مداخله آمریکا و عربستان در جزئیات مذاکرات تشکیل دولت لبنان

به گزارش خبرگزاری تسنیم، با جدی‌تر شدن مذاکرات گروه‌های سیاسی لبنان برای تشکیل دولت طی هفته‌های اخیر، آمریکایی‌ها با مداخله در امور داخلی این کشور تلاش زیادی به کار گرفتند تا جلوی تحقق دستاوردهای سیاسی برای حزب الله در دولت آینده را بگیرند و مانع از تشکیل دولت این کشور بر اساس وزنه سیاسی گروه‌های مختلف و نتایج انتخابات پارلمانی گذشته شوند. همین اقدامات باعث اصرار غیرطبیعی سعد حریری نخست وزیر لبنان برای مانع‌تراشی در روند تشکیل دولت شده است.

پیش از این در مقالات متعددی توضیح دادیم که نتایج انتخابات پارلمانی اخیر در لبنان نگرانی‌های عمده‌ای را در دولت آمریکا ایجاد کرده است. آنها تلاش‌های گسترده‌ای را طی 5 ماه گذشته دنبال کردند تا مانع از تاثیرگذاری نتایج انتخابات بر روند تشکیل دولت شود. شانتاژهای تبلیغاتی در خصوص تحریم‌های متوالی حزب الله و ادعاهای رسانه‌ای در خصوص تاثیرگذاری این تحریم‌ها بر معیشت و زندگی مردم لبنان در صورت حضور عناصر حزب الله در دولت این کشور از جمله این تلاش‌ها بوده است.

با این وجود تلاش‌های مذکور نتوانسته در موازنه‌های داخلی تاثیر قابل توجهی داشته باشد. آمریکایی‌ها حضور گروه‌های سیاسی در دولت این کشور بر اساس خواست مردم را خط قرمز خود تعریف کرده‌اند. طی روزهای اخیر دست کم دو هیئت آمریکایی وارد لبنان شده و تلاش کردند در موازنه قدرت در داخل حکومت آینده اختلال ایجاد کنند. آنها ابراز داشته‌اند که اگر در روند تشکیل دولت طبق خواسته‌های آمریکا رفتار نشود، آمریکا بهانه به دست خواهد آورد تا دولت رسمی لبنان را مسئول تحولات آینده و افزایش فشارها و تحریم‌ها بر محور مقاومت معرفی کند.

طبعا این تهدیدها و بزرگنمایی‌ها با وحشت سعد حریری مواجه شده و اصرار غیر طبیعی وی طی روزهای گذشته برای یک پست وزارتی متعلق به اهل تسنن مستقل در این کشور برگرفته از همین واقعیت است. شاید بتوان گفت نگرانی‌های میشل عون رئیس جمهور لبنان و زاویه‌دار شدن مواضع وی با حزب الله در تحولات اخیر نیز ناشی از همین موضوع است.

در حالی که طی روزهای اخیر برخی عناصر منتسب به تیم سعد حریری « مانع‌تراشی های خارجی» را در عدم تشکیل دولت موثر می‌دانند و تلاش دارند به صورت ضمنی ایران و محور مقاومت را مانع اساسی عدم تشکیل دولت لبنان معرفی کنند، اما واقعیت این است که مانع تراشی جدی از سوی نمایندگان آمریکا مطرح می‌شود که به صورت واضح و علنی در برابر لبنانی‌ها موضع آمریکا را تشریح کرده و از ضرورت ممانعت از دستیابی حزب الله به امتیازات سیاسی بر اساس نتایج انتخابات مردمی در این کشور سخن می‌گویند.

5 مبنای مداخله آمریکا در لبنان  

طی دو هفته گذشته سفر جویل رایبرن جانشین معاون وزیر خارجه آمریکا در امور سوریه و لبنان را می‌‌توان نمونه آشکاری از مانع تراشی‌های مذکور دانست. جزئیات مطرح شده در نشست ناهار کاری رایبرن با تعدادی از نمایندگان پارلمان لبنان در یکی از رستوران های بیروت و نشست‌های وی با سعد حریری و ریاض سلامه رئیس بانک مرکزی لبنان از نقش آمریکا در جلوگیری از حضور نماینده اهل تسنن مستقل لبنان در دولت این کشور حکایت دارد.

