پای حرف مردم|روایت شهروندان از فرسودگی و کاهش خدمات ناوگان حمل‌ونقل عمومی شهر قم
فرسودگی ناوگان حمل‌ونقل عمومی شهر قم در کنار کاهش کیفیت خدمات‌رسانی باوجود افزایش نرخ کرایه به یکی از مطالبه‌ها و نارضایتی‌های عمومی شهروندان قمی تبدیل‌شده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، فرسودگی و عمر بالای ناوگان حمل‌ونقل عمومی یکی از چالش‌ها و معضلات سازمان اتوبوس‌رانی و مهم‌تر از آن شهروندانی شده که از این وسایل نقلیه برای تردد خود استفاده می‌کنند، عمر بالای اتوبوس‌های درون‌شهری سبب افزایش آلودگی هوا و تحمیل هزینه‌های مستمر تعمیر و نگهداری برای شهر می‌شود.
قم به دلیل تک شهرستانی بودن و تمرکز و تراکم شدید جمعیتی از برخی مشکلات و چالش‌های اجتماعی و شهرسازی رنج می‌برد که مشکل ترافیک و کندی آمدوشد از مهم‌ترین آن‌هاست، همچنین هنوز زیرساخت‌های نوین، پرسرعت و مطمئن‌تر حمل‌ونقل مسافر مانند قطار شهری و منوریل در قم شکل نگرفته است، در چنین وضعیتی تقویت ناوگان حمل‌ونقل عمومی و جلوگیری از تردد خودروهای تک‌سرنشین برای کاستن از بار ترافیک و آلودگی هوا امری ضروری است اما آن چیزی که درصحنه عمل مشاهده می‌شود این بوده که ناوگان حمل‌ونقل عمومی قم دریکی از بحرانی‌ترین دوران خود از ابتدای تأسیس قرار دارد.
اتوبوس‌های درون‌شهری و توقف‌های کلافه‌کننده پی در پی
در حال حاضر فرسودگی و استهلاک بسیار زیاد اتوبوس‌های درون‌شهری قم در کنار افزایش مستمر قیمت کرایه این ناوگان با وجود عدم ارتقای کیفیت تبدیل به یکی از نارضایتی‌ها و مطالبه‌های به‌حق شهروندان مبدل شده است.
افزایش کرایه اتوبوس‌های درون‌شهری باوجود کاهش کیفیت و خدمات‌رسانی آن‌ها و فاصله بسیار نزدیک آن با کرایه‌های مصوب سازمان تاکسی‌رانی میل و رغبت استفاده از این وسایل حمل‌ونقلی را در بین شهروندان کاهش داده و بسیاری از شهروندان ممکن است به‌جای صرف وقت و زمان بیشتر در اتوبوس‌های درون‌شهری از تاکسی‌هایی استفاده کنند که نسبت به ناوگان اتوبوس‌رانی در افزایش بار ترافیکی و آلودگی هوا سهم بیشتری دارند.
رضا جارچی کارگر فصلی بوده که هر روز دومرتبه برای رفت و بازگشت به محل کار از اتوبوس‌های دوره شهری استفاده می‌کند، وی با ابراز ناخرسندی از توقف‌های طولانی‌مدت و بی‌ضابطه اتوبوس شهری قم تأکید می‌کند: باوجوداینکه زمان مشخص توقف اتوبوس‌ها در ایستگاه‌های مبدأ و مقصد بین 7 تا 10 دقیقه است اما رانندگان این ناوگان تا زمانی که مسافر به حد مشخصی سوار نکرده باشند حاضر نمی‌شوند حرکت کنند.
وی ادامه می‌دهد: یکی از دلایل استفاده از اتوبوس‌های درون‌شهری برای کوتاهی مسیر و صرفه‌جویی در زمان و وقت است اما نوعاً رانندگان ناوگان حمل‌ونقل عمومی مانند رانندگان تاکسی‌های شهری برای سوار کردن مسافران در هر نقطه از خیابان توقف کرده و آن‌ها را سوار می‌کنند که این مسئله به‌نوبه خود سبب ناراحتی و کلافگی مسافرانی می‌شود که بعضاً برای رسیدن از مبدأ به مقصد بیش از یک و نیم ساعت با اتوبوس سفر می‌کنند.
وضعیت ناوگان حمل‌ونقل عمومی شهر قم نگران‌کننده است
به گفته مسئولان سازمان اتوبوس‌رانی قم در حال حاضر 300 دستگاه اتوبوس در ناوگان حمل‌ونقل عمومی قم مشغول فعالیت بوده که در قالب بخش خصوصی به فعالیت می‌پردازند، گفتنی است قرارداد شهرداری قم با بخش خصوصی برای مدیریت ناوگان حمل‌ونقل عمومی ده‌ساله بوده که زمان این قرارداد در پایان سال جاری به پایان می‌رسد.
با پایان قرارداد 10 ساله شهرداری با بخش خصوصی برای حمل‌ونقل مسافر در درون شهر قم در پایان سال جاری و فرسودگی اکثریت اتوبوس‌های موجود و مشکل بسیار جدی در خرید و نوسازی ناوگان اتوبوس‌رانی چیزی نمانده که این بخش به یکی از نقاط بحرانی شهر تبدیل شود.
