ابوالقاسمی: تقلید از صداپیشگان نسبت به لحن‌پیشگان بیشتر است/ اصولی که مداحان رعایت نمی‌کنند!

به گزارش باشگاه خبرنگاران پویا، سمینار «سنجش سلامت صدا با محوریت تلاوت قرآن و مداحی» با حضور احمد ابوالقاسمی؛ مدیر رادیو قرآن، صولتی؛ پزشک طب سنتی، علیرضا پوراستاد؛ خواننده و نسیم احمدی آسیب؛ شناس صدا، روز گذشته جمعه، 16 شهریورماه در ساختمان اداری سازمان صدا و سیما برگزار شد.

در این جلسه در رابطه موضوعات مکانیسم تولید صدا، آسیب‌های صوتی، ارزیابی و تشخیص آسیب‌های صوتی، آموزش (صداسازی، تقویت صوت، تکنیک‌های اجرا)، پیشگیری از آسیب‌های صوتی و خدمات درمانی( دارویی، جراحی، توانبخشی) صحبت شد.

احمدابوالقاسمی، مدیر رادیو قرآن در ابتدای جلسه در رابطه با تخصص صدا بیان کرد: در سفرهای مختلفی که به کشورهای گوناگون داشتم، دریافتم که مردم ما کمتر به تخصص احترام می‌گذارند و هر کس به هرچیزی که خود به نتیجه رسیده عمل می‌کند که این موضوع یکی از ضعف‌های مردم ما است.

ابوالقاسمی تصریح کرد: صدای بنده در این زمینه به شدت آسیب دید و نمونه‌های زیادی مانند خودم دیدم که اگر امثال این جلسات زودتر برگزار می‌شد این آسیب‌ها کمتر رخ می‌داد.

این قاری بین‌المللی افزود: امروز در تلاوت، تقلید از صداپیشگان نسبت به لحن‌پیشگان بیشتر شده است. در تلاوت قرآن افراد به دو دسته تقسیم می‌شوند، افرادی که قدرت صوت دارند و یا افرادی که از قدرت هنرهای لحنی و تکنیک‌های صوتی استفاده می‌کنند. متاسفانه اکنون تقلید از کسانی که با قدرت صوت محفلی را گرم می‌کنند بیشتر شده و طبیعتاً آسیب نیز بیشتر شده است.

وی با اشاره به تجربیات چند ساله‌اش از آموزش و جلسه‌داری تصریح کرد: قصد دارم تجربیاتی را که برای بهبود حنجره‌ام در این مدت لمس کرده‌ام را در اختیار شما قرار دهم. در این سال‌ها کسی را ندیده‌ام که از مصطفی اسماعیل تقلید کند و صدایش آسیب ببیند. این موضوع بخاطر ساختار، مدل لحنی و نوع کاربری صوت‌اش است. نوع سبکی که می‌تواند متنوع باشد راه‌های فرار بسیاری را در هنگام خطرناک خواندن برای قاری باز می‌کند اما سبک‌هایی که امکان تغییر در آنها نیست قاری را وادار می‌کند با وجود آسیب‌های موجود تلاوت را ادامه دهد.

در تقلید به سن کسی که از او تقلید می‌کنیم توجه کنیم

ابوالقاسمی گفت: در تقلید از یک قاری یا مداح باید به سن کسی که از او تقلید می‌کنیم توجه کنیم مثلاً عبدالباسط در سن 50 سالگی‌اش نمی‌توانست مانند سن 30 سالگی خودش بخواند پس قطعاً یک قاری 50 ساله نیز نمی‌تواند از 30 سالگی او تقلید کند. تقلیدهای بدون ضابطه و پیشنهادی که در جلسات سنتی رخ می‌دهد سبب شده تا صدای بسیاری را از دست بدهیم و اهمیت صدا را نشناسیم. همچنین، در کلاس‌های کشور ما فقط به آموزش الحان توجه شده است و خدا را شکر تا کنون کسی مدعی آموزش صوت نشده است که اگر چنین مدعی با افراد بدون تخصص به‌وجود می‌آمد مشکلات بیشتری را در این زمینه داشتیم.

تقلید کردن صدا بسیار راحت است ولی اجرا کردنش، صدا لازم دارد

وی بیان کرد: قاریان باید به این نتیجه برسند که اهمیت تخصص در حنجره از موارد دیگر بیشتر است. کپی کردن کردن سخت‌ترین آهنگ‌هایی که توسط قاریان جهان اجرا شده بیشتر از سه دقیقه طول نمی‌کشد اما ممکن است در طی 30 سال هم نتوانیم آن را اجرا کنیم. یعنی تقلید کردن صدا بسیار راحت است ولی اجرا کردنش صدا لازم دارد، آن هم صدای که امکانات و توانمندی‌های آن را بدانیم و کنترل کردن و خروج صحیح‌اش را نیز بلد باشم.

مدیر رادیو قرآن اظهار کرد: حنجره عضوی است که دیده نمی‌شود و بدون تخصص متوجه نمی‌شویم هنگام خواندن چه زجر و چالشی را تحمل می‌کند. به علت عادت‌های غلط در تقلید و تمرین، در سن 30 سالگی که بودم حنجره‌ام دیگر یاری‌ام نمی‌کرد و نهایت موفقیتم این بود که توانستم 17 دقیقه بدون اینکه صدایم بگیرد تلاوت کنم امّا الان که 50 سال دارم، 45 دقیقه بدون اخلال می‌خوانم و این یعنی اینکه که قاعده برعکس شده است یعنی اگر طبق گذشته پیش رفته بودم الان دو دقیقه بیشتر نمی‌توانستم تلاوت کنم امّا در این سال‌ها اتفاقاتی افتاده که این قاعده عوض شده است.

