گزارش تسنیم| آل‌سعود و فاز جدید مهار بحران خاشقجی/ فیلم هالیوودی به‌کارگردانی آمریکا و تهیه‌کنندگی عربستان
به‌نظر می‌رسد مثلث آمریکا، ترکیه و عربستان به‌دنبال سناریوی فیلم هالیوودی با کارگردانی آمریکا و تهیه‌کنندگی عربستان برای نجات محمد بن سلمان از ترور خاشقجی و مهار بحران ناشی از آن است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، با اذعان رژیم آل‌سعود به کشته شدن جمال خاشقجی روزنامه‌نگار معارض این کشور در کنسولگری عربستان در استانبول، به‌نظر می‌رسد پرونده ربایش وی وارد مرحله تازه‌ای شده است. در این مرحله گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای در خصوص معامله 3جانبه واشنگتن، آنکارا و ریاض به واقعیت پیوست. عربستان به‌سادگی اعلام کرد که کشته شدن این روزنامه‌نگار سعودی در نتیجه بروز درگیری در کنسولگری عربستان بوده و کارمندان کنسولگری تلاش داشتند بعد از این عملیات آن را مخفی نگه دارند.
از سوی دیگر دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا 72 ساعت به عربستان مهلت داده تا نتایج تحقیقات در این زمینه روشن شود. به‌نظر می‌رسد واشنگتن و ترکیه اصرار دارند عربستان را مجبور کنند بخشی از مسئولیت این پرونده را به‌‌دوش بگیرد تا این کشورها نیز خود و سرویس‌های امنیتی خود را ناکارآمد جلوه ندهند و بتوانند تطابق اطلاعات منتشرشده خود با واقعیت‌های موجود را به‌اثبات برسانند.
روزنامه فرانسوی لوموند در خصوص اهمیت موضوع ترور خاشقجی و علت توجه افکار عمومی دنیا به این موضوع تأکید می‌کند که این اتفاق از سه جنبه حائز اهمیت است؛ اول اینکه یک روزنامه‌نگار که از مصونیت برخوردار است، در این عملیات کشته شده است. دوم اینکه این اتفاق در یک کشور خارجی انجام شده و نکته سوم این است که عملیات ترور داخل کنسولگری صورت گرفته که مانند تمامی نمایندگی‌های دیپلماتیک در کشورهای مختلف در گوشه و کنار دنیا باید منطقه‌ای امن و بدون خطر باشد.
پیش‌مرگ‌های محمد بن سلمان
موضوعی که اثبات می‌کند محمد بن سلمان قرار است در این معامله سه‌جانبه از اتهامات مربوط به قتل خاشقجی کنار گذاشته شود، این است که سلمان بن عبدالعزیز پادشاه عربستان سعودی پسرش را مأمور تشکیل یک کمیته وزارتی کرده تا بازسازی ساختار سرویس اطلاعات عمومی عربستان و تعیین اختیارات و درجه‌بندی‌های اداری و هرمی آن را به‌عهده بگیرد تا عملکرد این سازمان بهبود پیدا کند.
به‌نظر می‌رسد حاکمیت عربستان سعودی سعی دارد تهدید ناشی از شکست و رسوایی بین‌المللی را که در نتیجه ترور خاشقجی برای عربستان به‌وجود آمد، در عرصه داخلی برای خود به یک فرصت تبدیل و ساختار مهمترین سرویس امنیت داخلی عربستان را بر اساس خواسته‌ها و تمایلات پادشاه آینده این کشور بازسازی کند.
به این ترتیب همان‌طور که انتظار می‌رفت، سلمان بن عبدالعزیز با مجموعه تغییراتی که از دیروز در سرویس‌های امنیتی و جاسوسی عربستان آغاز کرده، سعی دارد مجموعه‌ای از افراد را قربانی محمد بن سلمان کرده و پسرش را از این ورطه نجات دهد.
یکی از مشهورترین این افراد «سعود القحطانی» مشاور دفتر پادشاهی و یکی از عناصر نزدیک به ولیعهد عربستان است. بسته برکناری‌های جدید در سرویس‌های امنیتی عربستان برای نجات محمد بن سلمان شامل سعود القحطانی، «احمد العسیری» جانشین رئیس اطلاعات عمومی عربستان، «عبدالله بن خلیفه» الشایع معاون بخش منابع انسانی رئیس سرویس اطلاعات عمومی عربستان و سرتیپ «محمد بن صالح الرمیح» معاون بخش اطلاعات سرویس جاسوسی عربستان می‌شود.
