تصمیم ویژه رادیویی‌ها برای توسعه تولیدات کودکانه صدای جمهوری اسلامی ایران
اولین جلسه هم‌اندیشی تخصصی ارتقاء کمی و کیفی برنامه‌های کودک رادیو، معاون رئیس صداوسیما در امور صدا، خبر از تدارک راهبرد جدید در حوزه برنامه‌سازی کودک داد که از مهمترین مباحث آن می‌توان به تولید کتاب گویا برای کودک، اشاره کرد.
به گزارش باشگاه خبرنگاران پویا، حمید شاه‌آبادی به لزوم تشکیل شورای سیاستگذاری در حوزه کودک بصورت هر سه ماه یکبار اشاره کرد و ایجاد کارگروه کودک که لزوماً جنبه اجرایی دارد را در ذیل آن ضروری برشمرد. شاه‌آبادی با اشاره به جامعه آماری مخاطبان رادیو و تلویزیون گفت: در حال حاضر شنونده‌های رادیو 7/35 درصد است که در دوسال گذشته 3 درصد به آمار رادیو افزوده شده است.
وی با بیان اینکه عمدتا در تلویزیون برنامه وسریال دیده می‌شود تا شبکه، تصریح کرد: در یک بازه زمانی رادیو خانواده وجود داشت و برنامه‌های جدی‌تری ساخته می‌شد. اما در حال حاضر مباحث کودک و نوجوان در دل برنامه‌های شبکه ساخته می‌شود و خوشبختانه استقبال نسبت به شنیدن این برنامه‌ها وجود دارد.
شاه‌آبادی با بیان اینکه جامعه شنیداری آمار مخاطبان رادیو در گذشته روزی یک ساعت و 33 دقیقه بوده که در حال حاضر به یک ساعت و 56 دقیقه افزایش پیدا کرده است، گفت: بحث ما روی آمار نیست؛ به طور مثال رادیو گفتگو نیم ساعت شنونده دارد اما مرجعیت بسیاری از مطالبی است که در رسانه‌ها دیده می‌شود. من معتقدم اگر کیهان بچه‌ها در زمانی با استقبال خواننده مواجه بوده، تیمی که آن محتوا را تولید می‌کردند در حال حاضر در درگاه دیگری آن مطالب را در اختیار کودک و نوجوان جامعه قرار می‌دهد.تدارک راهبرد جدید در حوزه برنامه‌سازی کودک هستیم.
در ابتدای این نشست صمیمی کارشناسان کار گروه کودک به بیان نظرات خود پرداختند:
تولید کتاب گویا برای کودک
نورالدین جعفری قائم مقام معاون صدا گفت: یکی از مخاطبان هفت گانه رادیو کودکان هستند و در برنامه‌ریزی‌های همه شبکه‌ها متناسب با ماموریت شبکه به این مخاطبان پرداخته می‌شود.کنداکتور گوناگون و رنگارنگ رادیو نشان می‌دهد که در حال حاضر رادیو توجه ویژه‌ای به این قشر دارد. در میان مخاطبان چه قدیم و جدید وقتی صحبت از برنامه‌های کودک می‌شود، حس نوستالژیک به ما دست می‌دهد و همه ما خاطره از این برنامه‌ها داریم به دلیل تأثیری که توانسته بر مخاطب خودش داشته باشد.
قائم مقام معاون صدا با اشاره به تغییراتی که در جامعه وجود دارد،گفت: تقریبا خانواده‌ها از خانواده گسترده به سمت خانواده هسته‌ای روی آورده‌اند که عملاً شاید در خانواده هسته‌ای جدید پدر و مادر به دلیل مشاغلی که دارند، خیلی فرصتی برای تعامل مستقیم با فرزندان ندارند طبیعتاً نقش رسانه‌ها در اینجا قابل توجه است. به خصوص رادیو به خاطر عنصر تخیلی که دارد می‌تواند بر روح بچه‌ها اثر گذاشته و هم در حوزه‌های فردی وآموزه‌های دینی موثر است.
*وی تولید کتاب گویا را از مهمترین اقدامات رادیو در حوزه کودک دانست.
اهداف رسانه ملی از تولید برنامه‌های کودک
طاهره راستی پیشه مدیر گروه خانواده شبکه سلامت با اشاره به اهداف و مأموریت رسانه ملی که در حوزه کودک در نظر گرفته شده است، گفت: با توجه به تعریفی که سازمان یونسکو از رده سنی کودک انجام داده،کودک و نوجوان را از رده سنی صفر تا 18 سال تعریف کرده است. همچنین این طیف سنی حدود سی و هفت درصد از جمعیت کشور ما را به خودش اختصاص داده که بر این اساس برنامه‌ریزی و برنامه‌سازی برای حوزه کودک از اهمیت خاصی برخوردار است.
