پاسخ امام جواد(ع) درباره اینکه کدام "حج" صحیح است

به گزارش گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران پویا؛ امام جواد علیه‌السلام در اوائل خلافت معتصم على‌رغم کنترل شدیدى که بر ایشان اعمال مى‌شد، موفق به حضور در مراسم حج شدند، در همان سال و در ضمن مراسم حج‌، شخصى از اهالى سجستان حضور آن امام رسیده و عرضه داشت‌: اى پسر رسول خدا صلى‌الله علیه و آله‌، من در شهرى زندگى مى‌کنم که حاکم آن نسبت به شما ارادت دارد.

مالیاتى بر من وضع کرده که از توانم خارج است؛ اگر ممکن است نامه‌اى به او نوشته و در این باب مرا مساعدت فرمایید؛ حضرت فرمود: اما من او را نمى‌شناسم، آن شخص مى‌گوید: عرض کردم، فدایت شوم‌، او خود را از دوستداران شما معرفى مى‌کند؛ چند کلمه از طرف شما کافى است تا این مالیات سنگین از من برداشته شود. 

حضرت با بزرگوارى تمام‌، کاغذ و قلم خواسته و اینگونه نوشت‌: به نام خداوند بخشنده مهربان؛ اما بعد، همانا حامل این نامه‌، از تو به نیکویى در مذهب و مرام خویش یاد کرده و آگاه باش آنچه از عمل خیر به تو سود رساند، همان است که به نیکى رفتار کنى بنابراین با برادران دینى خویش نیک رفتار بوده و متوجه باش که حقتعالى روزى از تو، پیرامون سبک و سنگین عملت پرسش خواهد نمود.

او مى‌گوید نامه را برداشته و به سرعت به سوى شهر خویش روانه شدم حسین بن عبدالله نیشابورى که والى شهرمان بود وقتى نامه را دید، اشک‌ریزان آن را بر چشم و صورت خویش مالیده و بوسید و آنگاه از نیاز من پرسید؛ وقتى حاجتم را گفتم‌، دستور داد که مالیات از من برداشته شده و حقوقى نیز براى من و خانواده مقرر ساخت و تا زنده بود، همین وضعیت ادامه داشت.

روایتى دیگر از حج به جای آوردن امام جواد علیه‌السلام 

شخصى به نام موسى بن قاسم از اصحاب آن حضرت مى‌گوید: در مراسم حجى شرکت داشتم که افتخار همراهى با حضرت جواد علیه‌السلام نیز براى میسور شد؛ در حین مناسک حج ، حضور امام رسیده و عرض کردم: اى فرزند رسول الله صلى الله علیه و آله‌، من مى‌خواستم از جانب شما و پدرتان (حضرت رضا علیه السلام ) طواف انجام دهم‌، شنیدم که شخصى مى‌گفت : طواف به جاى اوصیاء الهى صحیح نیست. (حال تکلیف چیست؟)

حضرت فرمود: بلکه جائز است و مى‌توانى چنین کنى‌.

من نیز با فراغ و آسودگى قلبى به نیابت از آن حضرت و پدرش‌، با اجازه خود او، طواف به جاى آوردم؛ سپس خدمت آن حضرت عرض کردم‌: من روزى از جانب رسول الله صلى الله علیه و آله طواف به جاى آوردم‌. حضرت با شنیدن نام جد خویش‌، سه مرتبه به وى درود فرستاد.

سپس ادامه دادم‌: در روز دوم از جانب امیرالمؤ‌منین طواف کرده و همینطور در روزهاى دیگر به نیت پدران معصومتان طواف نمودم و در روز دهم نیز از جانب شما طواف کردم و بر این نعمت ولایت شما خاندان که حقتعالى به من ارزانى داشته‌، شکر گذارم‌.

امام جواد فرمود: به خدا قسم‌، این حالت (توجه به ولایت ما) همان دینى است که حقتعالى از بندگان خواسته است‌.