کارگردانی آمریکا و تهیه‌کنندگی عربستان در فیلم تحقیقات ترور خاشقجی!
به‌نظر می‌رسد گرچه آمریکا تهدیدات شدیداللحنی در خصوص مجازات عربستان در صورت اثبات دست داشتن این کشور در ترور خاشقجی مطرح کرده، اما تصمیم‌سازان این کشور تمایلی به مجازات مهره اصلی خود در عربستان ندارند. آنها تمامی قراردادهای صدها میلیارد دلاری دو سال اخیر را مدیون محمد بن سلمان و آرمان‌گرایی‌های وی برای رسیدن به حاکمیت عربستان می‌دانند. علاوه بر اینکه مهره‌ای مانند جارد کوشنر داماد و مشاور رئیس جمهور آمریکا از مدافعان اصلی بن‌سلمان در کاخ سفید است.
طبعاً ارسال صد میلیون دلار پول توسط عربستان به آمریکا همزمان با سفر مایک پمپئو وزیر خارجه این کشور به ریاض را نباید بی‌ارتباط با کارگردانی آمریکا در سناریوی معامله سه‌جانبه دانست، به این ترتیب بر بسیاری از اسنادی که بر اساس اطلاعات رسانه‌های نزدیک به محافل حاکمیتی ترکیه در اختیار نیروهای امنیتی این کشور قرار دارد، سرپوش گذاشته شده و موجودیت آن به‌کلی رد شده است، از جمله اینکه مولود چاووش اوغلو وزیر خارجه ترکیه اعلام کرده است که این کشور هیچ کلیپ صوتی یا تصویری در خصوص حادثه کنسولگری را به پمپئو یا هیچ مسئول دیگر آمریکایی تحویل نداده است.
همچنین طی دو روز گذشته اظهارات رسمی متعددی از سوی مقامات آنکارا منتشر شده مبنی بر اینکه رسانه‌ها از انتشار اطلاعات گذشته دست بردارند و در انتظار نتایج تحقیقات رسمی درخصوص این ترور باشند.
بر اساس کارگردانی آمریکا و تهیه‌کنندگی عربستان با دلارهای نفتی در معامله سه‌جانبه بر سر خون خاشقجی، ملک سلمان با رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه تماس تلفنی برقرار کرد و دو طرف بر سر اهمیت پیگیری فعالیت‌ها در چارچوب همکاری کامل با یکدیگر به توافق رسیدند. در ادامه این اتفاقات بیانیه وزارت خارجه عربستان سعودی منتشر شد با این مضمون که اطلاعات مقامات ترکیه در خصوص عناصر دخیل در عملیات ترور، جزئیات واقعی در زمینه کشته شدن خاشقجی را روشن کرده است. این وزارتخانه از همکاری متمایز ترکیه که سهم عمده‌ای در روشن شدن روند تحقیقات داشت، تشکر و قدردانی کرده است!
ابهامات اقدام جدید عربستان در اذعان به مرگ خاشقجی
بیانیه رسمی دادستانی عربستان سعودی در حالی کشته‌شدن خاشقجی را در نتیجه بروز یک درگیری میان عناصر کنسولگری عربستان و خاشقجی معرفی کرده که توضیح نداده چرا در این روز تمامی کارمندان سفارت به مرخصی رفته‌اند و تیم 15نفره‌ای که مأمور انجام ترور بوده‌اند، چرا به‌صورت همزمان با خاشقجی وارد ساختمان شده‌اند و اساساً مأموریت یک‌روزه آنها در ترکیه چه بوده و چرا بعد از عملیات بلافاصله این کشور را ترک کرده‌اند؟
اطلاعاتی که بسیاری از محافل رسمی ترکیه نیز آن را تأیید کرده‌اند، نشان‌دهنده برنامه‌ریزی‌شده بودن ترور خاشقجی است و این چیزی است که در بیانیه رسمی دادستانی عربستان که از خبرگزاری رسمی این کشور منتشر شده، نادیده گرفته شده است.
