دو زلزله بزرگ تهران که هرگز گزارش نشد/سرنوشت ایران در دست سه گروه
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی با تشریح دو زلزله تهران که هرگز گزارشی از خرابی آن به ثبت نرسید، گفت:همه علوم در این کشور باید از ابتلا به درخودفرورفتگی و بی‌اطلاعی از محیط پیرامون خود خارج شوند و برای این کار باید متوسل به حوزه‌های مختلف میراث‌فرهنگی شد.
به‌گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم، سید محمد بهشتی با اشاره به اینکه در قرن اخیر (از ابتدای زمان رضا شاه تا به امروز) سه اتفاق متوالی رخ داده است که به فعالان حوزه میراث فرهنگی مربوط می شود، اظهار داشت: «اتفاق نخست، اهمیت یافتن موضوع میراث فرهنگی است؛ اما از زمانی که نظام آموزشی جدید در ایران شکل گرفته است، چون همه توجه ما معطوف به پیشرفت های اروپا بوده و احساس عقب افتادگی می کردیم، شاهد نظام آموزشی جدیدی هستیم.»
بهشتی افزود: «اگرچه این نظام آموزشی جدید دستاوردهای خوبی داشته، اما باعث شده در جریان زندگی یک قرن اخیر کم کم از شناسایی محیط خود منصرف شویم.»
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ادامه داد: «اگرچه بلد هستیم سخت ترین فرمول ها را در رشته های مختلفی که از سایر نقاط جهان آمده است حل کنیم و احساس دانشمند بودن داریم اما ابتدایی ترین مسایل را درباره محیط خودمان نمی شناسیم.»
وی با اشاره به مسئله در خود فرو رفتگی و نداشتن اطلاعات درباره محیط خود به دلیل نقص در سیستم آموزشی در توضیح این مسئله گفت: «در زمان فتحعلی شاه در تهران که شمال و جنوب آن محدود به میدان توپخانه و خیابان مولوی بود و از شرق و غرب به خیابان ری و خیابان خیام محدود می‌شد زلزله بزرگی آمد اما گزارشی از خرابی ثبت نشد.»
بهشتی اضافه کرد: «در زمان مظفرالدین شاه هم بار دیگر زلزله بزرگی در تهران آمد؛ اما در این زلزله هم گزارشی از خرابی به ثبت نرسیده است. با این حال گزارش شده که امامزاده صالح و امامزاده قاسم در شمیران تخریب شده اند.»
وی با بیان این نکته که تا دوره رضا شاه، زلزله‌ها باعث تخریب در تهران نشدند، گفت: «این در حالی است که در آن دوران از دلیل زلزله و وجود گسل‌های تهران خبر نداشتند.»
بهشتی عنوان کرد: «از دهه 40 یعنی زمانی که علم زمین شناسی جدید ایجاد و به ایران آمد و سازمان زمین شناسی تأسیس شد، دلیل زلزله ها را می دانیم و مکان دقیق گسل ها را می شناسیم.»
وی با اشاره به تهیه طرح جامع تهران در اوایل دهه 40 گفت: «وقتی درباره زلزله اطلاعات به دست آوردیم باید با دقت سعی می کردیم که شهر را روی گسل توسعه ندهیم اما عجیب این که طرح توسعه جامع تهران، شرقی غربی و عمدتاً بر روی گسل ها اجرا شد.»
بهشتی با طرح این پرسش که دلیل بی توجهی به گسل‌ها و خطر زلزله در طرح جامع تهران چیست ؟ گفت: «طی یک قرن اخیر تقریباً هیچ فعالیتی در سطح کشور نبوده که سرگذشتی مشابه نمونه ذکر شده نداشته باشد. در همه پروژه ها می توان ابتلا به در خود فرورفتگی را مشاهده کرد.»
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری گفت: «یک قرن این مسیر را طی کردیم و تا کنون این سرزمین در برابر ما به عنوان عامل مخل، صبوری کرده است؛ اما دیگر به آستانه تحملش رسیده است.»
وی با اشاره به 3 برابر شدن قیمت ملک در خوانسار در یک سال گذشته، دلیل این امر را مهاجرت گسترده مردم اصفهان و خوزستان به این شهر دانست.
بهشتی نخستین واکنش به تحولات اقلیمی در ایران را هجوم مردم به دامنه های شمال البرز عنوان کرد و با اشاره به مهاجرت خوزستانی ها و سیستانی ها به این مناطق گفت: «موج مهاجرت در مرحله بعدی به داخل زاگرس، سپس داخل البرز و در نهایت سواحل خلیج فارس و دریای عمان خواهد بود.»
بهشتی همچنین به موج مهاجرت گسترده خوزستانی ها به مازندران اشاره و خاطرنشان کرد: «در سرزمین ایران شاهد فعل و انفعال‌های عظیمی هستیم که دیگر با ابتلا به در خود فرورفتگی نمی‌توان در آن زندگی کرد.»
وی افزود: «اگر جامعه ایران متوجه شده و تصمیم بگیرد از حالت در خود فرورفتگی و تکلف به این که به دلیل اینکه با پول نفت همه مابه تفاوت ها را جبران می کند، احتیاجی به آگاهی از بیرون ندارد، خارج شود نیاز به افرادی که در حوزه میراث فرهنگی کار می کنند خواهد داشت البته اگر این افراد هم به در خود فرورفتگی مبتلا نباشند.»
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری تأکید کرد: «باستان شناس، مردم شناس، زبان شناس و غیره باید بتوانند به این پرسش که ایران کجاست پاسخ دهند. بنابراین سرنوشت این کشور در دست این افراد است چون بقیه این دانش را ندارند.»
وی با اشاره به اینکه همه علوم در این کشور باید از ابتلا به در خود فرورفتگی خارج شوند و برای این کار باید متوسل به حوزه‌های مختلف میراث فرهنگی شوند، خطاب به حضار پرسید که آیا شما آمادگی این موضوع را دارید و می توانید توضیح دهید که این سرزمین کجاست؟
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری افزود: «اگر وضعیت اقلیمی در ایران به گونه ای شود که نتوان در دشت‌ها زندگی کرد، الگوی رفتاری متناسب با جامعه ایرانی چه خواهد بود؟»
بهشتی گفت: «اگر ما نتوانیم به این پرسش ها پاسخ دهیم میراث فرهنگی، مردم شناسی و باستان شناسی به چه دردی می خورد؟»
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با تأکید بر اینکه در جاهای دیگر دنیا این علوم کاملاً به درد می خورد و به چنین پرسش هایی پاسخ می دهد، خاطرنشان کرد: حتی وقتی روی سایر کشورها از جمله ایران مطالعه می کنند هم به دردشان می‌خورد. در این سرزمین به دلیل تنوع طبیعی یکی از غنی ترین سرزمین های جهان از بابت گیاهان و جانوران اهلی است.
انتهای پیام/
