تجربه‌ای در بیمارستانهای ایران از دستورات دارویی متوقف‌شونده تا حذف آزمایشات

به گزارش سلامت خبرگزاری تسنیم، دکتر علی اکبری - رییس بیمارستان شهید دکتر فقیهی شیراز درخصوص تجربه برتر این بیمارستان در کنترل منابع و مصارف و صرفه جویی در هزینه ها، با بیان اینکه بیمارستان شهید فقیهی شیراز با 497 تخت فعال و ضریب اشغال 82 درصد، دارای بخش های داخلی، جراحی عمومی، جراحی کولورکتال، جراحی آنکولوژی، جراحی اورولوژی، جراحی زنان، جراحی قلب و بخش های فوق تخصصی قلب و ریه است، افزود: با توجه به محدودیت منابع و براساس دستور کشوری مبنی بر کنترل هزینه ها، در سال 96 برنامه ای را تحت عنوان Auto stop order (دستورات خود به خود متوقف شونده) آغاز کردیم. 

وی با بیان اینکه این برنامه برای کنترل هزینه ها در بخش خدمات پاراکلینیک و خدمات دارویی انجام شده است، تصریح کرد: خدمات پاراکلینیک شامل آزمایش ها و خدمات تصویربرداری است. در گام اول، در زمینه خدمات آزمایشگاهی با این رویکرد که تکرار و یا انجام برخی از آزمایش ها و تست های پزشکی در طول مدت بستری بیماران ضرورتی ندارد، مداخله شد، اما این آزمایش ها گاهی در پروسه معاینه و بستری شدن بیمار در بیمارستان ها تکرار می شود، برای مثال بیمار در یک بخش بستری شده و بعد به بخش دیگری منتقل می شود و یک آزمایش واحد در هر دو بخش درخواست و تکرار می شود.

اکبری با اشاره به رایج ترین آزمایشاتی که در بیمارستان ها به کرات درخواست می شود، بیان کرد: در قدم اول، برخی آزمایش ها از جمله انواع هپاتیت و ایدز که به عنوان سرگروه این آزمایشها قرار دارند، از طریق اعمال محدودیت در سیستم جامع اطلاعات بیمارستانی در طول مدت بستری برای بیماران فقط یک بار درخواست شده و تکرار آنها برای بار دوم ممنوع شد، این اقدام از سال 96 آغاز شد. البته در سال 97 انجام اینگونه آزمایشها مطابق با دستورالعمل کشوری بوده است.

رییس بیمارستان شهید دکتر فقیهی شیراز گفت: از دیگر آزمایش هایی که در سیستم جامع اطلاعات بیمارستانی دستور متوقف سازی آن پیاده شد، تست های اندازه گیری فاکتورهای ایمنی در مورد برخی از بیماران مشکوک به  سرطان بود به نحوی که قبلا تعداد مارکرها یا مشخصه هایی که برای شناسایی بیماری سرطان در آزمایشگاه پاتولوژی درخواست می شد، حدود 18 مشخصه بود که با هماهنگی بخش پاتولوژی، قرارشد آنچه در فرآیند بالینی بیمار به طور واضح اثرگذار است و می توان برمبنای آن به تصمیم قاطعی دست یافت، مشخص شود. درحال حاضر تعداد این مشخصه ها به 8 تست تقلیل پیدا کرده است.

دکتر اکبری عنوان کرد: وزارت بهداشت، 60 تست آزمایشگاهی را پایلوت کرده که این تست ها را در سیستم جامع اطلاعات بیمارستانی ثبت کردیم و محدوده زمانی برای این تست ها تعریف شده است، به طوری که این تست ها خارج از محدوده زمانی انجام نمی شود، مگر در شرایط استثنا که آن هم تحت فرآیند ویژه ای انجام خواهد شد.

وی بیان کرد: یکی از اقدامات ما در بیمارستان شهید فقیهی شیراز برای مدیریت منابع و مصارف، اجرای Auto stop order ( دستورات خود به خود متوقف شونده) در زمینه مصرف داروها است، برای مثال، بیماری که در بیمارستان ما بستری می شد، دستورات دارویی در پرونده اش توسط پزشک معالج قید می شد که این دستورات دارویی در سیستم جامع اطلاعات بیمارستانی (HIS) نیز به ثبت می رسید و بر مبنای نیاز روزانه بخش، آن دارو از طریق داروخانه بیمارستان تهیه می شد. گاهی بنابر دلایل متفاوتی ممکن بود دوره درمان دارویی برای بیمار طی شده و پزشک معالج آن را کنترل نکرده باشد. در این روش تمام داروهای تجویزی بیماران در سیستم هشداردهنده قرار داده شدند، به طوریکه هر دارویی که پنج روز از تجویز آن گذشته باشد، سیستم هشدار می دهد و در این بازه زمانی چنانچه پزشک صلاح بداند، مصرف دارو ادامه پیدا خواهد کرد و در غیر این صورت مصرف دارو قطع می شود، این برنامه نیز در کنترل برخی از هزینه های بیمار تاثیر داشته است. 

