ساختارهای تشریفاتی مدارس؛ دانش‌آموزان از نادیده‌گرفتن حرف‌هایشان می‌گویند
شورای مدرسه و مجلس دانشآموزی ارکان مهمی برای بازی‌دادن دانش‌آموزان در تصمیمات نظام آموزش‌وپرورش هستند اما اعضای مجلس دانشآموزی از تشریفاتی بودن این ارکان‌ها و جدی نگرفتن دانش‌آموزان می‌گویند.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، آبان هر سال، دانش‌آموزان دوره متوسطه در انتخاباتی شرکت می‌کنند تا نمایندگان خود را برای حضور در شورای مدرسه تعیین کنند، دانش‌آموزانی که با عضویت در شورای مدرسه، وظایفی را به‌عهده دارند و این شورا تلاش می‌کند تا نقش دانش‌آموزان در جریان تصمیمات مدرسه را پررنگ کند.
11 وظیفه برای اعضای شورای دانشآموزی تعیین شده است؛ وظایفی چون همکاری با مسئولان مدرسه در فعال‌سازی تشکل‌های دانشآموزی، همکاری در برنامه‌ریزی و اجرای مناسبت‌های گوناگون و همکاری در برنامه‌ریزی و برگزاری مسابقات فرهنگی و هنری، علمی و ورزشی دانش‌آموزان.
اما شاید بتوان مهمترین وظیفه شورای دانشآموزی را بررسی چگونگی مشارکت دانش‌آموزان در فعالیت‌های آموزشی، پرورشی و اجرایی و ارائه پیشنهاد به شورای مدرسه مطرح کرد.
شورای مدرسه به‌عنوان یک بازوی اجرایی فعالیت می‌کند و آن‌گونه که علیرضا کاظمی معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش‌وپرورش بر آن تأکید دارد، "شوراهای مدرسه در فضای مدرسه و در امور مدرسه کار اجرایی انجام می‌دهند و علاوه بر آن وظیفه مشترکی را نیز به‌عهده دارند یعنی نماینده دانش‌آموزان در شورای مدرسه عضو است و نظرات آنها را منعکس می‌کند از امسال نیز انجمن‌های شورای مدرسه را در حوزه‌های آموزشی و کف مدارس فعال خواهیم کرد".
طبق گفته‌های او امسال 11 میلیون دانش‌آموز در فرآیند تمرین دموکراسی در شوراهای دانشآموزی شرکت می‌کنند و 600 هزار نفر عضو شوراهای مدارس می‌شوند که به‌شکل مستقیم می‌توانند در تحولات علمی، آموزشی، فرهنگی و تربیتی مدرسه اثرگذار باشند.
منتخبان شوراها نیز به مجلس دانشآموزی راه می‌یابند، مجلسی که 150 دانش‌آموز به‌نمایندگی از 14 میلیون دانش‌آموز کشور در آنجا حضور دارند اما به‌خلاف شورای مدارس، دیگر وظایفی اجرایی ندارند بلکه یک نهاد صنفی و مشورتی هستند که می‌توانند مشکلات مدارس و دانش‌آموزان را به مسئولان منعکس کنند.
آیا دانش‌آموزان در تصمیمات مدرسه بازی داده می‌شوند؟
با وجود ساختارهایی همچون شورا و مجلس دانشآموزی که در ظاهر نشان‌دهنده اهمیت به دانش‌آموزان و توجه به حقوق آنهاست اما باید بررسی کرد که در سیاست‌ها و برنامه‌‌ریزی‌های مدرسه، دانش‌آموزان به‌عنوان یکی از ارکان اصلی تا چه‌اندازه بازی داده می‌شوند؟
در نهمین دوره مجلس دانشآموزی که چند روز قبل افتتاحیه آن را شاهد بودیم، با تعدادی از دانش‌آموزان گفت‌وگو کردیم تا بدانیم نظرات آنها در شورای مدرسه و مجلس دانشآموزی تا چه‌اندازه مهم و مؤثر تلقی می‌شود؟
دانش‌آموزان از اختیاراتی که ندارند، می‌گویند
بخشی از نظرات دانش‌آموزان را در زیر می‌خوانیم:
دانش‌آموز پایه یازدهم شهرستان‌های استان تهران: در مدرسه هیچ اختیاری به ما نمی‌دهند و مسئولان مدرسه اعتماد لازم را به شورای دانشآموزی ندارند و باور ندارند که بتوانیم کارها را به‌خوبی انجام دهیم. اعضای شورا به‌عنوان نمایندگان سایر دانش‌آموزان تمایل دارند با مدیر مدرسه در انتظار باشند اما متأسفانه در حاشیه هستیم. زمانی می‌توانیم مشکل مدرسه و دانش‌آموزان را به مدیر مدرسه منعکس کنیم که گوش شنوایی وجود داشته باشد اما گوش شنوایی برای دانش‌آموزان وجود ندارد.