این قاری بین‌المللی عنوان کرد: ما حتی دویدن را هم بلد نیستیم چه کسی مدعی است که می‌تواند بدون هزینه و با تکنیک‌های بالا، سریع و بدون ایراد بدود؟ ما فکر می‌کنیم بلد هستیم خوب بدویم و اگر بعد از عمری دویدن به پزشک مراجعه کنیم خواهیم دید که دویدنمان چقدر مشکل دارد. حالا چه‌برسد به صوت که قابل دیدن هم نیست.

نوع کاربری صدا در بین مداحان بسیار خطرناک شده است

ابوالقاسمی گفت: اختلال‌های حنجره به راحتی شناخته می‌شوند و به راحتی درمان می‌شوند. امّا متاسفانه نوع کاربری صدا در بین مداحان بسیار خطرناک شده است. لذا زمانی که این مشکل را پیگیری می‌کردم در جمعی گفتم، عارضه صوتی شدید در بین مداحان زیر 25 سال بسیار زیاد شده است. فردی گفت:« فدای امام حسین(ع)»، این امر درست است و ما برای ارباب سر نیز می‌دهیم. اما چرا من مداح بعد از درک موضوع عزاداری و چند سال خواندن در این دستگاه بخاطره مشکل حنجره نتوانم بخوانم و حسرت بخورم؟ حیف نیست در مداحی استاد بشویم ولی دیگر نتوانیم بخوانیم؟ مشکل استفاده سنگین و بی‌رویه از حنجره در ماه محرم بسیار زیادتر است. اگر امام حسین(ع) هم می‌خواست اینگونه فکر کند در مکه می‌ماند و ترور می‌شد. اما زمانی که دید خون‌اش بیهوده ریخته می‌شود فرار هوشمندانه‌ای کرد تا خون‌اش تا هزاران سال اثر گذار باشد.

وی ادامه داد: مداح نیز باید این هوشمندی را داشته باشد و جوری از حنجره‌اش استفاده کند که زمانی که استاد شد و تجربیات لازم خواندن را به‌دست آورد صدایی برایش مانده باشد تا بتواند بخواند نه اینکه حسرت خواندن بخورد.

تنها اختلاف خواندن یک مداح و قاری در طول خواندن است

این قاری بین‌المللی اظهار کرد: زمانی اشتراکات و تفاوت‌های مداحی و قرائت را مقایسه کردم و دریافتم که تنها تفاوت خواندن یک مداح و قاری در طول خواندن است در مداحی بیشتر از 10 تا 15 ثانیه نمی‌خوانیم و اگر قاری بلد نباشد نفس بگیرد، نفس را با حنجره نگه‌می‌دارد و حنجره را قفل می‌کند که آسیب‌ها از همین‌جا شروع می‌شود. و پیدا کردن این اختلاف سبب شد تا بتوانم ایراد حنجره‌ام را متوجه شوم و تا حدودی درمان کنم.

مدیر رادیو قرآن اظهار کرد: حرف من این است که چرا همان ابتدای کار نباید به جوان 20 ساله همه فنون صدا را آموزش دهیم تا آسیبی نبیند؟ چرا این تجربیات با خراب شدن حنجره‌ در اوج جوانی و با گذشت 30 سال به دست آمد؟ الان دیگر سن بالا رفته و حنجره کارایی 30 سال گذشته را ندارد و این مشکل فقط برای من نبود و افراد بسیاری را دیده‌ام که بخاطر تقلید اشتباه با این مشکل مواجهه شده‌اند.

وی افزود: همین دلایل سبب شد تا جلسات و سمینارهای صدا شناسی را برگزار کنیم و این یک فرصت مناسبی است که این موضوع به صورت جدی مورد ارزیابی قرار گیرد و به این باور برسیم که کار کرد حنجره، کار کردی آسان نیست.

ابوالقاسمی با اشاره به تجربه شخصی‌اش در زمینه صدا گفت: بعضی از صداها را بدون حالت به معنی حالت خاص نداشتن نام گذاری کرده‌ام زیرا در این صداها هرکسی که بخواهد از کسی تقلید کند ضرورتاً از صدا تقلید نمی‌کند به‌طور مثال صدای «مصطفی اسماعیل» از این نوع است. اما هر کسی بخواهد از«طبلاوی» تقلید کند مجبور است فشارهایی به حنجره بیاورد تا آن صدای خاص از حنجره خارج شود که این یک کارای غلط از حنجره محسوب می‌شود. در تقلید نباید از رنگ صدا تقلید کرد صدای مصطفی اسماعیل بدون حالت است و این به معنی بی‌ارزش بدون صدا نیست در واقع یعنی برای تقلید از این صدا فشار کمتری به حنجره می‌آید لذا در تقلید از ایشان حنجره کمتر خسته می‌شود تا در تقلید از «شحات» که آسیب بیشتری به حنجره می‌زند.

وی در پایان گفت: موضوع استفاده از صوت سخت است و نیاز به مشاوره دارد که باید این امر را به دیگران نیز آموزش دهیم تا از صداها زیادی استفاده نکنیم و در این موضوع فداکاری نکنیم تا برای سن 40 تا 60 سالگی نیز صدای باقی بماند.

انتهای پیام/