صنعت "مسگری" هنر بومی همدان در ورطه خاموشی+فیلم

به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان، "مسگری" هنر-صنعت بومی همدان است که سال‌های سال می‌توانستید صدای ضربه چکش استاد‌کاران این هنر را در راسته‌بازار مسگران همدان  بشنوید. نوای ریتمیک چکش بر مس در هر سوی بازار مشتریان را برای رسیدن به این بازارچه راهنمایی می‌کرد.

در دهه‌‌های گذشته فقط کافی بود چند ده متری از ابتدای خیابان‌های بابا‌طاهر، اکباتان، علویان یا میدان امام(ره) یا یکی از راسته‌ بازار‌های نخود‌بریزان، چاقوسازان، پالان‌دوزان، قصابان، شیشه‌بران، نجاران، قنادان، کفاش‌خانه، مسجد‌جامع یا حسین‌خانی گذر کنید تا به نوای سندان و چکش و این استادکاران مسگری همدان برسید و دست‌ساخت‌های استادکاران مسگری و سفید‌کاری همدان را به نظاره بنشیند و سفارش خانم خانه را مهیا بخرید و به خانه برگردید.

حالا همان بازار و بازارچه‌ها هست اما بسیاری از استادکاران مسگری همدان بعد از سال‌ها تلاش بی‌وقفه و شبانه‌روزی و بی‌رونقی بازار مسگری، بازنشسته و خانه‌نشین شدند یا روی در نقاب خاک کشیدند. دیگران هم مس نمی‌سازند و گاهی مس‌های قدیمی دست‌ساخته استادکاران همدانی و سایر نقاط را به دم آتش و قلع می‌سپارند تا رنگ و جلایی بگیرند.

استادان حسین غفاری، محمد صفارزاده، حسن مسگریان، مومنی و حمزه‌زاده تنها بازماندگان این هنر-صنعت بومی همدان هستند. اکنون در راسته بازار مسگران همدان از این استادان انگشت‌شمار فقط 2نفر اول دستی بر آتش و مس دارند و همچنان نام این هنر- صنعت را زنده نگه داشته‌اند.

استاد حسین غفاری چرایی بی‌رونق شدن بازار مسگری همدان را نبود تقاضا و افزایش قیمت‌ مواد اولیه ساخت کا‌لای‌های مسی عنوان و اظهار داشت: وقتی کالا‌های آلومینیومی به بازار آمد و مردم هم توان کمی برای خرید داشتند خرید این کالا‌ها را ترجیح دادند.

استادکار مسگری همدان افزود: فقط قدیمی‌تر‌ها که تعدادی لوازم مسی در خانه دارند و همچنان از آن استفاده می‌کنند گاه گاهی وسایل خود را برای سفید کردن به ما می‌سپارند که این کار هم زحمت زیادی دارد.

وی گفت: این هنر- صنعت دیر‌بازی در همدان رونق زیادی داشت و از ابتدای راسته بازار کفش‌دوز‌خانه و شیشه‌بران همه مغازه مسگری بود و صدای چکش بر مس سرخ لحظه‌ای قطع نمی‌شد. حالا به غیر از یک یا 2 دکان مسگری، کسی به این حرفه و صنعت نمی‌پردازد و در این راسته بازار چند دکان هم مس ماشینی یا ظروف آلومینویومی می‌فرشند. از 50 تا 60 مغازه مسگری  بقیه پوشاک فروش شدند.

دیگر استاد مسگری همدان هم اظهار داشت: دیگ مسی، درتاس، سینی، سماور، پارچ، کفگیر، ملاقه، کتری، قاشق و غیره از جمله وسایل خانه بود از مس ساخته می‌شد و دوام زیادی داشت اگر خراب می‌شد یا ایرادی هم پیدا می‌کرد همین استاد‌کاران آن را با دستان هنرمند خود تعمیر و اصلاح می‌کردند و نیاز نبود آن را برای تعمیر به جای دیگر بفرستند و همدان از ساخت و تعمیر این کالا‌ها خود‌کفا بود.

محمد صفارزاده افزود: همه این وسایل خانه را استاد‌کاران همدان با اندازه و ابعادی که در ذهن داشتند می‌ساختند و بیشتر آن هم روز‌گاری جزو جهیزیه تازه‌عروسان بود.

وی افزود: استادان مسگری همدان حتی ساخت سفارشی وسایل مسی را می‌پذیرفتند و برای ساخت این وسایل هفته‌ها وقت صرف می‌کردند چون به حرفه و کار خود علاقه داشتند. اما حالا فقط گاهی وسیله‌ای مسی خراب شده را برای تعمیر به ما می‌سپارند و دیگر رونقی در بازار نیست و مردم بیشتر وسایل مسی ماشینی می‌خرند و یا از وسایل مسی برای تزئین خانه استفاده می‌کنند.

به گزارش تسنیم در یک کلام می‌توان گفت روزگاری که راسته بازار مسگران همدان از آمد و شد مردم جای سوزن انداختن نداشت از خروس‌خوان تا تاریکی شب کوره‌های مسگری روی خاموشی به خود نمی‌دید حالا گرد خاموشی به بازار مسگری همدان پاشیده‌اند و پوشاک غالب کالای قابل فروش بازار شده است که صد البته بیشتر آن هم چینی است.

گزارش از حمید نصرتی قانعی

انتهای پیام/ ت