خاشقجی گیت| صباح زنگنه: موج اعتراضات داخلی عربستان گسترده‌تر از بحث جانشینی است/ احتمال کنارگذاشتن بن‌سلمان
کارشناس تحولات غرب آسیا معتقد است موج اعتراضات داخلی بعد از کشته‌شدن جمال خاشقجی روزنامه‌نگار منتقد بن‌سلمان خیلی گسترده‌تر از بحث جانشینی شده و بسیاری از منتقدین این واهمه را دارند که تسویه‌های فیزیکی در مورد آنان نیز اجراء شود.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، دادستانی کل عربستان با صدور بیانیه‌ای رسماً پذیرفت که "کمال خاشقجی" روزنامه‌نگار منتقد ریاض در جریان درگیری داخل کنسولگری این کشور در استانبول به‌قتل رسیده است. در این بیانیه به جزئیات این قتل هیچ اشاره‌ای نشده است، در حالی که رسانه‌های ترکیه و آمریکا بسیاری از ابعاد این جنایت را فاش ساخته‌اند. این بیانیه دارای ابهامات و تناقضات زیادی است که مورد انتقاد سیاستمداران و تحلیلگران جهان قرار گرفته است. به‌منظور بررسی چرایی صدور این بیانیه، ادعای ریاض مبنی بر انجام قتل توسط افراد خودسر و پیامدهای قتل خاشقجی بر ادامه یافتن ولیعهدی "محمد بن سلمان" گفت‌وگویی با دکتر "صباح زنگنه" کارشناس برجسته تحولات غرب آسیا انجام دادیم که متن آن به‌شرح ذیل است؛
"صباح زنگنه" در ارتباط با اعتراف رسمی ریاض به قتل کمال خاشقجی گفت: پس از اینکه دادستانی کل عربستان ملاحظه کرد تمام کشورهای جهان نسبت به کشته شدن خبرنگار منتقد ریاض در کنسولگری عربستان در استانبول اعتراض کرده و این اعتراضات هر لحظه بیشتر می‌شد و از سوی دیگر، فشارهای دولت‌های مختلف از جمله دولت‌های غربی هم افزایش یافته است، ناگزیر شد به قتل خاشقجی اعتراف کند، این در حالی است که روزهای اول، پادشاه و ولیعهد عربستان قتل او را انکار می‌کردند. ریاض مدعی بود چنین شخصی اصلاً به کنسولگری نرفته بعد که فیلم ورودش در رسانه‌ها پخش شد، مقامات سعودی گفتند خاشقجی کنسولگری عربستان در استانبول را ترک کرده است . سپس خبرهایی در رسانه‌ها منتشر شد و مقامات سعودی در برابر حقایق کر و کور کننده‌ای قرار گرفتند، به‌گونه‌ای که نتوانستند از آنها رهایی پیدا کنند لذا مجبور شدند این بیانیه را منتشر کنند.
تناقضات در بیانیه دادستانی عربستان
این کارشناس تحولات غرب آسیا در پاسخ به این سؤال که "از زمان ورود خاشقجی به کنسولگری عربستان در استانبول تاکنون شاهد تغییر موضع ریاض در قبال قتل این روزنامه‌نگار بودیم. اکنون چقدر می‌توان به بیانیه دادستانی کل عربستان اعتماد کرد؟" گفت: احتمال تغییر موضع ریاض در این خصوص وجود دارد. ناگفته نماند در بیانیه دادستانی کل عربستان در مقایسه با ادعاهایی که در روزهای اول مقامات سعودی مطرح کردند، تناقضات بسیاری به‌چشم می‌خورد. اینکه مقامات سعودی مدعی‌اند که در جریان قتل خاشقجی نبوده‌اند، باید حقیقت در این زمینه روشن شود. به‌هرحال، بنده معتقدم دولت ریاض در روزهای آینده بحث‌های دیگری مطرح خواهد کرد.
قتل خاشقجی بدون اطلاع بن‌سلمان امکان‌پذیر نیست
وی درباره ادعای مقامات سعودی مبنی بر اینکه تعدادی افراد خودسر مرتکب قتل خاشقجی شده‌اند، گفت: امکان پذیرفته شدن این ادعا وجود ندارد زیرا تمام افرادی که به کنسولگری عربستان در استانبول رفتند، از نزدیک‌ترین افراد رسمی نزدیک به محمد بن سلمان هستند. تعدادی از این افراد نظامی و برخی آنان غیرنظامی هستند. آنان با یک فروند هواپیمای غیرنظامی از یک فرودگاه نظامی در عربستان به‌سمت ترکیه پرواز کردند و پس از انجام کارشان به همان فرودگاه نظامی بازگشتند. امکان ندارد این کارها بدون اجازه وزیر دفاع و تشکیلات وزارت دفاع اتفاق بیفند.
