مدیر مرکز پویانمایی صبا: پویانمایی بدون اسپانسر جلو می‌رود/ «شکرستان» جدید بدون مرتضی احمدی به آنتن می‌رسد
انیماتورها به خارج از کشور مهاجرت میکنند اما نه فقط به خاطر دستمزد بلکه به سطحی از مهارت می‌رسند که باید وارد عرصه‌های بین‌المللی بشوند ولی جای نگرانی نیست، چون هر روز استعدادهای جدیدی به دنیای انیمیشن می‌پیوندند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، انیمیشن‌سازی یا پویانمایی، صنعت بسیار پرسودی است که اگرچه مخاطبان عام آن کودکان هستند، اما کمپانی‌های بزرگ انیمیشن‌سازی دنیا با تولید انیمیشن‌های بسیار با کیفیت توانسته‌اند نگاه آحاد مردم را جذب خود کنند. به گونه‌ای که هر ساله در بین فهرست 10 فیلم برتر و پرفروش سینمای دنیا، دست کم نام 3 انیمیشن وجود دارد. البته در داخل کشور و در بین فیلم‌های سینمایی هم این موضوع رونق پیدا کرده و در تلویزیون به عنوان برنامه‌های برند از آن یاد می‌شود. مصداق بارز آن پهلوانان، شکرستان و معصومین و انبیاء که جزو پربیننده‌ترین مجموعه‌های پویانمایی در ایران به حساب می‌آیند. ولی با این تفاسیر، انیمیشن در ایران با کمبود تولید و عرضه نامناسب به اقصی نقاط جهان مواجه است و از طرفی نتوانسته برای کسب مدارج عالی و ثبات پیدا کردن برای پویانمایی کاملاً ایرانی یک کمپانی کاملاً ایرانی دست و پا کند. این‌ها جزو نقیصه‌هایی است که ما را بر آن داشت یک گفتگویی با محمدرحیم لیوانی مدیر مرکز پویانمایی صبا ترتیب دهیم.
مشروح گپ و گفت مدیر مرکز پویانمایی صبا با خبرنگار فرهنگی تسنیم را در ادامه بخوانید:
صددرصد پروژه‌های پویانمایی ما را شرکت‌های خصوصی می‌سازند
*با توجه به ارزانی نیروی کار در ایران که یک مزیت تولیدی به حساب می‌آید و هزینه ساخت انیمیشن به شدت پایین می‌آید. ولی شاهد آن هستیم که میزان تولیدات ما پایین و به لحاظ کیفی هم تابع استانداردهای لازم نیست. حتی با برخورداری از شرکت‌های پویانمایی هم نتوانسته یک کمپانی خصوصی انیمیشن برای خودش دست و پا کند. به عنوان مدیر مرکز پویانمایی صبا نظرتان درباره این مشکلات چیست؟
خوشبختانه در حوزه انیمیشن می‌توانیم ادعا کنیم صدردرصد برون‌سپاری داریم. صداوسیما بیش از دو دهه است بر روی پویانمایی سرمایه‌گذاری خوبی انجام داده و با این تصمیم‌گیری درست باعث شدند تا شرکت‌های خصوصی انیمیشن‌سازی صاحب توانایی ساخت و تولید بشوند. یعنی در واقع با تقویت این شرکت‌های خصوصی، الان صددرصد پروژه‌های پویانمایی ما را شرکت‌های خصوصی می‌سازند. این امر هم اشتغال‌زایی را افزایش داده و هم دانش فنی را در شرکت‌های خصوصی ما ارتقاء داده است. ما در مجموعه صبا صرفاً سرمایه‌گذار، طراح و ناظر و ارزیاب پروژه‌ها هستیم. به شرکت‌های خصوصی تولیدکننده آثار پویانمایی سفارش می‌دهیم و با طراحی‌هایی که انجام می‌شود پروژه برای تولید در این شرکت‌ها کلید می‌خورد و در ادامه برای نظارت و ارزیابی هم کار را با این شرکت‌ها ادامه می‌دهیم.