روزنامه الاخبار لبنان در خصوص این ناهار کاری به نقل از منابع شرکت کننده در این جلسه می‌نویسد که رایبرن به 5 نکته اساسی در این نشست توجه کرده و محور اصلی سخنان خود را متوجه انتقاد از حزب‌الله کرد. او در درجه اول از نقش حزب الله در تحولات منطقه و مشارکت این حزب در جنگ ضد تکفیری‌ها در سوریه انتقاد کرد و مدعی شد که این اقدام باعث ایجاد دردسرهایی برای لبنان شده است.

نکته دوم مورد توجه نماینده آمریکا این بود که تحریم هایی که آمریکا ضد حزب‌الله اعمال کرده و در آینده آنها را ادامه خواهد داد، شامل هر شخصیت نزدیک به حزب‌الله می‌شود و در این موضوع موقعیت سیاسی فرد مد نظر قرار نمی‌گیرد. نکته دیگر اینکه نماینده آمریکا تاکید کرد که واشنگتن نمی‌خواهد حزب الله و متحدانش نقش تاثیر گذاری در دولت آینده داشته باشند و هر نوع اختلال در موازنه‌های قدرت به نفع حزب‌الله و متحدانش تبعات سختی برای لبنان خواهد داشت.

نکته بعدی در خصوص ورود جدی آمریکا به پرونده دستیابی حزب‌الله لبنان به پست وزارت بهداشت بود که این موضوع نشان‌دهنده مداخله واشنگتن در جزئی‌ترین مسائل مربوط به مذاکرات برای تشکیل دولت در این کشور است. پنجمین نکته مورد توجه رایبرن در این نشست تکرار ادعاهای آمریکا در حمایت از ارتش لبنان بود که پیش از این بارها خلاف این ادعاها در توقف حمایت‌های آمریکا از ارتش لبنان به اثبات رسیده است.

طبیعی است که سعد حریری در برابر حجم فشارها آمریکایی ها و مانع‌تراشی های سعودی‌ها حرفی برای گفتن ندارد. درست به همین علت است که چند روز به پاریس رفت و در آنجا اقامت کرد، چرا که نمی‌تواند در رابطه با علل واقعی اصرار خود در جلوگیری از اعطای پست وزارتی به نمایندگان مستقل اهل تسنن لبنان حرفی بزند.

سخنرانی سید حسن نصرالله؛ فصل الخطاب موضع‌گیری‌های 8 مارس

حریری و خط آمریکایی- سعودی تا دو روز پیش منتظر سخنرانی سید حسن نصرالله بودند تا شاید بتوانند در نتیجه فشارهای تبلیغاتی و روانی، حزب الله را از مطالبه توجه به آراء مردمی در روند تشکیل دولت منصرف کنند. اما همانگونه که پیش‌بینی می‌شد دبیر کل حزب الله لبنان هم در سخنرانی خود و هم در نشست خصوصی که با جبران باسیل وزیر خارجه این کشور داشت، مواضع قاطعی در خصوص تنها مطالبه حزب الله در روند تشکیل دولت اتخاذ کرد.

سید حسن نصرالله در سخنان روز شنبه 19 آبان خود در بیان موضع حزب‌الله خواستار این شده بود تا از نمایندگان اهل‌سنت جریان هشتم مارس (جریان طرفدار مقاومت)،‌ هم در کابینه جدید حضور داشته باشند. وی اعلام کرد: هرچه نمایندگان مستقل اهل‌سنت قبول کنند، ما آن را می‌پذیریم. وقتی به این نمایندگان ابلاغ کنند که می‌توانند اسامی (نامزد خود برای تصدی پست وزارتی در دولت) را به نخست وزیر مأمور تشکیل دولت بدهند؛ ما هم اسامی خود را خواهیم داد.

