مصاحبه| کارشناس آلمانی: جسد «جمال خاشقجی» کجاست؟/ کاهش شدید اعتبار «بن‌سلمان» در سایه قتل خاشقجی

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، پرونده "جمال خاشقجی"، روزنامه‌نگار منتقد آل‌سعود در کنسولگری ترکیه و دست داشتن مقامات عربستان و به‌ویژه ولیعهد شاه سعودی در قتل وی مدتی است که جنجال زیادی را در رسانه‌ها به‌راه انداخته است.

جمال خاشقجی نویسنده 59ساله سعودی روز سه‌شنبه 10 مهر (دوم اکتبر) پس از آنکه برای ثبت ازدواج خود به کنسولگری سعودی در استانبول رفت، ناپدید شد که این موضوع به نگرانی‌ها درباره امنیت وی دامن زد. مقامات ترکیه بعد از انجام تحقیقاتی از قتل وی در کنسولگری خبر داده عربستان را مسئول آن دانستند که البته ریاض همچنان با حمایت‌های آمریکا دست داشتن در قتل این خبرنگار منتقد سعودی را رد می‌کند. اخیراً عربستان تنها خبر قتل خاشقجی را تأیید و اعلام کرده که عاملان را به مجازات خواهد رساند. ترامپ از ابتدای پرونده ناپدید شدن خاشقجی همواره در جبهه عربستان قرار داشته و از آن طرفداری می‌کرد.

خبرنگار بین‌الملل خبرگزاری تسنیم در همین ارتباط گفتگویی را با پروفسور "توماس یاگر"،صاحب کرسی سیاست بین‌الملل و سیاست خارجی دانشگاه کلن آلمان و عضو هیئت علمی مؤسسه سیاست اروپایی در آلمان انجام داده است.

وی در پاسخ به این پرسش که "چه اسرار پشت‌پرده‌ای در این پرنده می‌تواند وجود داشته باشد؟" گفت: بعد از همه آن چیزهایی که تا به حال آشکار شده این سؤال مطرح است که؛ جسد "جمال خاشقجی" کجاست؟ بنابراین این‌که در کنسولگری عربستان سعودی چه اتفاقی باید افتاده باشد به‌صورت جزء به جزء شرح داده شده است. اما این اطلاعات به‌صورت متفاوت پخش می‌شود. دولت ترکیه می‌گوید حقایق درباره این اتفاق را می‌داند. برخی از سازمان‌های اطلاعاتی و خبری هم ادعا می‌کنند که تصویر دقیق‌تری از واقعیات این ماجرا دارند. اما عموم تا به حال هیچ گونه شواهد و مدارکی در این باره ندیده و احتمالاً هم هرگز نخواهند دید.

وی افزود: این‌که دولت ترکیه همیشه مناسبات خوبی با عربستان سعودی نداشته است در اینجا مسئله‌ای قابل توجه است، اما یافته‌های دولت‌ها و کشورهای دیگر هم به‌نظر می‌رسد که از این نظریه‌ها و اطلاعات ترکیه حمایت می‌کند.

این پروفسور برجسته آلمانی در ادامه گفت که  با این حال هیچ کس نباید این مسئله را رد کند که اطلاعات جدید می‌تواند ارزیابی‌ها را کاملاً تغییر دهد.

منافع عربستان برای آمریکا

این پروفسور برجسته آلمانی در ادامه درباره حمایت‌های "دونالد ترامپ" از عربستان سعودی در جریان پرونده "خاشقجی" با وجود احتمال روزافزون دست داشتن این رژیم در قتل این روزنامه‌نگار منتقد سعودی نیز گفت: رئیس جمهور آمریکا از ابتدای دوران ریاست جمهوری خود عربستان سعودی را به‌عنوان مهمترین متحد خود در خاورمیانه اعلام کرد. با کمک عربستان سعودی باید قیمت نفت در یک میزان خاصی حفظ شود. عربستان سعودی یک مشتری مهم کالاهای تسلیحاتی آمریکا است. این کشور یک سرمایه‌گذار مهم و در نهایت در خط مقدم جبهه‌گیری با ایران در منطقه است.