مدیر گروه خانواده شبکه سلامت با اشاره به آیات قرآن و روایاتی که در خصوص اهمیت تربیت کودک بیان شده، گفت: بنا به نظر و صحبت آقای شاه آبادی نسبت به حوزه کودک متأسفانه در حوزه کودک ضعف‌های جدی وجود دارد و شبکه‌ای در حال افزایش نخواهد بود اما با توجه به تهدیدات رسانه‌های دیگر لزوم شبکه ای به نام کودک از ضروریات است. مهمترین اهدافی که در برنامه‌های رسانه ملی وجود دارد، تأثیرگذاری بر رفتار و کردار است به خصوص در مخاطب کودک این تأثیرگذاری بر رفتار کودک به راحتی امکان پذیر نیست مگر اینکه ما بتوانیم بر اندیشه و فکر مخاطب تاثیر بگذاریم.
راستی پیشه ادامه داد: الگوسازی و بسترسازی بنیان‌های معنوی و تربیت دینی در کودکان،کاهش فاصله و گسست نسل‌ها بین والدین و فرزندان، تقویت زبان محاوره‌ای در شعر کودک، تقویت نشاط، شادابی و سرگرمی‌های سالم و سرزنده، ایجاد فرصت‌های خود باوری و پرورش اندیشه‌های خلاق و نوآور، تقویت روحیه امید به آینده نسل نو ظهور و دلبستگی به کشور و نظام، تربیت نسل آینده با تاکید بر مفهوم امامت و ولایتمداری، تقویت اخلاق و فضائل اخلاقی به ویژه احترام به پدر و مادر و معلم و پذیرش هنجارها و تقویت سخت‌کوشی و مسئولیت‌پذیری و تمایل به فرهنگ‌کار، تولید و پخش نواهای موزون متناسب با گروه سنی کودک از اهدافی است که رسانه ملی برای برنامه‌های کودک در نظر گرفته است.
دوران رادیو برای شنونده کودک و نوجوان سپری شده...
رضا سرشار با بیان اینکه خیلی سال هست که من از رادیو فاصله گرفته‌ام با بیان این سوال که در حال حاضر نمی‌دانم رادیو چقدر مخاطب کودک دارد گفت: رادیو به آن شکل شنونده کودک و نوجوان ندارد، دوران رادیو برای شنونده کودک و نوجوان سپری شده است. حالا ما می‌خواهیم برای آن عده کم باقی‌مانده برنامه‌ریزی کرده تا همان اندک مخاطب خود را حفظ کنیم؟ بنابراین بایستی برای برنامه‌هایی که وجود دارد آماری تهیه کنیم، بالاخره جذابیت‌های شبکه دیداری باعث شده تا کودکان به رسانه‌های دیگر تمایل داشته باشند.
سرشار با اشاره به اینکه در دوره‌ای مخاطبان رادیو بیشتر از تلویزیون بودند و با توفیق خداوندی ،برنامه کودک دومین برنامه پر شنونده رادیو بعد از "صبح جمعه با شما" بود، گفت: در حال حاضر هم مجلات کودک همچون «کیهان بچه‌ها» زیاد خواننده ندارد. زمانی که برای قشر کودک برنامه می‌ساختیم سعی می‌کردیم اصلاً حرف نزنیم ما حتی مطالب علمی را در قالب نمایش می‌گفتیم. دوستان همواره در پی طراحی‌های قالب‌های تازه بودند. ضمن اینکه سعی می‌کردیم در سنین خردسالی، همه آموزش‌ها با بازی توأم باشد و از عناصر طنز و شادی هم غفلت نمی‌کردیم.
زنده شدن شور کودکانه
فرزین مهدی‌پور با بیان اینکه کودک بیش از همه چیز به تخیل نیاز دارد گفت: وقتی که شور کودکانه زنده شود، هم درباره کودک و هم برای کودک می‌توانیم برنامه‌سازی کنیم. اینکه آمار چقدر به ما اطلاعات می‌دهد کار محاسباتی خوبی است اما کسانی که برای کودک کار می‌کنند بایستی به این نکته توجه کنند، هر کار خوب ارزشمندی که برای کودک صورت پذیرد به تبع مخاطب خود را پیدا خواهد کرد.
