برگزاری کهن آئین‌های سنتی مازندرانی‌ها در تاسوعای حسینی+فیلم
مردم سرزمین علویان با برگزاری کهن آئین‌های سنتی با قدمت ۳۰۰ الی ۶۰۰ ساله ارادت خود را با سالار شهیدان و اهل‌بیتش در روز تاسوعای حسینی نشان می‌دهند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از مازندران، محرم که می‌آید در همه جا بوی غم می‌آید، خیابان‌ها، تکایا و حسینیه‌ها با پارچه‌های سبز و مشکی با نوشته‌های یا اباعبدالله الحسین(ع)، یا ابوالفضل العباس(ع) آذین‌بندی می‌شود، هئیت‌های مذهبی برای برپایی دسته‌های عزاداری به تکاپو می‌فتند.
همه پیراهن سیاه‌های خود را از صندقچه‌های خود در می‌آورند، شسته و تمیز می‌کنند و بر تن می‌پوشند تا به استقبال از محرم به عزاداری از سالار کربلا، آقا اباعبدالله حسین(ع)، یارانش و فرزندانش بپردازند.
استان مازندران به عنوان سرزمین نخستین حکومت علویان و حکومت تشیع برای ارادات سومین امام شیعیان حسین بن علی(ع) سال‌های سال به برگزاری آئین‌های مختلف سنتی پرداخته است به گونه‌ای که اکثریت این آئین‌ها قدمت دیرینه گرفته و در نسل‌های امروز انتقال یافت.
آداب و رسومی که با شروع محرم در نقاط مختلف این سرزمین به اجرا در می‌آید که قطع یقین تعداد این آداب و رسوم نسبت به گذشتگان ما کمتر شده است.
در بین مردم دیار علویان شب‌های محرم هر یک به نام‌های فرزندان و یاران امام حسین(ع) قرار گرفته است که نمونه‌اش شب ششم به نام حضرت قاسم(ع)، شب هفتم علی اصغر و شب هشتم علی اکبر و شب تاسوعا بنام حضرت ابوالفضل نام‌گذاری شده و عزاداری‌ها نیز بر مبنی این نام‌ها برگزار می‌شود.
متداول‌ترین عزاداری در بین مردم استان مازندران سینه‌زنی و زنجیرزنی است که به طریق مختلف در شهرها و روستاهای این استان به اجرا در می‌آید و مهمتر از همه مکانی با عنوان "سقانفار" دارند که این مکان برای آقا ابوالفضل العباس(ع) جایی متبرک و مقدس است و در این‌جا بسیاری از شفاعت‌خواهان و حاجت‌مندان با برگزاری نذورات و سفره به بیان خواسته‌های خود می‌پردازند که حاجت‌روا نیز می‌شوند.
در این استان در کنار آئین تعزیه‌خوانی و شبیه‌خوانی در اقصی نقاط روستاها و شهرها، آداب و رسومی با قدمت 300 الی 600 ساله برگزار می‌شود که نسل به نسل، سینه به سینه امروز رسیده است که در ایام محرم این آئین‌ها در بسیاری از نقاط به اجرا در می‌آید.
آئین‌های دیرینه مردم مازندران در هر یک از روزها و شب‌های محرم در اقصی نقاط این استان از سوی دوستداران به اهل بیت و سومین امام شیعیان و یارانش نشان داده می‌شود. چون کرب زنی، علم‌گردانی، منبرکشی، فرمازنان، گره‌بندی، قوم بنی اسد، حسین حسین سرهادیم صداره (با صدای بلند حسین حسین بگوییم) و تعزیه تلاونگ (تعزیه خروس‌خوان)، نخل‌گردانی، ش پیشکشان، زاری باری، مجمع پلا از جمله آیین‌های دیرینه مردمان دیار علویان است که با تلاش اداره کل میراث فرهنگی جزو آثار ملی میراث معنوی کشور قرار گرفته است و این مراسم‌ها در روزهای هفتم، هشتم، نهم و دهم برگزار می‌شود.
اما در روز تاسوعا از جمله آئینی که در بیشتر روستاهای مازندران مرسوم هست اطعام‌دهی یا فرمازنی و نخل‌گردانی در کنار سینه‌زنی و است که این دو آئین نیز در ردیف آثار ملی معنوی قرار گرفت.
اطعام‌دهی یا فرمازنان(فرمازنان)
این رسم در روستاهای زیادی از دیار علویان برگزار می‌شود و آن به این شکل است که در روز تاسوعا تمامی درب‌های منازل روستایی باز است و هئیت‌های دسته‌روی و عزاداران با ورود به این روستا مهمان آن خانه‌های می‌شوند و ناهار را در آن‌جا صرف می‌کنند.
نمونه این مراسم را در شهرستان میاندورود، شهر سورک مشاهده می‌شود، آئینی دیرین و کهن که نسل به نسل به‌صورت سینه‌به‌سینه پدران به فرزندان خود وصیت می‌کنند.
در این روز همه ساکنان این شهر با هزینه شخصی با توجه به توان مالی، از عزاداران حسینی که از تمامی نقاط استان جهت انجام سوگواری آقا امام حسین (ع) به این مکان می‌آیند در منازل خود جهت صرف نهار دعوت به عمل می‌آوردند و پذیرایی می‌کنند و به‌طور کل در تمامی خانه‌های این شهر باز است و هرکسی می‌تواند به میل خود واردشده، زیرا آنان معتقدند سفره آن روز مخصوص آقا امام حسین (ع) است واهالی این شهر خدمتگزار آقا هستند.
نخل‌گردانی نوائی‌های شهر هزارسنگر آمل و اورطشتی‌های محمودآباد
همچنین در روز تاسوعا از دیگر کهن آئین مردم علویان به رسم نخل‌گردانی اشاره داشت که طی سال‌های اخیر در لیست آثار ملی معنوی به ثبت رسیده است.
نخل نماد تابوت است که به شکل کجاوه و از جنس چوب بوده و با پارچه‌های نوشته شده طلایی سبز و سیاه آذین‌بندی شده است.
این آئین دیرینه در بین مردم نوا و اورطشت محمودآباد هر ساله در روزهای هشتم و نهم محرم با مراسم نخل‌گردانی برای عزاداری سالار شهیدان به اجرا درمی‌آید که قدمت آن را 600 سال بیان کردند.
وصال دو برادر با گرداندن دو نخل در میدانگاه حسینیه و سقانفار روستای اورطشت شور و حال وصف‌ناشدنی برای عزاداران این خطه سرسبز استان مازندران به وجود می‌آورد که آوازه آن به گوش بسیاری از گردشگران و مسافران رسانده به طوری که در این روز خود را به روستا و مراسم نخل‌گردانی می‌رسانند تا در کنار همراهی با عزاداران به بیان حاجات خود نیز بپردازند زیرا حاجت‌روایی این کهن آئین با بستن پارچه سبز و روسری از جمله اعتقادات و باورهای قوی مردم این روستا است.
عزاداری و سینه‌زنی در بسیاری از تکایا و حسینیه‌ها در روز تاسوعا به منظور ارادات به آقا اباعبدالله حسین(ع) مردم مازندران ادامه دارد تا به شب عاشورا و آخرین شب دهه اول ماه محرم برسند که در آن دهه نیز دیگر مراسم‌هایی به شکل‌های متفاوت به اجرا درمی‌آید.
گزارش و فیلم از کبریا مقدس، حسین قربانی و نیکان مشایخ
انتهای پیام/ح