عمر مفید و مؤثر هر دستگاه اتوبوس درون‌شهری 10 سال است که از این نظر ناوگان حمل‌ونقل عمومی شهر قم به‌شدت فرسوده بوده و نیاز به نوسازی و جایگزینی اتوبوس‌های مدرن، سازگار با محیط‌زیست و برخوردار از تجهیزات سرمایشی و گرمایشی جدید بسیار ضروری به نظر می‌رسد.
جاوید میرزایی دانشجوی کارشناسی یکی از مراکز علمی قم بوده که بابیان برخی از مشکلات همیشگی اتوبوس‌های درون‌شهری قم تأکید می‌کند: مسئله بهداشت در اتوبوس‌های شهر هیچ جایگاهی ندارد و بسیار مشاهده می‌شود که صندلی‌ها یا کف این خودروها مملوء از زباله باشد که بخشی از آن به دلیل عدم رعایت مقررات و فرهنگ شهروندی توسط شهروندان و بخش دیگر نیز به دلیل بی‌مبالاتی رانندگان حاصل می‌شود.
وی می‌افزاید: از دیگر مشکلاتی که تقریباً هرسال تکرار می‌شود مشکل سرویس سرمایشی در فصل تابستان و سرویس گرمایشی اتوبوس‌های دوره شهری قم در فصل سرد سال است، بسیاری از اتوبوس‌های شهر یا از این تجهیزات برخوردار نیستند یا تمایلی برای استفاده از آن ندارند.
ناوگان اتوبوس‌رانی قم به‌شدت فرسوده شده است
با فرسودگی و کاهش کیفیت ناوگان حمل‌ونقل عمومی شهر سهم این ناوگان در جابه‌جایی مسافر در سال‌های اخیر به‌تناوب کاهش پیداکرده و با ادامه روال موجود بعید نیست در چند سال دیگر اثری از ناوگان حمل‌ونقل عمومی قم نباشیم.
300 دستگاه اتوبوس موجود در ناوگان حمل‌ونقل شهر قم نوعاً فرسوده بوده و ادامه تردد آن‌ها در سطح معابر شهر نتیجه‌ای جز ایجاد آلودگی‌های زیست‌محیطی، نارضایتی‌های عمومی و کاهش استفاده از این ناوگان توسط شهروندان ندارد، مشکل نخست واصلی سازمان اتوبوس‌رانی قم نیز برای نوسازی و تعویض اتوبوس‌های فرسوده شهر نوسانات شدید قیمت ارز و چند برابر شدن هزینه خرید هر دستگاه اتوبوس است.
طبق گفته مسئولان شهرداری قم قیمت هر دستگاه اتوبوس از 300 الی 350 میلیون تومان در سال‌های قبل به بیش از 750 میلیون تومان در سال جاری افزایش پیداکرده درحالی‌که خرید و واردکردن اتوبوس‌های نوین و با استانداردهای بالاتر از یورو 4 بیش از یک میلیارد و 200 میلیون تومان با وضعیت ارزی موجود هزینه به دوش شهرداری تحمیل می‌کند، به گفته شهردار قم در حال حاضر با بودجه بعضی از سازمان‌های تابعه شهرداری صرفاً می‌توان دو دستگاه اتوبوس خریداری کرد.
با احتساب نوسانات قیمت ارز و حقیقت تلخ فرسودگی بالغ‌بر 250 دستگاه اتوبوس درون‌شهری قم رقمی بالغ‌بر 350 الی 400 میلیارد تومان برای نوسازی این ناوگان موردنیاز است که با نگاهی گذرا به‌کل بودجه شهرداری قم تأمین و تهیه این بودجه برای نوسازی و تعویض اتوبوس‌های شرکت واحد معضلی بسیار جدی و حساس است.
وجیهه حسنی زاده خانم خانه‌داری بوده که گاهی برای تردد به نقاط مختلف شهر از اتوبوس‌های شرکت واحد استفاده می‌کند، خانم حسنی زاده با انتقاد از وضعیت ناوگان اتوبوس‌رانی قم معتقد است: وضعیت اتوبوس‌های فعال در سطح شهر قم به‌هیچ‌وجه زیبنده این شهر نیست چراکه قم به دلیل جایگاهی که در سطح دنیا دارد سالانه مهمان میلیون‌ها مسافر و زائر از شهرهای داخلی و کشورهای دیگر دنیاست و دراین‌بین مواجهه شدن این افراد با وضعیت نامناسب اتوبوس‌های دوره شهری می‌توان دید منفی نسبت به‌کل استان در بین آن‌ها ایجاد کند.
طبق مصوبات قانونی باید دوسوم سهم حمل‌ونقل عمومی توسط دولت و شهرداری و یک‌سوم دیگر نیز از شهروندان دریافت شود اما در شش سال گذشته بودجه‌ای از دولت برای نوسازی و تعمیر ناوگان حمل‌ونقل عمومی شهر قم اختصاص داده نشده و شهرداری نیز بودجه‌ای قابل‌توجهی برای این بخش تخصیص نداده و تمام هزینه‌های سازمان اتوبوس‌رانی عملاً به دوش مردمی افتاده که نوعاً از اقشار ضعیف و ساکن محلات پایین‌شهر هستند.
گزارش از اصغر شهبازی
انتهای پیام/ز