اختلاف در آمریکا در برخورد با پرونده خاشقجی
این تحلیلگر سیاسی تحولات غرب آسیا با اشاره به حملات برخی سناتورهای آمریکایی علیه ریاض گفت: در آمریکا در خصوص تعامل با عربستان اختلاف نظر وجود دارد. با توجه به روابط مالی مشکوکی که رئیس جمهور آمریکا و دامادش با محمد بن سلمان دارد، اینان می‌کوشند تا مسئله کشته شدن خاشقجی را توجیه کنند یا به تأخیر بیندازند. آنان فرمول دیگری را برای انجام تحقیقات در این زمینه انتخاب کردند تا قضیه را به‌تعبیر عامیانه‌اش ماست‌مالی کنند. اما بخش‌های دیگری از حاکمیت در آمریکا نسبت به این موضوع حساسیت زیادی از خود نشان داد، به‌گونه‌ای که بعضی سناتورها گفتند "گویی ما را نادان فرض می‌کردند و توجیهات زیادی آوردند که محمد بن سلمان می‌تواند یک اصلاح‌گر قرن باشد ولی ما این نتیجه قطعی رسیده‌ایم که او حتماً در پرونده قتل خاشقجی نقش دارد و باید مجازات بشود و حتی باید از سمتش کنار برود.
تغییرات جزئی بی‌فایده است
وی تصریح کرد: این موضوع نشان می‌دهد که عربستان نوچه و نوکر آمریکاست به‌گونه‌ای که مقامات این کشور می‌توانند به‌راحتی ولیعهد عربستان را عوض و شخص دیگری را جانشین او کنند. از طرف دیگر، این‌چنین موضع‌گیری سناتورهای آمریکایی و درخواست برای مجازات ریاض نشان می‌دهد که آنان پای کار ایستاده‌اند و اجازه نخواهند داد مسائل به این سادگی پیش برود که ترامپ در حال پیشبرد آنهاست. این سناتورها مصرّند که جنگ در یمن باید متوقف بشود. آمریکا باید صدور تسلیحات و تجهیزات نظامی خود را به عربستان قطع کند، اینان معتقدند آمریکا باید عربستان را محاصره و تحریم کند، این خواسته‌های درست امکان ندارد با خواسته‌های اندک و با عوض کردن سه چهار کارمند جزء اطراف محمد بن سلمان پایان پذیرد.
موج نگرانی از تسویه‌حساب‌های فیزیکی
نماینده سابق ایران در سازمان کنفرانس اسلامی در جده در خصوص احتمال انتصاب برادر بن‌سلمان به سمت ولیعهدی عربستان گفت: این یک گمانه‌زنی است اما التهاب میان اعضای خانواده آل‌سعود همچنان به‌چشم می‌خورد و تعداد زیادی از شاهزاده‌ها این نوع اقدامات را خلاف عرف جاری در این خاندان می‌دانند با اینکه خودشان را برای به‌دست گرفتن حکومت لایق‌تر و مناسب‌تر می‌دانند. احتمال دیگری که وجود دارد این است که یکی از عموهای بن‌سلمان را برای خواباندن این سروصداها دوباره مطرح کنند. اکنون موج اعتراضات داخلی خیلی گسترده‌تر از بحث جانشینی شده و بسیاری از منتقدین بن‌سلمان داخل عربستان احساس نگرانی می‌کنند و این واهمه را دارند که تسویه‌های فیزیکی در مورد آنان نیز اجراء شود. این موج نگرانی داخل و خارج عربستان در حال افزایش است.
تغییرات احتمالی در خاندان سلطنتی
زنگنه در پایان اظهار داشت: در همین شرایط، اعتراض‌های جناح‌های مذهبی که معتدل و به‌طور نسبی متمایل به اخوان المسلمین در عربستان هستند، به منتقدین بن‌سلمان اضافه شده‌اند. اینان، احساس می‌کنند، اکنون فرصت مناسبی پیش آمده تا اعتراضات خود را به‌صورت جدی‌تر مطرح کنند تا به یک جایی برسد. با وجود این، بنده معتقدم جابه‌جایی ولیعهد عربستان به‌آسانی صورت نخواهد گرفت و پیامدهای متنوع و متعددی به‌همراه خواهد داشت، البته تلاش می‌شود یک کارهایی در این زمینه انجام دهند. چنانچه ترامپ، محمد بن سلمان، کوشنر و احیاناً با کمک ترکیه نتوانستند پرونده خاشقجی را جمع‌و‌جور کنند، در این صورت، محمد بن سلمان را کنار خواهند گذاشت و برادر یا یکی از عموهایش را جایگزین او خواهند کرد. با وجود این، تغییرات در خاندان سلطنتی آل‌سعود با این موجی که وجود دارد، ضعیف می‌دانم و معامله با ترکیه قوی‌تر به‌نظر می‌رسد.
انتهای پیام/*