اکبر نصراللهی| دانشگاه، رسانه و اربعین
" اربعین؛ هم دانشگاه و هم رسانه است اما دانشگاهها و رسانه‌های ایران از اربعین جا ماندند و رسانه‌های خارجی هم در پوشش آن، اصول ادعایی خود را نقض و از امام‌حسین (ع) به عنوان محور دوستی، آزادگی، وحدت و سخاوت و ایثار عامدانه غفلت کردند."
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم، "اکبر نصراللهی"، سرپرست دانشکده علوم ارتباطات و مطالعات رسانه، در سرمقاله شماره امروز روزنامه "فرهیختگان" به تحلیل پدیده پیاده‌روی اربعین، بزرگترین اجتماع شیعیان جهان پرداخته است.
مشروح این مقاله به شرح ذیل است:
اربعین، نخستین، بزرگترین و مهمترین پیاده‌روی معنوی جمعی جهان و حتی از نظر شاخص‌های مختلف از جمله نوع و محل مراسم، میزان پیاده‌روی، تعدادجمعیت، از گردهمایی مسلمانان در حج هم متمایز است.
حج واجب است، اما اربعین واجب نیست با وجود این، بیش از 20 میلیون نفر از مردم از ملیت‌ها، قومیت‌ها و مذاهب از سنین مختلف حتی پیرمردها و زنان مسن و بیماران در طولانی‌ترین و گسترده‌ترین راهپیمایی و پیاده‌روی جمعی و معنوی جهان در کشور ناامن و پرتنش عراق حضور می‌یابند.
مشارکت اجتماعی و اقتصادی مردم برای اسکان در قالب موکب‌ها و پذیرایی از زائران در طول سفر به‌ویژه در مسیر از نجف تا کربلا و اقامت زوار در این شهرها با تنوع غذایی بالا و کاملا مجانی از جلوه‌های جذاب، ماندگار، سخاوتمندانه و اعتقادی مردم است.
رفتار برادرانه و دوستانه ایرانی‌ها و عراقی‌ها با وجود 8 سال جنگ تحمیلی و اصرار مردم عراق برای پذیرایی و اقامت در منازل شخصی‌شان، شبیه رویا و تا این حد و به این شکل در طول تاریخ بی‌سابقه است.
به لحاظ امنیتی نیز موضوع بسیار قابل تامل است؛ در کشور ناامن عراق این حجم از جمعیت بدون تقریبا هیچ حادثه‌ای برگزار می‌شود؛ برخلاف حج باوجود اینکه از 6هزار دوربین و 100 هزار نیروی امنیتی، 25 هزار کادر پزشکی در سال 1394 استفاده می‌شد، نه از قربانی و شهادت صدها نفر بر اثر بالابر و فاجعه منا خبری بود و نه حوادثی مثل تیراندازی به سوی زائران در مراسم حج سال 1366 را تاکنون شاهد بودیم.
این پدیده بی‌نظیر از منظر شاخص‌های کلاسیک ارتباطات و خبر، دارای همه ارزش‌های خبری بویژه ارزش خبری "عجیب و استثنا" حتی برای خود مسلمانان و شیعیان است. اما دانشگاهها چقدر بر روی چیستی و چرایی این موضوع مهم تحقیق علمی کردند؟ رسانه‌های داخلی تا چه اندازه این پدیده بی نظیر را پوشش دادند؟
رسانه‌های غربی که مدام بر بی‌طرفی، حق مردم به دانستن، جریان آزاد اطلاعات تاکید دارند و از پوشش خبری و تحلیل هیچ تجمع اعتراضی حتی چند نفره از کشورهای اسلامی صرفنظر نمی کنند ،اربعین را چه میزان و چگونه پوشش دادند؟
پاسخ به این سوالات و یافتن راه‌های رفع برخی مشکلات موجود و کمک با برگزاری بهتر و بدون حادثه اربعین، به تحقیق علمی و روشمند نیاز است اما مشاهداتم در سفر چند روز قبل به کربلا و بررسی‌های اجمالی‌ام در رسانه‌ها حاکی است با وجود اینکه بزرگترین و دقیق‌ترین لنزهای دوربین مطبوعات و تلویزیون، قلم مطبوعات و زبان خبرنگاران و مجریان رادیو و تلویزیون کوچک‌تر از ان هستند که بتوانند این قیامت و قدم های عاشقانه را پوشش دهند و به باور من هیچ وقت هم نمی‌توانند اربعین را "واقع نمایی" کنند اما تاکنون رسانه‌های داخلی حتی همانند وقایع عادی هم آن را پوشش ندادند. راهبرد رسانه‌های خارجی نیز "سکوت و کوچک نمایی" آن هم به شکل مغرضانه، جهت‌دار یک طرفه و نشان دادن برخی حاشیه‌های کوچک و طبیعی این سونامی انسانی بوده است.
آگاه شدن دقیق و کامل از ابعاد مختلف اربعین و آگاه کردن مردم در سطوح ملی و بین‌المللی در قالب‌های خبری و تحلیلی و ساخت مستند، فیلم سینمایی، سریال و موسیقی در رسانه‌ها و تحقیق در مراکز علمی و پژوهشی و گنجاندن موضوع در برنامه‌های آموزشی می‌تواند بخشی از اقدامات باشد.
بی‌تردید اگر موضوع بسیار کم اهمیت و پایین‌تر از اربعین در غرب روی می‌داد تاکنون ده‌ها فیلم و سریال در مورد آن می‌ساختند و آن را روانه اسکار می‌کردند اما واقعیت این است: اربعین؛ هم دانشگاه و هم رسانه است اما دانشگاهها و رسانه‌های ایران از اربعین جا ماندند و رسانه‌های خارجی هم در پوشش آن، اصول ادعایی خود را نقض و از امام‌حسین (ع) به عنوان محور دوستی، آزادگی، وحدت و سخاوت و ایثار عامدانه غفلت کردند.
انتهای پیام/