دکتر اکبری درخصوص صرفه جویی لوازم مصرفی بیمار گفت: اقدام دیگر که منجر به صرفه جویی در هزینه ها شد، در رابطه با لوازم مصرفی بیماران بود. در این راستا، به این موضوع توجه شد که برخی لوازم مصرفی بیماران مانند ست های سرم و آنژیوکت ها را می توان در مدت زمان طولانی تری مصرف کرد، لذا بر مبنای مصوبه واحد کنترل عفونت دانشگاه، برخی لوازم بیمارستانی در مدت زمان بیشتری مورد استفاده قرار گرفت.

رییس بیمارستان شهید دکتر فقیهی شیراز درخصوص برنامه استحقاق سنجی بیمه ای اظهار داشت: اقدام دیگری که در بیمارستان شهید فقیهی انجام شد، بحث استحقاق سنجی بیمه سلامت است. در این راستا، بیمارانی که به بیمارستان مراجعه می کنند، می توان براساس کد ملی و شماره شناسایی که از طریق بیمه سلامت برای آنها صادر شده است، وارد سامانه جامع سلامت شد، در آن سامانه برخی از خدماتی که برای بیمار انجام شده، قابل مشاهده است، برای مثال، اگر ام آر آی بیمار در فاصله زمانی کمتر از شش ماه انجام شده است، اجازه تکرار آن داده نشده و به همان ام آر آی برای پیگیری روند درمان بیمار استناد می شود. 

اکبری درخصوص مدیریت مصرف خون و فرآورده های خونی توضیح داد: اقدام دیگر ما، مدیریت و بهینه سازی مصرف خون و سایر فرآورده های خونی بود به نحوی که، برای مدیریت بهتر فرآیند، اندیکاسیون تجویز فرآورده خونی، برحسب نوع بیمار و جراحی مشخص شد و همچنین تعداد کیسه های خون که بابت هرعمل جراحی مورد نیاز است نیز مشخص شدند. این موضوع با معاونت درمان و سازمان انتقال خون مورد مشورت قرار گرفت و مصوب شد و از نیمه دوم سال 96 نیز به اجرا درآمد. همچنین با این برنامه توانستیم یک سوم از درخواست های خون و فرآورده های خونی را کاهش دهیم. برای مثال، چنانچه قبلا در هر ماه دو هزار کیسه خون و فرآورده آماده سازی می شد، با اتخاذ این فرآیند این رقم به عدد 1200 کیسه کاهش پیدا کرد. این اقدام نیز در کنترل و کاهش هزینه ها تاثیر بسیاری داشت.

وی گفت: با توجه به مشکلاتی که در زمینه تامین آب در کشور وجود دارد، منابعی که منجر به هدر رفتن آب بیمارستان می شد نیز مورد توجه قرار گرفت. برای مثال، در این راستا خروجی آب دستگاه های ضدعفونی کننده وسایل بیمارستانی به دستگاه های شست و شوی البسه و ملحفه هدایت شد و از طریق هدایت این آب به دستگاه های شست و شوی البسه و ملحفه، روزانه هشت هزار لیتر صرفه جویی شد که در قبض هایی که در این مدت صادر شده این تغییرات در کاهش مصرف آب مشاهده شده است.

اکبری درخصوص مصرف آنتی بیوتیک های پرمصرف، گفت: بیمارستان شهید فقیهی شیراز جزو اولین بیمارستانهایی بود که  5 آنتی بیوتیک پر مصرف را به عنوان هدف انتخاب کرده و تجویز آنها را بر مبنای گایدلاین تدوین کرده است. طبق برآوردها، در سال اول اجرای این برنامه، ماهیانه 120 میلیون تومان از محل آنتی بیوتیک ها صرفه جویی شده است.

رییس بیمارستان شهید دکتر فقیهی شیراز درخصوص آمار کاهش هزینه ها تصریح کرد: در مورد اجرای برنامه Auto stop order (دستورات خود به خود متوقف شونده)، در زمینه خدمات پاراکلینیک، رقمی بالغ بر 10 تا 12 میلیون تومان، در مورد داروها ماهانه حدود 120میلیون تومان، در مورد خون و فرآورده های خونی ماهانه 20 میلیون تومان و در مورد مصرف آب نیز روزانه 8 هزار لیتر صرفه جویی شده است. 

اکبری در خصوص اینکه با صرفه جویی در منابع و مصارف در بیمارستان، بسته های خدمات محدودتر شده یا نه، توضیح داد: به دلیل اینکه قبلا بر هزینه ها نظارت و کنترل کافی وجود نداشت، برخی از درخواست‌ها و اقدامات پزشکی به صورت روتین اتفاق می افتاد، اما در حال حاضر این اقدامات با اجرای راهنماهای بالینی به سمت منطقی سازی پیش می رود و مبنای علمی پیدا می کند و از سلیقه ای کار کردن در مورد مصرف دارو و تجهیزات و ملزومات پزشکی پیشگیری به عمل می آید، لذا بسته خدمتی بیماران کوچک تر نشده و هدف، علمی سازی فرآیند درمان و استفاده بهینه از امکانات است.

انتهای پیام/