دانش‌آموز پایه یازدهم استان کردستان: شورای دانشآموزی در مدرسه هیچ جایگاه اجرایی ندارد و فقط اعضا با هم جلسه می‌گذارند و مشکلات را بررسی و بیان می‌کنیم اما هیچ فردی گوش نمی‌دهد.
دانش آموز پایه یازدهم استان خوزستان: عملکرد موفق شورای مدرسه بستگی به این دارد که مدیر، دانش‌آموزان را جدی می‌گیرد یا خیر. در بیشتر مواقع شاهدیم که پیشنهادات شورای مدرسه جدی تلقی نمی‌شود. بعضی برنامه‌های پیشنهادی واقعاً کاربردی است اما در مدرسه بایگانی می‌شود به‌عنوان مثال ما طرحی را برای نظارت و اداره بوفه مدرسه ارائه کردیم که بسیار خوب بود.
دانش‌آموز پایه دهم شهرستان‌های استان تهران: شورای مدرسه به این صورت جدی گرفته می‌شود که مثلاً پیشنهادی را برای برگزاری اردو ارائه دهیم وگرنه در تصمیمات مهم مدرسه و حضور در شورای معاونین اصلاً بازی داده نمی‌شویم. ما پیشنهاد خوبی را برای طراحی زمانبندی کلاس‌ها داشتیم مثلاً گفته بودیم درس ریاضی در زنگ‌های اول باشد چون میزان یادگیری بچه‌ها بیشتر است اما به آن توجهی نشد و گفتند که "ما زمانبندی را خودمان طراحی کرده‌ایم".
دانش‌آموز پایه یازدهم استان مرکزی: شورای مدرسه در دوره متوسطه اول جدی گرفته نمی‌شود اما در دوره متوسطه دوم باز اوضاع بهتر است اما در همین دوره هم این معاون پرورشی است که به اعضای شورای مدرسه دستور می‌دهد چه‌کارهایی انجام دهند و دانش‌آموزان هیچ نقش‌آفرینی ندارند یعنی شرایط این‌گونه نیست که شما فکر کنید ما برنامه‌ای را پیشنهاد دهیم و مدرسه با اجرای آن موافقت کند، کادر مدرسه اصلاً دانش‌آموزان را جدی نمی‌گیرند.
آنچه از مجموع نظرات، اعضای مجلس دانشآموزی مشخص بود، ارکان مهمی همچون شورای مدرسه و مجلس دانشآموزی در میدان عمل جدی گرفته نمی‌شود و می‌توان گفت که برگزاری انتخابات شورای دانشآموزی در مدارس صرفاً به‌عنوان وظیفه‌ای که از ستاد تحمیل شده، اجرا می‌شود اما پس از آن دانش‌آموزان در جریان تصمیمات به‌بازی گرفته نمی‌شوند. آیا هم‌اکنون نماینده دانش‌آموزان در شورای مدرسه حضور دارد و می‌تواند در جمع مدیر و معلمان، نظرات و پیشنهادات بچه‌ها را ارائه دهد؟
مجلس دانشآموزی هم که ساختار جدی‌تری نسبت به شورای مدارس دارد و به‌عنوان یک نهاد صنفی و مشورتی برای ارائه پیشنهاد به مسئولان آموزش و پرورش شناخته می‌شود، می‌تواند فرصت مهمی باشد برای اینکه مسئولان آموزش و پرورش از واقعیت‌های مدارس و مشکلات دانش‌آموزان بازخورد بگیرند.
اما باید به این سؤال پاسخ داد "در مجلس نهم و دوره‌های قبل‌تر آن تا چه‌اندازه به سخنان دانش‌آموزان گوش دادیم و آن را جدی گرفتیم؟"، اگر قرار است طبق گفته‌های رئیس‌جمهور این مجلس بستری برای مهیا کردن جوانان برگزیده برای مدیریت کشور باشد، آیا آن‌گونه که نیاز است آنها را جدی گرفته‌ایم و پیشنهادات آنها در شورای معاونان وزارتخانه یا ادارات آموزش‌وپرورش استان‌ها، محلی از توجه دارد؟
انتهای پیام/*