از سوی دیگر فیصل کرامی از نمایندگان پارلمان لبنان و یکی از 6 عضو گفتمان مشورتی لبنان با تمجید از سخنان دبیرکل حزب‌الله تأکید کرد سخنان سید حسن نصرالله درباره تشکیل دولت، یک سخنان کاملاً ملی است.

فرزند نخست وزیر اسبق لبنان که با المیادین گفت‌وگو می‌کرد، افزود سخنان سید حسن نصرالله به‌مثابه مدرسه و مکتبی برای تعامل با مسائل سیاسی لبنان به‌سبب وفاداری است.

کرامی خاطرنشان کرد: هیچ تفسیر منطقی برای عملکرد سعد الحریری نخست وزیر لبنان در جلوگیری از انتخاب نمایندگان ما در دولت نمی‌بینیم مگر اینکه آن را انحصارطلبی و قرار دادن تمام تصمیم‌گیری اهل‌سنت در قبضه خود می‌دانیم.

وی با تاکید بر اینکه « ما به حق خود مبنی بر مشارکت در دولت وحدت ملی پایبند هستیم» اظهار داشت: ما کمی منتظر می‌مانیم تا از تصمیم نهایی ولید جنبلاط مطلع شویم، چرا که بر تغییر مواضع وی حساب بازکرده‌ایم.

نقش عربستان در مانع تراشی در تشکیل دولت لبنان

حال توپ در زمین سعد حریری است و وی باید بین تن دادن به دیکته‌ها و فشارهای خارجی یا تشکیل دولت بر اساس رویکردهای مردمی و نتایج انتخابات پارلمانی یکی را انتخاب کند.

منابع وابسته به جریان المستقبل تاکید می‌کنند که حریری از ماموریت خود برای تشکیل دولت کنار نخواهد رفت، اما در عین حال حضور نمایندگان مستقل اهل تسنن در دولت از سهم خود یا دیگری را نخواهد پذیرفت. این موضوع بر گرفته از سیاستی است که عربستان سعودی پیش پای حریری قرار داده و حضور اهل تسنن مستقل در کابینه این کشور را هم‌ردیف عقب‌نشینی جدید وی در برابر حزب الله و تزلزل مجدد مناسبات حریری با ریاض معرفی کرده است. لازم به ذکر است که ریاض سال گذشته در اعتراض به آن چیزی که عقب نشینی حریری در برابر سیاست‌های حزب الله در لبنان ارزیابی می‌کرد، چندین هفته وی را بازداشت و مجبور به قرائت بیانیه استعفای خود کرد.

کورسوی امید برای برون رفت از بحران لبنان

البته برخی دیگر از منابع المستقبل می‌گویند که حریری مخالفتی با اعطای پست وزارت به نمایندگان اهل تسنن مستقل از سهمیه گروه‌های سیاسی دیگر لبنانی ندارند. این موضوع می تواند تنها راه حل موجود برای توقف بحران سیاسی در لبنان باشد که با عقب نشینی سعد حریری همراه خواهد بود. در این شرایط بار دیگر نگاه‌ها متوجه میشل عون رئیس جمهور لبنان می‌شود که آیا بر مواضع پیشین خود در اعطای پست وزارتی به نمایندگان اهل تسنن مستقل از سهمیه خود ثابت قدم باقی مانده است، یا خیر؟

باسیل در مذاکرات خود با متحدانش در جریان آزاد ملی لبنان این موضوع را مطرح کرده که میشل عون از سهم ریاست جمهوری خود، یک کرسی را به نمایندگان مستقل اهل تسنن اختصاص دهد، به شرط اینکه انتخاب وزیر بر عهده این 6 نماینده یا از میان آنها نباشد و عون یک فرد سنی را که مورد موافقت همه باشد، برای تصدی این پست برگزیند.

در هر حال باید منتظر ماند و دید طی روزهای آینده چه اتفاقی در این کشور رخ می دهد. البته نشست امروز  و فردای پارلمان لبنان و مذاکرات سیاسی انجام شده در حاشیه این نشست نیز می‌تواند برای برون رفت از بحران سیاسی در لبنان مفید باشد.

گزارش تحلیلی تسنیم

انتهای پیام/