با کمک دولت به کمپانی تبدیل می‌شویم
شما درست می‌فرمایید که ما شرکت تولیدکننده داریم ولی شاید کمپانی نداشته باشیم علت آن این است که شرکت‌های ما نیاز به حمایت‌های دولتی دارند. صداوسیما در بیست و سه سال گذشته سرمایه‌گذاری خوبی انجام داده ولی مجموعه این سرمایه‌گذاری به تنهایی صداوسیما نمی‌تواند همه مشکلات بودجه‌ای، سرمایه‌ای و زیرساختی را برطرف کند و حتماً توسعه این فرآیندها نیازمند ورود دولت است. تولید در مجموع انیمیشن فقط 25 الی 30 درصد سرمایه‌ها را می تواند بازگشت بدهد 70 درصد این سرمایه‌ها در حوزه‌های جانبی است مثل ساخت عروسک، پخش در شبکه‌های کابلی، حوزه‌های جانبی دیگر همچون چاپ و نشر و... که این‌ها نیازمند این است که دولت سرمایه‌گذاری کند و شرکت‌ها بتوانند توانمند بشوند و از آن حوزه‌های جانبی بتوانند درآمدهایی را کسب کنند و به کمپانی تبدیل بشوند.
مخاطبین، مزیت‌های اسلامی و ملی را می‌پسندند
*نقاشی‌ها و طراحی‌هایی که انیماتورهای شما انجام می‌دهند، نویسندگان و پرداخت‌های هنری که سازندگان‌تان به منصه ظهور می‌رسانند را چقدر مخاطبین می‌پسندند و آیا نظرسنجی داشته‌اید تا بنابر ذائقه مخاطب کار را جلو ببرید؟
مصداق‌های بارزی مثل مجموعه‌های پویانمایی «شکرستان»، «پهلوانان» و «انبیاء و امامان» نشان دهنده این است که مخاطب ما آن چیزهایی که جزو مزیت‌های اسلامی و ملی ماست را می‌پسندد. در «شکرستان» مزیت ما چه بود؟ تکیه بر فرهنگ ایرانی، تکیه بر لباس ایرانی، تکیه بر گفتار ایرانی و تکیه کلام‌ها و فضاها، غذاها و حتی روابط ایرانی و آنچه از فرهنگ ایرانی برمی‌آمد و کارهای دینی که خصوصاً در رابطه با معصومین و پیامبران انجام شده بسیار مخاطبین استقبال کرده‌اند و از ما می‌خواهند فصل‌های جدید این آثار ساخته شوند.
مجامع بین‌المللی خواهان پویانمایی‌های ایرانی اسلامی است
باز هم مزیت‌هایی است که ما داریم یعنی آنچه از فرهنگ ایرانی اسلامی‌مان برداشته‌ایم. چرا که ما در مرکز صبا سعی‌مان بر این است که بر مزیت‌های داخلی خودمان یعنی فرهنگ ایرانی‌اسلامی‌مان تکیه کنیم و تجربه هم نشان داده آنچه در این زمینه‌ها تولید کرده‌ایم مخاطب هم پسندیده است. اتفاقاً جالب این است که آن مجموعه‌هایی که ما توانستیم به خارج از کشور هم بفروشیم دقیقاً همین مجموعه‌هایی بوده که بر فرهنگ غنی ایرانی اسلامی تکیه دارند.