عرض کردم‌: گاهى نیز از جانب مادرتان فاطمه علیهاالسلام‌، طواف مى‌کنم؛ فرمود: به همین عمل کن که فضیلت و برترى فراوانى نزد ذات کبریایى دارد.

روایت على بن مهزیار از حج آن حضرت

على بن مهزیار از جمله راویان مخصوص و اصحاب ویژه امام جواد علیه السلام و امامان بعد از اوست؛ وى در سالى که مشرف به حج شده بود افتخار شرفیابى به حضور امام جواد علیه السلام را پیدا کرد؛ او مى‌گوید: شبى امام جواد علیه السلام را دیدم که طواف نساء به جا آورده و سپس نزد مقام ابراهیم نماز طواف را نیز گزارده و سپس با وقار خاصى به سوى زمزم رفت؛ مقدارى از آب آن نوشیده و آب آن را به تن خود پاشید؛ امام این عمل را هر سالى که به موسم حج مى‌آمد، تکرار مى‌کرد.

کدام حج صحیح است

ابو عبدالله خراسانى از کسانى بود که در ابتداء به مکتب امامت نگرویده بود؛ وى پس از هدایت قلبى و راهیابى به مکتب زنده تشیع، در یکى از مسافرتهاى حج خدمت امام رسیده و عرض کرد: من سالهاى گذشته در حالى که مخالف روش شما بودم حج بجا آوردم و امسال با شرفیابى به شناخت و معرفت امامت‌، حج انجام داده‌ام‌. به نظرم حج سالهاى گذشته‌ام باطل بوده است؛ نظر شما پیرامون این حج چیست‌؟

امام جواد علیه السلام فرمود: حج امسال‌، صحیح بوده و کفایت از حجه‌الاسلام نموده و حج سالهاى پیش مستحبى محسوب مى‌گردد (در واقع این فراز از فرمایش امام تایید آیه‌اى است که مى‌فرماید: خداوند به سبب توبه‌، بدیهاى شما را تبدیل به نیکى مى‌کند)

کرامتى از آن حضرت  

شخصى به نام این حدید، از شیعیان آن امام بزرگوار مى‌گوید: در مراسم حجى که به همراه جمعى از دوستان شرکت داشتیم‌، قبل از رسیدن به مکه و در مسیر، مورد دستبرد راهزنان واقع شدیم؛ آنها هر چه توانستند از لباس و پول بردند؛ با غم و اندوه بسیارى وارد مکه شدیم. 

ناراحتى شدیدى بر جمع ما حکمفرما بود تا اینکه مطلع شدیم امام جواد علیه السلام را در موسم حج زیارت خواهیم نمود؛ من با اشتیاق فراوانى‌، بدون فوت وقت خود را به مدینه رساندم‌؛ وقتى به زیارت وى نائل شدم تعدادى لباس و مقدارى معتنابهى پول در اختیارم گذاشته فرمود بین دوستانت به مقدراى که دزد از ایشان برده تقسیم کن‌.

ابن حدید مى‌گوید: مرحمتى آن حضرت را برده و بین دوستانم تقسیم کرده و جالب این بود که دقیقا به اندازه‌اى بود که از ما برده بودند.
 
روایتى از آخرین حج

على بن مهزیار در روایت دیگرى پیرامون آخرین حج امام (در سالى که منجر به شهادت آن حضرت گردید، این چنین گفته است: امام جواد علیه السلام را در آن سال، در مراسم حج دیدم که با بیت‌الله الحرام وداع کرده و سپس طواف (وداع ) به جاى آورد.

او در هر شوطى رکن یمانى را زیارت مى‌کرد و در شوط هفتم علاوه بر رکن یمانى‌، حجر را نیز زیارت کرده و دست خود را بر آن کشید و سپس نزد مقام ابراهیم علیه‌السلام رفته و پشت آن دو رکعت نماز به جاى آورد؛ سپس در کنار «ملتزم» به دعاء و راز و نیاز ایستاد و قدرى طول داد و بعد از آن از بیت‌الله خارج گردید.

انتهای پیام/