ساماندهی کالبدی ایرانی اسلامی مساجد تهران در دستور کار شهرداری

به گزارش  خبرگزاری تسنیم به نقل از روابط عمومی معاونت شهرسازی و معماری شهردارتهران، سید حمید موسوی اقدامات انجام شده در زمینه ساماندهی مساجد شهر تهران اعم از جانمایی ، طراحی و معماری و ساخت و هم چنین مقاوم سازی مساجد پایتخت را تشریح کرد.

مدیر کل معماری وساختمان با اشاره به اهمیت وجایگاه مساجد بعنوان کانون‌های مذهبی تاثیر گذاربر فعالیت‌های فرهنگی ، اجتماعی و سیاسی کشور گفت :مساجد در تاریخ کشور ما همواره از جایگاهی مهمی در زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و کالبدی برخوردار بوده‌اند و همواره به عنوان یک عنصر شهری تأثیرگذار در فضای شهری و نقطه عطف سیما و منظر شهری به شمار می‌رفته‌اند.

وی افزود:طی سال‌های گذشته نقش شاخص مساجد در سیما و منظر با تغییر الگوی ساخت و ساز و بروز الگوی جدید توسعه در شهرهای بزرگ، کمرنگ شده است. با وجود اینکه از دیدگاه کمی به موضوع احداث مساجد تا حد زیادی توجه شده ولی کیفیت طراحی و ساخت مساجد از سطح قابل توجهی برخوردار نبوده است.

موسوی تاکید کرد:در ساخت پرتعداد و سریع مساجد در دهه‌های اخیر، افت کیفیت را در همه جوانب معماری از طراحی پلان، نماسازی، تزئینات گرفته تا حتی مکان یابی مساجد می توان به خوبی مشاهده کرد.

وی توجه صرف به افزایش سرعت، توجه به کمیت نه کیفیت در ساخت و توجه صرف به عملکرد بدین معنا که مکانی باشد فقط برای انجام فریضه نماز را از عمده دلایل بی توجهی به معماری و به کارگیری طرح مناسب برای احداث مساجد برشمرد.

موسوی افزود:به منظور تشخیص کالبدی، مساجد باید دارای عناصر هویتی لازم برای بازشناخت آنها از سایر ابنیه شهری باشند. این امر دغدغه‌‌های متعدد سلبی و ایجابی را در مورد شکل ، مواد و مصالح ، اندازه‌ها و فعالیت‌های درونی مسجد مطرح می‌سازد.

مدیرکل معماری و ساختمان شهرداری تهران اظهار کرد:وجود تنوع در مقیاس عملکردی مساجد محله‌ای ، ناحیه‌ای و منطقه‌ای و .. که سبب بروز تفاوت‌های بسیاری در برنامه ریزی و طراحی می شود و همچنین برخوردهای گوناگون با برنامه ریزی کلان و خرد اینگونه مساجد و نبود ضوابط فنی و استانداردهای لازم در این خصوص موجب بروز مشکلات غیر قابل بازگشتی در زمینه ساخت وسازهای آتی مساجد شده است.

موسوی در زمینه گونه شناسی و بررسی تیپولوژی مساجد شهر تهران گفت : به طور کل مساجد شهر تهران را می‌توان به دسته مساجد سنتی و سنت گرا (همچون آثار" لرزاده")، مساجد مدرن و نوگرا (از بهترین نمونه‌های این مساجد می‌توان به مسجد الجواد و مسجد حضرت امیر و مسجد خاتم الاوصیا اشاره کرد) و مساجد تلفیقی وپست مدرن (بهترین نمونه این سبک مسجد الغدیر)تقسیم کرد.

وی مساجد بدون سبک و سیاق را نیز از دیگر دسته‌های مساجد موجود نامبرده افزود : این مساجد که متاسفانه بخش قابل توجهی از مساجد در دهه‌های گذشته را شامل می‌شود، در ساخت آنها اصول معماری سنتی و حتی نوآوری دیده نمی‌شود. فقط تلاش می‌شده تا فضایی ساخته شود که لباس مسجد را بپوشد نه فضایی که به راستی تجلی کننده معماری مسجد است . از نمونه‌های این مساجد می‌توان به مسجد الرضا در خیابان نیلوفر تهران،مسجد امام جعفر صادق (ع) نزدیک پل سیدخندان اشاره کرد.

مدیرکل معماری و ساختمان شهرداری تهران  افزود: براین اساس شهرداری تهران در کنار سایر نهادهای ناظر و فعال در امور مساجد نسبت به ارائه تسهیلات، برنامه ریزی، راهبری و نظارت در طراحی و اجرا از طریق شورا و کمیته های مربوطه اقدام و تنظیم و تدوین «مجموعه ضوابط وراهنماهای اقدام برای طراحی مساجد براساس سطوح عملکردی» را مدنظر قرار داده است.

موسوی با اشاره به به روز شدن بانک اطلاعات مساجد در سال 96 گفت:بر اساس این آمار ، تعداد کل مساجد شهر تهران 1899 و مسجد در حال ساخت و نوسازی146، مساجد نیمه کاره 27 و مساجد نیازمند تخریب و نوسازی 178 عدد است. بیشترین درصد تعداد به کل مساجد، در منطقه 12 به میزان 12.75 درصد و کمترین میزان منطقه 22 به میزان 1.63درصد است . همچنین سرانه کاربری مذهبی معادل 0.21 متر مربع ، بعنوان معیار قرار گرفته است که در وضع موجود بالاترین سرانه متعلق به منطقه 12 به میزان 0.74 و پایین ترین سرانه متعلق به منطقه 8 و 13 به میزان 0.08 است.

وی ملاک اولویت بندی ساخت مساجد مورد نیاز با توجه به پهنه بندی طرح تفصیلی و جمعیت ومساحت محدوده محروم از پوشش مسجد را پهنه های سکونت با توجه به میزان بارگذاری در اولویت اول، پهنه های مختلط و خدمات در مقیاس محله و ناحیه در اولویت دوم و سوم، اراضی صنعتی پهنه خدمات در مقیاس شهری در اولویت چهارم و سایر پهنه ها و نیز اراضی صنعتی وضع موجود در صورت تغییر به سکونت به عنوان محدوده توسعه آتی مساجد محسوب می‌شوند.

مدیرکل معماری و ساختمان شهرداری تهران  تصریح کرد: در راستای دستیابی به کیفیت بیشتر و نظارت و رسیدگی جامع‌تر به امور مرتبط، کمیته‌ها و کارگروه‌هایی جهت بررسی ابعاد مختلف موضوع با محوریت کارگروه تخصصی ساماندهی معماری تشکیل شده است.

انتهای پیام/