نهضت تولید انیمیشن راه افتاده است
*قبول دارید در عرضه مجموعه‌های پویانمایی و انیمیشن‌های داخلی ضعیف عمل می‌کنید. ولی در مقابل می‌بینیم انیمیشن‌های خارجی به سرعت دست به دست می‌شوند و در فضای مجازی و بخش‌های دیگر به راحتی در دسترس مردم قرار می‌گیرد اما انیمیشن‌های ایرانی چنین ویژگی‌هایی ندارند. چرا در این راستا، تمهیدی نمی‌اندیشید؟
تلویزیون کار خودش را انجام داده و در حال پیشروی است اما در خیلی از حوزه‌های دیگر دولت و شرکت‌های خصوصی باید ورود کنند. ما کارمان برای تولید محصولات تلویزیونی است این بخش را تلویزیون با همت کامل در دستور کار دارد و انجام می‌دهد و سرمایه‌گذاری بزرگی هم انجام داده‌اند. مخصوصاً در دو سال اخیر که حقیقاً حمایت‌های بسیار خوبی انجام داده‌اند تا جائیکه به طور ویژه همین امسال رئیس سازمان صداوسیما و معاون سیما با اختصاص بودجه متناسب با برنامه‌های مرکز صبا، به میدان آمدند. این حضور به موقع باعث شد تا شرکت‌های ما جان تازه‌ای بگیرند و در واقع نهضت تولید انیمیشن راه بیفتد.
کپی رایت جدی نیست و نمی‌ارزد آثار به فضای مجازی بیایند
ولی اعتقادم بر این است که بایستی در حوزه عرضه و جهانی‌شدن انیمیشن، دولت، مجلس و نهادهای نظارتی در حوزه پخش و شبکه‌های ویدئویی ورود کنند. الان بحث کپی رایت ما جدی نیست و برای تهیه‌کنندگان مقرون به صرفه نیست. چرا که آثار به راحتی در فضای مجازی کپی و به نوعی محصولات فرهنگی ما قاچاق می‌شوند و صرفه اقتصادی ندارد. به همین علت است که ما در آن حوزه عرضه محصولات پویانمایی‌مان به جامعه جهانی، خیلی نتوانسته‌ایم پرفروغ ظاهر شویم.
این روزها، روزهای صادرات محصولات پویانمایی است
*شما بارها در گفتگوها و مطالبی که عنوان کردید اعتقاد دارید تولید و عرضه محصولات پویانمایی می‌تواند باعث سودآوری‌های زیادی شود و به طور خاص گفته‌اید انیمیشن یک صنعت ارزآوری است؟
به این دلیل گفته‌ام انیمیشن یک صنعت سودآور و به طور خاص ارزآور است که هم فناوری و هم دانش فنی تولید محصولات پویانمایی از مرحله نخست تا پایان در اختیار ماست و این اختلاف ارزی بین ریال و دلار در جهان هم یک فرصت استثنایی ایجاد کرده که ما پویانمایی را بتوانیم بیش از پیش صادر کنیم.
طبیعی است هنرمندان ما وارد بازارهای جهانی بشوند
*شنیده می‌شود با برخورد نادرست برخی از مدیران با انیماتورها، این هنرمندان به خارج از کشور مهاجرت میکنند و بخشی هم گفته می‌شود این مهاجرت‌ها به بحث حقوق و مزایا برمی‌گردد. آیا این موضوعات واقعیت دارند؟
خیلی طبیعی است این اتفاقات در صنعت ما بیفتد. چرا که وقتی شما یک فرآیند توسعه‌ای در حوزه دانشگاه‌ها ایجاد می‌کنید و در یک بازه زمانی از 10 نفر دانشجو به 100 نفر می‌رسیم امکان دارد همه این‌ها جذب بازار داخلی نشوند و طبیعی است بخشی از این‌ها وارد بازارهای جهانی بشوند. شما اگر نیروی کار اضافه داشته باشید بخشی از این‌ها را صادر می‌کنید. در حوزه انیمیشن هم برخی به سطحی رسیده‌اند که می‌توانند با شرکت‌های جهانی کار کنند. از طرفی دیگر ورودی‌های دانشجویان‌مان هم بسیار زیاد است و نیروی جوان ما به عرصه انیمیشن و پویانمایی ورود کرده‌اند.