این بیانیه تأکید کرده است که تاکنون 18 نفر در خصوص این ترور بازداشت شده‌اند که همگی آنها سعودی هستند. دادستانی عربستان وعده داده که زمینه‌سازی برای روشن شدن کامل واقعیت و محاکمه تمامی عوامل اجرای این ترور دنبال می‌شود.
پر واضح است که به‌فرض محال حتی اگر هیچ دلیل متقنی در خصوص دست داشتن حاکمیت عربستان ــ و نه افراد خاص از مؤسسات امنیتی این کشور ــ در ترور برنامه‌ریزی‌شده خاشقجی وجود نداشته باشد، تناقض گویی‌های مقامات رسمی عربستان را می‌توان به‌عنوان سندی متقن برای اطلاع عربستان و حتی برنامه‌ریزی آنها برای این ترور دانست.
مقامات سعودی بعد از سه روز سکوت مطلق در خصوص ترور خاشقجی از زبان محمد بن سلمان مدعی شدند که خاشقجی دقایقی بعد از ورود به ساختمان کنسولگری از این ساختمان خارج شده و حاکمیت عربستان هیچ اطلاعی از سرنوشت وی ندارد.
روز بعد عربستان در اقدامی شتابزده تیمی از خبرنگاران خبرگزاری رویترز را به ساختمان کنسولگری راه داده و با باز کردن کشوهای کنسولگری و بازدید از پارکینگ و نمازخانه و آشپزخانه و سرویس‌های بهداشتی و اتاق‌ها اعلام کرد که خاشقجی در این ساختمان نیست!
با ادامه سکوت وزارت خارجه عربستان سعودی، وزارت کشور عربستان بیانیه‌ای صادر کرده و اتهامات مطرح‌شده به ریاض را به‌شدت رد کرد.
چند روز بعد عربستان از طریق رسانه‌های خود سعی کرد قطر و جنبش اخوان المسلمین و حتی ایران را در زمینه انجام این ترور متهم کند(!)، اتهامی که آن‌قدر مضحک بود که مقامات رسمی عربستان پیگیری آن را صلاح ندانستند، این در حالی بود که اسناد موجود جای شکی باقی نمی‌گذاشت که خاشقجی داخل کنسولگری عربستان به‌قتل رسیده است.
به این ترتیب ریاض مجبور شد راهکاری میانه را در پیش بگیرد با پذیرش کشته‌شدن روزنامه‌نگار سعودی داخل کنسولگری، این عملیات ترور را اتفاقی ناگهانی قلمداد کرده و عوامل زیردست را به قتل خاشقجی در جریان یک درگیری متهم کند، این در حالی است که صِرف انتساب این عملیات به سرویس اطلاعات عربستان در تناقض با ادعای ناگهانی بودن قتل خاشقجی است.
ریاض در حالی به «مرگ» جمال خاشقجی داخل کنسولگری سعودی اعتراف کرد که حتی از لفظ و نام کشته شدن استفاده نکرده و عبارت «وفات یا مرگ» را مطرح کرده است. البته عربستان نمی‌تواند به این سؤال پاسخ دهد که اگر خاشقجی در یک درگیری معمولی کشته شده، جسدش کجاست و اگر روایت‌های ترک درست باشد، چرا جنازه وی مثله شده است؟
نکته سؤال‌برانگیز دیگر اینکه اگر سرویس امنیتی عربستان خودسر عمل کرده، چرا عبدالعزیز الهویرینی رئیس سازمان اطلاعات سعودی میان برکنارشده‌ها دیده نمی‌شود. این موضوع نشان می‌دهد محمد بن سلمان از این اتفاق برای پاکسازی سرویس‌های جاسوسی این کشور بر اساس سلایق و ارتباطات این عناصر با خود استفاده کرده و در عین حال تلاش دارد مخالفانش را با چماق اتهام‌زنی در ترور خاشقجی ساکت نگه دارد.
گرچه عربستان هزینه‌های مالی و سیاسی و دیپلماتیک زیادی برای مهار بحران خاشقجی متقبل شد، اما به‌نظر می‌رسد پذیرش جزئی قتل خاشقجی و مجازات نیروهای خودسر! و حتی تلاش برای مهار بحران و نجات محمد بن سلمان و حمایت‌های قاطعانه ترامپ از روایت سعودی‌ها نیز نمی‌تواند آب رفته را به جوی بازگرداند.
انتهای پیام/*