رسانه می‌تواند جانشین والدین باشد
ساسان امیرپور با بیان سوالی گفت: آیا پژوهشی تاکنون در حوزه رادیوی کودک در شبکه‌های مشابه خارجی انجام شده است؟ دوم اینکه اگر چنین پژوهشی هست در اختیار ما قرار بدهید تا عمیق‌تر به مسئله نگاه کنیم که هدف اصلی چیست و قرار است به کجا برسیم. رسانه تلویزیون و رادیو با توجه به وضعیتی که از نظر تعداد مخاطب دارد،کارکردهایش متفاوت است. متأسفانه هم والدین و هم معلمان دانش اندکی دارند و رسانه تلویزیون و رادیو می‌تواند جانشین مناسبی برای والدین و معلمان و آموزش و پرورش باشد. متأسفانه برنامه‌هایی که برای کودکان در رسانه تولید می‌شود اصلاً مناسب قشر کودک نیست.
بعد از جنگ نسلی را جذب رادیو کردیم
عذرا وکیلی گفت: خیلی خوشحالم که بعد از سال‌های سال به آرزویم رسیدم که جلسه‌ای با محوریت کودک در رادیو برگزار شود و با حضور کارشناسانی در مورد آن صحبت کنیم. تقریباً حدود 50 سال است که برای کودک برنامه می‌سازم اما بعد از انقلاب با سختی‌هایی مواجه شدیم که خوشبختانه با حضور ،کمک و همفکری آقایان سرشار و میرکیانی توانستیم بعد از جنگ و گرفتاری‌ها با نبود امکانات هنری وموسیقی ولی با بیان و طرح‌هایی که ریخته شد و داده شد، نسلی را جذب رادیو کنیم و کودک را راه اندازی کردیم.
وکیلی تصریح کرد: در حال حاضر مخاطب‌شناسی در رادیو وجود ندارد اما با همفکری و برنامه‌ریزی درست و بهره‌گیری از کلام اساتید و نویسندگان خوب و گویندگان مجرب می‌توان مخاطب را به رادیو برگرداند. ما وظیفه داریم که مهد کودک‌ها و آموزشگاه‌ها را درگیر برنامه‌سازی خود بکنیم و طوری برنامه تولید کنیم که محتوای آن از مهدکودک‌ها تأمین شود. شناخت مخاطب در رادیو خیلی مشکل است و کار هرکسی نیست. بنابراین برای تهیه و تولید برنامه‌های کودک از هر تهیه‌کننده‌ای استفاده نکنید.
«سلام کوچولو» ،«شب بخیر کوچولو» و «قصه ظهر جمعه» از موفق‌ترین برنامه‌های کودک رادیو
مصطفی رحماندوست گفت: تنها جایی که من دیدم برنامه‌های کودک مخصوصاً برنامه خانم وکیلی طرفدار دارد در بیمارستان‌هاست.
او برنامه «سلام کوچولو» ،«شب بخیر کوچولو» و «قصه ظهر جمعه» را از موفق‌ترین برنامه‌های کودک رادیو در گذشته دانست و تصریح کرد: در رادیوهای جهانی تأکید بسیار زیادی بر موسیقی کودک است که بچه‌ها موسیقی را ترجیح می‌دهند نسبت بر مسائل دیگر. ورزش، قرآن، بهداشت، سلامت همه اینها موضوعات خوبی است که در برنامه‌های کودک پرداخته شود. البته بچه‌هایی که مشتری این‌طور برنامه هستند فرکانس رادیوی مورد علاقه خود را پیدا کرده و آن را گوش می‌دهند.
مخاطب تغییر کرده است
گیتی خامنه با بیان اینکه تعریف مخاطب تغییر کرده است،گفت: مخاطب امروز مخاطب جدیدی است که ما احتیاج به یک باز تعریف جدیدی داریم . اگر قرار هست حتی یک ساعت برنامه برای کودک تولید کنیم احتیاج به چند مولفه داریم اینکه ما بایستی با دنیا تعامل بکنیم، نمی‌توانیم هی خودمان را تکرار کنیم. همچنین تعامل با فضای مجازی و تلویزیون کار راحت‌تر پیش می‌رود . «وقت داستان» یکی از شبکه‌هایی است که به داستان می‌پردازد، اگرروند برنامه‌سازی کودک را رها نکرده و به کار دیگری بپردازیم حتماً موفق خواهیم شد.
انتهای پیام/