نگران نیستیم اما دوست داریم بروند و با تجارب‌شان برگردند
ورود دانشجویان با استعداد به عرصه‌های پویانمایی خودش یک اتفاق امیدوارکننده‌ای است. هرچند که ما علاقه‌مندیم با افزایش سرمایه‌گذاری فرصتی فراهم شود تا همه نیروها در داخل کشور کار کنند. اما در عین حال نگرانی نداریم و روند طبیعی است که افرادی در تخصص و حرفه خودشان به مدارج عالی دست می‌یابند که مجامع بین‌المللی خواهان حضورشان هستند. ما امیدوارم هنرمندان ما بروند در پروژه‌های بین‌المللی کار کنند اما با تجربه‌هایشان برگردند و این تجارب را در اختیار نسل جوان این حرفه بگذارند.
قطعاً بخشی از این رفتن‌ها به مشکلات مالی برمی‌گردد
*چقدر این رفتن‌ها به برخوردهای نادرست مدیران و مشکلات بودجه‌ای و مالی برمی‌گردد؟
بخشی از این رفتن‌ها طبیعی است به مشکلات بودجه‌ای و مالی برگردد. چرا که به هر حال کشور در عرصه‌های اقتصادی با مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کند اما در دو سال اخیر و خصوصاً امسال تقریباً مشکل مالی نداشته‌ایم. اما باز هم تکرار می‌کنم که با توجه به جذب هنرمندان ما به پروژه‌های بین‌المللی، دوستان با استعداد جدیدی با زایش و رویش بیشتر به مجموعه‌های پویانمایی می‌آیند و اتفاقات خوبی می‌افتد.
اسپانسر نداریم ولی نیازمند کمک جدی دولت و مجلس هستیم
*فارغ از مشارکت‌های دولتی، از اسپانسر هم استفاده می‌کنید؟
به هیچ عنوان از اسپانسر استفاده نمی‌کنیم و صداوسیما صددرصد در این زمینه سرمایه‌گذاری می‌کند. هرچند که سرمایه‌گذاری کلی کشور در حوزه انیمیشن بسیار اندک است و تنها سرمایه‌گذار اصلی تولید انیمیشن در ایران، صداوسیماست اما واقعاً نیاز به کمک جدی دولت و مجلس وجود دارد.
شکرستان با صدای جدیدی به آنتن می‌رسد
*به عنوان سوال پایانی بفرمایید از میان انیمیشن‌های برند تلویزیون باید منتظر کدام یک از این مجموعه‌های پویانمایی باشیم که به زودی روی آنتن بروند؟
«شکرستان» یکی از محصولات انیمیشنی برند تلویزیون به شمار می‌رود که با بیش از 180 شخصیت، چندین سال است که در شبکه‌های مختلف سیما روی آنتن رفته و می‌روند. مجموعه‌ای که هر قسمت داستانی مجزا دارد که مردم بنا به نیازهای دراماتیک هر قصه، در هر قسمت نقشی متفاوت برعهده می‌گیرند و داستان را رقم می‌زنند. در حال حاضر 100 قسمت جدید شروع کرده‌ایم که با همان تکنیک قبلی تولید می‌شود. البته به جای مرحوم مرتضی احمدی تدابیر ویژه‌ای را اندیشیده‌ایم که جایگزین صاحب‌نام و فرهیخته‌ای درنظر گرفته شود تا مخاطبین به گونه‌ای غافلگیر شوند؛ به زودی علاقه‌مندان مجموعه‌های پویانمایی ایرانی، می‌توانند منتظر فصل جدید «شکرستان» باشند.
گفتنی است، شنیده‌ها حاکی از آن است که رسول نجفیان عهده‌دار مسئولیت قبلی مرحوم مرتضی احمدی در «شکرستان» خواهد بود که حکایت‌خوانی‌های او همیشه ماندگار بوده و هست.
انتهای پیام/