پرونده خاشقجی به مناسبات عربستان و غرب لطمه‌ای نخواهد زد

وی افزود: حتی اگر ماجرای ناپدید شدن خاشقجی در آمریکا موجب حساسیت و انتقاد شدیدی به عربستان شده باشد و شرکت‌های اقتصادی در این کشور را به فاصله گرفتن از آل‌سعود و یا حداقل تحریم نشست اقتصادی با ریاض وادار کرده باشد، اما این اتفاق به‌اندازه‌ای کوچک است که نمی‌تواند مناسبات بین آمریکا و عربستان سعودی را کاملاً به‌خطر بیندازد. اما این حادثه به‌خصوص به کاهش اعتبار "محمد بن سلمان"، ولیعهد شاه سعودی منجر شده است. عربستان سعودی انتظار چنین واکنش شدیدی از طرف جامعه آمریکا، اقتصاد و سیاست را نداشت.

وی در ادامه در پاسخ به این پرسش که حالا اتحادیه اروپا چگونه باید با عربستان برخورد کند گفت: همچنین عربستان برای شرکت‌های اروپایی یک سرمایه‌گذار و مشتری مهم است، بنابراین این مناسبات به‌دلیل این پرونده کاملاً سرد نمی‌شود، به‌خصوص در سال‌های اخیر در اروپا خیلی در این باره بحث می‌شود که چگونه باید این کشور را به‌سمت مدرنیته و دوران پسانفت برد. به‌زعم اروپا عربستان سعودی مرکز ثبات در خاورمیانه است. کشورهای اروپایی خواستار روشن شدن پرونده خاشقجی هستند اما معمولاً بیشتر آرام باقی خواهند ماند. آن‌ها علاقه زیادی به این مسئله دارند که عربستان به‌صورت موفق به تحولات مد نظر آن‌ها دست یابد. ضعف دولت عربستان از نظر آن‌ها خطر بسیار بزرگتری محسوب می‌شود.

کم‌توجهی اروپا و آمریکا به جنگ یمن

پروفسور یاگر درباره مسئله ارسال سلاح به عربستان سعودی با توجه به اینکه این کشور در جنگ یمن نیز مشارکت دارد گفت: جنگ در یمن در اروپا و آمریکا در حال حاضر بسیار کم مورد توجه قرار می‌گیرد. به‌ندرت درباره این جنگ گزارش می‌شود، بنابراین فشارها بر دولت‌هایی که این جنگ را توجیه می‌کنند خیلی کم است. اما این شرایط می‌تواند تغییر کند اگر کنگره آمریکا واقعاً از ارسال سلاح‌های بعدی به عربستان سعودی جلوگیری کند. اظهاراتی در این باره از پارلمان آمریکایی به گوش می‌رسد، در این صورت همچنین جنگ یمن مطمئناً مورد توجه بیشتری قرار می‌گیرد. اگر مناسبات حداکثری کنگره در انتخابات ماه نوامبر تغییر کند، دولت آمریکا می‌تواند تحت فشارهای بیشتری در این راستا قرار گیرد.

پروفسور یاگر در بخش پایانی در پاسخ به این پرسش که اگر عربستان واقعاً مسئول قتل خاشقجی ارزیابی شود غرب باید چه‌کاری انجام دهد، گفت: اولین مسئله این است که آیا جریانات مربوط به این پرونده واقعاً شفاف‌سازی شده است. اما در صورت آشکار شدن این مسئله فشارها بر کشورهای غربی برای تصویب تحریم‌هایی علیه عربستان سعودی افزایش می‌یابد. اما این وضعیت احتمالاً تنها برای زمان کوتاهی وجود خواهد داشت و خیلی هم شدت نخواهد داشت چرا که هیچ کشوری علاقمند به پیشبرد چنین رویکردی نیست.

وی در ادامه بار دیگر بر این مسئله تأکید کرد که این پرونده مناسبات کشورهای غربی با عربستان را نابود نخواهد کرد.

مصاحبه: زکیه شریعتمدار طهرانی

انتهای پیام/*