مدیریت ناصحیح آب در کشور؛ مهم‌ترین عامل انسانی خشک‌شدن دریاچه نمک قم
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان قم گفت: عوامل انسانی خشکیدگی دریاچه نمک به مدیریت نادرست آبی و عدم رعایت حقابه‌های زیست‌محیطی این تالاب بازمی‌گردد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، هوا مهم‌ترین نیاز برای حیات بشر است که زندگی انسان بدون آن بسیار سریع‌تر از نبود آب و غذا پایان می‌پذیرد، در چند سال اخیر در کشورمان متأسفانه نبود هوای سالم و به‌ویژه وجود ذرات گردوغبار در آن سبب شده تا این قضیه به دغدغه فکری برای مردم ازجمله فعالان محیط‌زیست تبدیل شود.
مستثنی‌نبودن قم از این قضیه سبب شد تا با سید‌رضا موسوی مشکینی مدیرکل حفاظت از محیط‌زیست استان به گفت‌وگو درباره دلایل ایجاد گردوغبار و راهکارهای تصحیح آن بپردازیم.
تسنیم: منشأ ایجاد گردوغبار در استان قم چیست؟
به‌طورکلی دلایل تشکیل پدیده گردوغبار در کشور در دو گروه داخلی و خارجی تقسیم می‌شوند، عوامل خارجی بیشتر روی استان‌های واقع در مرز کشور تأثیر می‌گذارند و عوامل داخلی نیز استان‌های واقع در مرکز کشور را مانند استان قم تحت‌تأثیر خود قرار می‌دهند که در ازجمله دلایل داخلی که در حال حاضر سبب ایجاد این پدیده شده می‌توان به خشک‌شدن تالاب‌ها و رودخانه‌ها و ضعف پوشش گیاهی درنتیجه چرای مازاد بر ظرفیت مراتع اشاره کرد.
تسنیم: با توجه به تخریب‌های روزافزون محیط‌زیست به‌دست انسان، آیا امکان دارد در سال‌های آینده به تعداد این عوامل اضافه شود؟
بله، امروز یکی از ظرفیت‌های خوب طبیعی استان که در حال تخریب کامل است دریاچه نمک قم بوده که متأسفانه در معرض خشکیدگی کامل قرار گرفته و با توجه به اینکه این دریاچه در کفه‌ای نمکی قرار دارد و با توجه به وجود بادهای شرق به غرب در این منطقه از کشور و قرار داشتن شهر قم در غرب این دریاچه، در صورت عدم جلوگیری از تخریب آن، احتمالاً در چند سال آینده شاهد وجود گردوغبار به همراه ذرات نمکی در هوای شهرهای استان قم خواهیم بود.
تسنیم: چه دلایلی سبب خشکیدگی دریاچه نمک قم در سال‌های اخیر شده است؟
دلایل خشکیدگی این دریاچه را به دو گروه عمده انسانی و طبیعی می‌توان تقسیم کرد، البته زمانی که دلایل انسانی در کنار عوامل طبیعی قرار بگیرد می‌تواند تأثیر بیشتری را از عوامل طبیعی بر جای گذارد و سبب ایجاد وضعیت خطرناک در این دریاچه بشود.
تسنیم: چه دلایل انسانی برای خشکیدگی این دریاچه وجود دارد و علت این رفتارهای انسانی را با طبیعت چه چیزی می‌دانید؟
درگذشته دریاچه نمک قم نزدیک به 450 میلیون مترمکعب ورودی آب داشته که در چند سال اخیر با خشک شدن یا کم آب شدن رودخانه‌ها و نهر‌های ورودی و کاهش بارندگی، این آوردها از بین رفته و سطح آب دریاچه به‌طور طبیعی دارای افت زیادی شده اما مشکل دیگری که وجود دارد عدم رعایت همین حقابه زیست‌محیطی کم دریاچه است که با ایجاد آب‌بند و سد روی رودخانه‌ها و نهرها جلوی ورود آب را به‌طور کامل گرفته و خشکی دریاچه را رقم‌زده است که خود این ناملایمات آبی نتیجه مدیریت ناصحیح مدیران در بخش آب کشور است.
تسنیم: آیا امکان احیای دوباره دریاچه نمک وجود دارد و این قضیه تا چه حد برای کشور حائز اهمیت است؟
بله، امکان احیای دریاچه نمک قم وجود دارد و موقعیت جغرافیایی دریاچه نمک، همسایگی با سه استان و نزدیکی به پایتخت کشور که سبب شده زندگی چندین میلیون نفر از جمعیت کشور را تحت تأثیر خود قرار دهد لازم می‌دارد تا مسئولان هر چه سریع‌تر در این زمینه اقدام مؤثر انجام دهند.
تسنیم: کار شناسان چه ایده‌ها و طرح‌هایی برای این کار پیشنهاد می‌کنند؟
مهم‌ترین موضوعی که مطرح می‌شود اقدام به رعایت حقابه های زیست‌محیطی دریاچه نمک است که متأسفانه در زمان ایجاد طرح‌ها و پروژه‌های آبی در این حوضه آبریز، بحث حقابه های زیست‌محیطی فقط روی کاغذ عنوان‌شده و این مسئله به‌هیچ‌وجه دنبال نشده است.
تسنیم: آیا به غیراز مسئله گردوغبار دلایل زیست‌محیطی دیگری نیز برای اهمیت بخشیدن به این کار وجود دارد؟
بله. از آنجایی که دریاچه نمک بک تالاب محسوب می‌شود وجود تالاب‌ها در یک منطقه فواید زیست‌محیطی فراوانی از قبیل مهار سیلاب، جا دادن گونه‌های زیاد جانوری و گیاهی در خود و تعادل زیست‌محیطی دارد همچنین وجود تالاب‌ها سبب رونق صنعت گردشگری شده که ازلحاظ اقتصادی نیز می‌تواند برای شهرهای مجاور مفید باشد.
گفت‌وگو از مهدی آزاد
انتهای پیام/ ز