یادداشت تسنیم|اختلاف عمیق بین دو حزب عمده کُرد عراق؛ سرنوشت ریاست جمهوری در دستان نمایندگان پارلمان

به گزارش  گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم،  پارلمان  جدید  عراق  امروز روز  سه شنبه قرار است نشستی  را  برای انتخاب رئیس جمهور جدید این کشور  برگزار  کند  اما  کردها  تاکنون  نتوانسته اند  نامزد واحدی  را  برای پست ریاست جمهوری عراق معرفی کنند.  حزب اتحاد میهنی کردستان  "برهم صالح "   را  به عنوان  نامزد ریاست جمهوری  معرفی کرده  و  حزب دموکراتیک کردستان عراق  به رهبری " مسعود بارزانی " ضمن مخالف با نامزدی  برهم صالح  فرد دیگری  را  برای تصدی  این پست  در نظر گرفته است.  این  اولین  باری است که چنین  اختلافی  میان کردها  پس از سرنگونی رژیم صدام  (2003) تا کنون  بروز پیدا کرده است . به منظور ریشه یابی این اختلاف  و چشم انداز روند انتخاب رئیس جمهور عراق  یادداشت ذیل توسط یکی از کارشناسان این حوزه به رشته تحریر در آمده است که متن آن تقدیم می شود.

بیش از یک دهه قبل ،  حزب اتحادیه میهنی  و حزب دموکراتیک کردستان عراق  با یکدیگر توافق کردند  که  ریاست اقلیم کردستان عراق به عهده " مسعود بارزانی "  رهبر حزب دموکراتیک  و ریاست جمهوری  عراق  به عهده مرحوم " جلال طالبانی " رهبر حزب اتحادیه میهنی  باشد.  این  توافق  برای دو دوره  ریاست جمهوری  به  قوت خود باقی  ماند  و هیچ کس هم  به آن کاری  نداشت.  در این دوره  انتخابات ریاست جمهوری عراق  دو  حزب مزبور  همچون  گذشته  با یکدیگر توافق کردند  لذا شاهد بودیم  که  حزب دموکراتیک  کردستان،  معاون رئیس پارلمان جدید را  خودش  معرفی  کرد  و نمایندگان  وابسته  به حزب اتحادیه میهنی به  او رای دادند  زیرا  آنان تصور می کردند  معاون رئیس پارلمان  فردی همچون "فواد معصوم" رئیس جمهور کنونی عراق است.

ریشه اختلاف

از هنگامی  که  موضوع  نامزدی  " برهم صالح "  برای  ریاست جمهوری عراق  از سوی حزب اتحادیه مهینی  به صورت  جدی  مطرح  شد،  حزب دموکراتیک کردستان عراق  دید که  او  از لحاظ شخصتی  دارای  کاریزمای است  که  می تواند  حزب اتحادیه میهنی  را  تقویت کند  و  جایگاه  آن  را در عراق بالا برد.  شما می دانید  که  حزب  اتحادیه میهنی  به عنوان  رقیب حزب دموکراتیک کردستان شناخته  می شود  و  قدرت گرفتن  این حزب،  چندان به  مذاق  رهبران  حزب دموکراتیک کردستان خوشایند  نیست.  به همین دلیل،  رهبران  این  حزب  به مخالفت  با نامزدی برهم صالح   برخاستند  و تلاش شان بر این است که او به عنوان  رئیس جمهور عراق  انتخاب نشود.  به رغم،  چنین مخالفت هایی  حزب اتحادیه میهنی همچنان  از نامزدی  برهم صالح  حمایت می کند  و توجهی  به مخالفت  حزب دموکراتیک کردستان  ندارد.

عدم دستیابی به توافق

به هرحال ، با توجه به اختلاف عمیقی که میان دو حزب بزرگ " کرد عراقی " وجود دارد،  بعید است که  آنها بتواند  در خصوص  معرفی نامزد  واحدی  به پارلمان  تا  فردا (سه شنبه)  به توافقی دست پیدا کنند.  زیرا چند روز قبل،  هیاتی از حزب دموکراتیک کردستان به سرپرستی " نیچیروان بارزانی " ( داماد مسعود بارزانی )  به بغداد رفت  تا درباره  نامزد مورد حمایت  این  حزب با مقامات  و سیاستمداران  آنجا به گفت وگو بنشیند.   این موضوع  نشان  می دهد  که دو حزب فوق  از دست یابی به تفاهمی در خصوص معرفی نامزد  واحدی  به پارلمان  ناامید  شده اند.  در حقیقت،  آنها  به این نتیجه رسیده اند که باید  از بیرون یارگیری کنند.  یعنی  از میان  جریان های  سیاسی  شیعه  و  سیاستمدارانی  که  در  بغداد  حضور دارند  تا  از  این طریق  خود  را  ترمیم کنند.

