نخستین موج "غرب‌زدگی" بعد از حمله اسکندر ایجاد شد

به گزارش گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران پویا؛ محمدعلی رجبی دوانی در سی‌امین نشست شنبه‌های انقلاب با موضوع «هنرهای تجسمی» در فرهنگستان هنر اظهار کرد: انقلاب اسلامی ایران در عبارت انقلاب با تمام انقلابهای حقیقی مشترک، اما در اسلامی بودن ویژه بود؛ ما از عربها بهتر واژه انقلاب را به کار بردیم عربها به آن شورش می‌گویند در حالی که انقلاب امری فرهنگی بوده و مربوط به قلب انسان است، انقلاب ما در باطن و ظاهر فرهنگی بود از این رو ما به درستی معنای انقلاب را درک کردیم.

وی افزود: در زمانی که جهان را کفر مضاعف دربرگرفته  و اومانیزم به معنای "انسان محور عالم است" به عنوان تفکری عام در جهان حاکم شده بود، متفکران غربی انقلاب ما را انقلابی به نام خدا ‌نامیدند، ریگان رئیس‌جمهور وقت آمریکا می‌گفت من هر کاری بخواهم می‌کنم و حضرت امام می‌فرمودند این اجازه را چه کسی به شما داده است، در این دوره الله اکبر گفته و بدون تعارف تا شهادت بر سر حرفمان ماندیم.

رجبی دوانی خاطرنشان کرد: انقلاب اسلامی برای خشنودی خدا در دنیا و آخرت شکل گرفت، مردم تا مرز شهادت پیش رفتند و نتیجه گرفتند و دو شعار بزرگ انقلاب اسلامی یعنی استقلال و آزادی به وجود آمد، استقلال نوعی آزادی است و ما را از قیود بیگانه آزاد می‌کند؛ استقلال به معنای بریدن از قیود دیگران دستاورد دیگر انقلاب بود.

وی ادامه داد: آزادی در معنای  مطلق وجود ندارد و منظور غربیها از گفتن آن، آزادی از قید خداوند بود اما در فرهنگ اسلامی به آن حریت گفته می‌شود؛ با وقوع انقلاب دیدگاه ما تغییر کرد و خدا به عنوان امر غایی در نظر گرفته شد، یکی از متفکران چینی که دیوان حافظ را به چینی ترجمه کرده بود می‌گفت افتخار من این است که وقتی جوانان شما الله اکبر می‌گفتند و از تانکها بالا می‌کشیدند در ایران سفیر بودم و این موجب افتخار من است.

این عضو پیوسته فرهنگستان هنر معنی واقعی هنر را نیکمردی و انسانیت دانست و گفت: هنر به عنوان یکی از مظاهر تمدن انقلاب، دوباره تعریف شد و انقلاب هنر را به معنی اصلی خود بازگرداند، حضرت امام فرمودند "هنرمند باید اهل تهذیب نفس باشد" قبل از انقلاب این تعریف  وجود نداشت و همه از هنر برای هنر دم می‌زدند و در بهترین حالت از هنر به عنوان یک امر مفهومی یاد می‌شد که تنها هنرمند آن را می‌فهمد و یک مفهوم عام برای عقل جمعی نبود.

رجبی دوانی تصریح کرد: بعد از حمله اسکندر با نخستین موج غرب‌زدگی مواجه شدیم و دیگر نتوانستیم به حالت قبل بازگردیم تا اینکه انقلاب اسلامی آمد و فطرت انسانی را نقطه اصلی توجه قرار داد؛ این چیزی بود که غرب از آن عدول کرد؛  فطرت همیشه پاک است و به فرموده آیت‌الله شاهرودی "فطرت در حق خودش حقیق است" مثل کودکان‌، کودک هر کاری که می‌کند درست است؛ انقلاب ما را به فطرت دعوت کرد به این خاطر جوانان کلام رهبر را فهمیدند و با آن هماهنگ شدند و این قیام شکل گرفت.

وی با تاکید بر ماهیت فطری هنر اضافه کرد: هنرمند در مقام ابداع به فطرت خودش رجوع می‌کند وگرنه اثر تولید شده به یک امر ساختاری تبدیل می‌شود که دیگر بدیع نیست؛ یکی دیگر از ثمرات انقلاب آموزش هنرهای اصیل اسلامی در ایران بود،  قبل انقلاب جامعه هنری سخت تحت تاثیر پست مدرن غرب بود و آشکارا هنر غرب ترویج می‌شد، حتی اساتیدی مثل استاد فرشچیان را به دانشگاه راه نمی‌دادند اما الان به نام ایشان دانشگاه تاسیس می‌کنیم.

عضو هیئت علمی دانشکده هنر دانشگاه شاهد گفت: ما در هر فرهنگی سه اصل داریم که به عنوان احکام آن را می‌شناسیم  این سه اصل تاسیس، رد و امضا هستند، رویکرد فطری موجب بروز جلوه خدا می‌شود و اثر هنری را به وجود می‌آورد، این همان اصل تاسیس است.

وی افزود: قبل از انقلاب برخی از هنرمندان فعالیتهایی از این قبیل انجام می‌دادند اما رژیم آنها را خانه‌نشین می‌کرد و توان ابراز عام نداشتند، انقلاب به این هنرمندان میدان داد و موجب شد کارشان ادامه بیابد و به عبارتی آن را امضاء کرد اما یکسری از آثار پلید هم به دستور رژیم برای جدا کردن هنرمند از فطرت خود انجام می‌گرفت؛ انقلاب این نوع هنر را رد کرد.

رجبی دوانی با بیان مردمی بودن انقلاب اسلامی خاطرنشان کرد: انقلاب با مردم شکل گرفت پس یکی از جنبه‌های هنر انقلابی مردمی بودن آن است، در گذشته هنر دستوری بود،  من بعد از انقلاب در آموزش و پرورش مسئولیتی داشتم و در آنجا مشاهده کردم که رژیم شاه قصد داشت به وسیله هنر، مردم را از روستا به شهر بکشاند که دیدیم چه فجایعی به بار آمد.

وی گفت: بعد از انقلاب در باب کل مسائل فرهنگی و هنری ایران و جهان تحقیق شد و با شناسایی منابع  امکان نقد به وجود آمد، در زمان شاه نقد درست سر از زندان در می‌آورد و منجر به اعدام می‌شد در حالی که بعد از انقلاب حتی حاکمیت هم نقد می‌شود.

این عضو پیوسته فرهنگستان هنر افزود: موضوع مهم دیگر چاپ کتب نفیس در حوزه هنرهای تجسمی است و انقلاب اسلامی موجب شد که چاپخانه‌های ما این کتابها را با بهترین چاپ در اختیار هنرمندان قرار دهند.

رجبی دوانی ابراز امیدواری کرد: من حرکت فرهنگی هنر به ویژه هنرهای تجسمی را حرکتی مبارک و متعالی به سوی آرمانهای انقلاب می‌دانم و دلیل آن این است که امروزه حجم کارهای اصیل کم اما عمق آنها زیاد است، تفکر طاغوتی در همه دورانها وجود داشته است و امیدوارم از آن دور شویم.

انتهای پیام/