و 2 بالگرد آبپاش نیز از ایران به کشور عراق اعزام شده که البته شرایط پرواز این بالگردها هم خاص است به‌طوری که در دمای بیش از 50 درجه نمی‌توانند پرواز کنند بنابراین دمای فصل سوزان تابستان و گرمای آتش شرایط سختی را می‌تواند برای پرواز بالگردها رقم بزند.

احمدرضا لاهیجان‌زاده مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان ضمن بیان اینکه حدود 200 هزار هکتار از عرصه تالابی هورالعظیم در عراق خشک و مستعد آتش سوزی است، مسئله‌ای را که مهار این آتش‌سوزی با مشکل روبه‌رو کرده چنین عنوان می‌کند که «تمام بخش تالابی هور العظیم در عراق، در دوران جنگ تحمیلی مین گذاری شده و امکان تردد برای خاموشی آتش در این تالاب وجود ندارد، به‌خلاف بخش ایرانی تالاب هور العظیم در ایران که دارای مسیر تردد است بخش عراقی تالاب اصلاً از امکان تردد برخوردار نیست».

وی همچنین با اشاره به اینکه نامه‌ای به سفیر عراق ارسال شده و همکاران بخش امور بین الملل اداره‌کل حفاظت محیط زیست خوزستان حضور مستمر در کنسولگری عراق داشتند و نشستی نیز با استاندار بصره در خرمشهر برگزار شده است، می‌افزاید: مقرر شد وزارت خارجه نیز این موضوع را پیگیری کند که با ناآرامی‌ها در عراق همزمان شد و با توجه به این وضعیت اعزام امکانات به عراق از عهده استان خارج بود.

گفته می‌شود خشک شدن انهار و تالاب هورالعظیم زندگی 13 هزار رأس گاومیش در دشت آزادگان را تهدید می‌کند و در همین زمینه تصاویری مبنی بر زنده‌ زنده سوختن گاومیش‌ها در نزدیکی هور منتشر شده است.

خشم هور

چندی پیش نیز آتش‌سوزی در دو بخش داخلی و خارجی تالاب هورالعظیم و دود منتشر شده در پی آن ادارات 3 شهرستان را به تعطیلی کشاند اما سرانجام در تاریخ سوم مرداد ماه خبری به‌ نقل از کیامرث حاجی‌زاده مبنی بر مهار آتش‌سوزی هورالعظیم منتشر شد.

مدیرکل مدیریت بحران خوزستان گفته بود که «آتش‌سوزی در تالاب هورالعظیم مهار شد و 95 درصد از نیزارهای آتش‌گرفته در هور به‌طور کامل خاموش شدند اما با توجه به افزایش دما امکان آتش‌سوزی مجدد نیزار در بخش عراقی تالاب وجود دارد».

دیری نگذشت که بار دیگر و این‌بار 4 روز پس از آخرین خبر درباره هورالعظیم بار دیگر این هور در رسانه‌ها آتش به‌پا کرد و اخبار مربوط به شعله‌ور شدن حریق در هورالعظیم همچون دود منتشره، فضا را احاطه کرد. مدیرکل محیط زیست و مدیرکل مدیریت بحران استان هر دو رهاسازی آب را چاره این مشکل می‌دانند، با این حال همه این وقایع در حالی رخ می‌دهد که خبری از موضع‌گیری کلانتری رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست در برابر خودسوزی‌های یکی از مهمترین تالاب‌های کشور نیست.

کلانتری که برای قوچ‌های پیر به‌دلیل اینکه "آب زیاد می‌خورند" حکم قصاص و مرگ توسط شکارچیان آمریکایی‌ را می‌برد تاکنون حتی برای آتش هورالعظیم دست به دعا هم نشده و همانند رفع آلودگی‌ها مسئله را به دعا برای آمدن باد و باران حواله نکرده است. این حجم از بی‌تفاوتی برای مسئولی که باید حافظ محیط زیست کشور باشد بی‌شک اگر نشان از ناکارآمدی او نباشد ولی قطعاً نشان‌دهنده بی‌توجهی وی نسبت به مسائل مهم حوزه کاری خویش است.

مسئله اهمیت آتش هورالعظیم در دو بعد داخلی و خارجی در حال اوج‌گیری است که لزوم توجه مسئولان را می‌رساند مردم نیز در پیام‌های ارسالی به کانال‌های ارتباطی با خبرگزاری تسنیم در خوزستان خواستار اطفای هر چه سریع‌تر حریق هور هستند تا آتش و دود هور نیز باری اضافه بر ریه‌های خسته خوزستانی‌ها از خاک بی‌تدبیری نباشد.

گزارش از فاطمه طاهری

انتهای پیام/‌ح