پارلمان عراق تصمیم گیرنده

در اینجا باید به این نکته  اشاره  شود که سیاست  شیعیان در خصوص  معرفی  نامزد  ریاست جمهوری  این  است  " کردها " باید فردی  را  برای این  سمت تعیین کنند.  از انجایی  که کُردها نتوانسته اند نامزد واحدی  را  برای این سمت معرفی کنند  لذا به نظر می رسد  حزب اتحادیه میهنی  و حزب دموکراتیک کردستان  هر کدام  به طور جداگانه  یک  نامزد  را  به پارلمان  معرفی  خواهند کرد  البته ممکن است،  برخی احزاب کردی  نامزدهایی  همچون سید عبدالرحمان  را  به  پارلمان معرفی کنند اما مهم ترین  نامزدهای کردی همان کسانی هستند  که  توسط  حزب اتحادیه میهنی  و حزب دموکراتیک کردستان  به  پارلمان  معرفی می شوند.  ممکن است  نامزدها  در  مرحله اول  رای گیری  نتوانند  دو سوم  آرای  نمایندگان  را   به دست بیاورند  اما  در  مرحله دوم  رای گیری  هر نامزدی  که  موفق شود  50 به اضافه یک درصدد  آراء  را  کسب کند،  به عنوان  رئیس جمهور جدید  عراق شناخته می شود.  به هرحال، این  پارلمان  است  که مشخص  خواهد کرد  که  رئیس جمهور آینده  چه  کسی  باید باشد.

اپوزیسیون نشدن کُردها

نا گفته نماند حزبی که نامزدش نتوانسته به کاخ  ریاست جمهوری  راه  پیدا کند،  مجبور است  نتیجه آرای  نمایندگان  پارلمان  را  پذیرا  باشد.  در  اینجا  ممکن است  این سئوال  مطرح  شود  " آیا حزبی که  نامزدش  به  کاخ  ریاست  جمهوری  راه  پیدا  نکرده است،  به جریان  اپوزیسیون  خواهد پیوست  و  به عنوان  یک حزب  مخالف  عمل  خواهد کرد؟  در  پاسخ  می توان گفت  یکی  از مقامات کرد عراقی که  هفته گذشته  با  رادیوی  آمریکا مصاحبه  کرده  رسما  گفته است  ما کردها  نمی توانیم  تبدیل  به جریان  اپوزیسیون  بشویم.  در تائید سخن  این مقام کرد عراقی  می توان  گفت که عملکرد کردها به گونه ای بوده  که  نمی توانند  بگویند  حالا  که شما  به ما رای  ندادید  ما چنین  و چنان می کنیم  زیرا حزبی  که رای  نیاورده  چه قدرتی  دارد؟   رئیس مجلس  یا رئیس جمهور  از  آن حزب است؟  یا  در هیات دولت وزیر دارد ؟   لذا بعید  به نظر می رسد که  حزب اتحادیه میهنی  و  حزب دموکراتیک کردستان  به سمت  اپوزیسیون شدن  در  حرکت باشند زیرا  کردها  در قدرت نباشند،  برایشان مشکل است  و نمی خواهند  از بازی  قدرت بیرون باشند.

روند پرشتاب

در پایان  باید به این نکته اشاره کرد،  این روزها  روند تحولات سیاسی  و  موضع گیری احزاب عراقی  بسیار سیار  و  پرشتاب است،  به گونه ای که امکان پیش بینی دقیق  رخدادهای  آینده  را  مشکل ساخته است.  با وجود این،  چنانچه  در جریان  انتخاب رئیس جمهور جدید عراق  معامله سیاسی  نشود و  این روند  به طور طیبعی طی شود،   امکان راهیابی " برهم صالح "  به کاخ ریاست جمهوری  زیاد است  زیرا  حزب دموکراتیک کردستان  اراده اش  تاکنون  عراقی بودن نبوده  بلکه  اراده اش  بر جدایی  از این کشور  تعلق داشته است.   به علاوه،  حزب دموکراتیک کردستان سیاستمداران  قوی  و جدی همچون برهم صالح  ندارد.  این درحالی است که حزب اتحادیه میهنی  در مقایسه  با حزب دموکراتیک کردستان  روابطش با بغداد بهتر است  لذا به نظر می رسد  اگر معامله سیاسی  صورت نگیرد  و نمایندگان  پارلمان  آزاد  باشند،  بیشتر آنان به برهم صالح  رای خواهند  داد.

نویسنده: مجید جلالی کارشناس ارشد تحولات عراق

انتهای پیام/