آغاز گفتگوهای تشکیل کابینه جدید کردستان عراق و سناریوهای پیش رو

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم ، انتخابات پارلمانی محلی اقلیم کردستان عراق در تاریخ 30 سپتامبر گذشته برگزار شد. حزب دموکرات کردستان عراق با کسب 45 کرسی مامور به تشکیل کابینه جدید شده است، کابینه ای که به روال گذشته همچنان نچیروان بارزانی زمامدار آن خواهد بود. دو حزب اتحادیه میهنی کردستان و جنبش تغییر به ترتیب با 21 و 12 کرسی در رتبه های دوم سوم قرار دارند. حزب دموکرات کردستان عراق هیئتی را که متشکل از چند عضو دفتر سیاسی و شورای رهبری این حزب است به سلیمانیه اعزام خواهد کرد. این هیئت امروز شنبه با دو حزب یاد شده دیدار خواهد کرد.

در مقایسه با کابینه های گذشته اقلیم کردستان عراق، سناریوهای بیشتری در خصوص تشکیل کابینه جدید پیش بینی شده است، سناریوهایی که هر یک ممکن است معادلات سیاسی را در این منطقه به جهت های متفاوتی سوق دهد. حزب دموکرات کردستان عراق تاکنون برنامه و سناریوی مشخصی را برای تشکیل کابینه جدید اعلام نکرده است، اما گفته می شود که با تمام جریان های سیاسی دارای کرسی پارلمانی به گفتگو خواهد نشست. اگرچه این حزب در مقایسه با دوره های گذشته دارای کرسی های بیشتری در پارلمان محلی است اما واقعیت سیاسی اقلیم کردستان گویای این نکته است که همه راه های پیش روی حزب بارزانی برای تشکیل کابینه اقلیم در نهایت به اتحادیه میهنی کردستان ختم می شود.

سناریوی نخست:

حزب دموکرات کردستان + اقلیت های قومی و مذهبی

همچنانکه اشاره شد حزب دموکرات کردستان عراق به رهبری مسعود بارزانی دارای 45 کرسی از 111 کرسی پارلمان اقلیم کردستان است. در ساده ترین سناریوی تشکیل حکومت محلی، حزب دموکرات کردستان می تواند در ائتلاف با اقلیت مسیحی و ترکمان که دارای 11 کرسی هستند دارای نصف به علاوه یک کرسی های پارلمانی شود، اما عملیاتی کردن این سناریو با مشکلاتی روبرو است.

تحلیلگران مسائل اقلیم کردستان بر این باورند که حزب دموکرات کردستان عراق به دنبال چنین سناریویی نخواهد بود، زیرا تشکیل حکومت اقلیم بدون مشارکت اتحادیه میهنی میسر نیست.

سناریوی دوم:

حزب دموکرات کردستان + اتحادیه میهنی + اقلیت های قومی و مذهبی

یکی دیگر از سناریوهای پیش روی تشکیل کابینه جدید اقلیم کردستان عراق، ائتلاف مشترک احزاب دموکرات کردستان، اتحادیه میهنی و اقلیت های قومی و مذهبی است که در این حالت شمار کرسی های آنان به عدد 77 خواهد رسید. اما اتحادیه میهنی کردستان تاکنون در این خصوص اظهارنظر نکرده و تجربه فعالیت جریان های اپوزیسیون اقلیم هم ثابت کرده است که اتحادیه میهنی خواستار آن نیست که جبهه واحدی از این جریان ها خارج از دایره حکومت فعالیت کنند و حکمرانی اقلیم را به چالش بکشند.

اگرچه که اتحادیه میهنی هنوز شیوه مشارکت خود در ترکیب کابینه جدید اقلیم را مشخص نکرده است و لاجرم باید در انتظار نشست شورای رهبری حزب بماند، اما وضعیت سیاسی، امنیتی و اقتصادی اقلیم کردستان بیانگر این واقعیت است که دو حزب دموکرات کردستان و اتحادیه میهنی همچنان سهامدار اصلی این کابینه خواهند بود.

سناریوی سوم:

حزب دموکرات کردستان + اتحادیه میهنی + جنبش تغییر

فعالیت های دو حزب جنبش تغییر و جماعت اسلامی کردستان به عنوان منتقدین اصلی دو حزب حاکم اقلیم کردستان عراق ممکن است آنها را به این نتیجه برساند در جهت فراهم شدن فضای آرام حکمرانی در چهار سال آتی تلاش کنند به نوعی این احزاب منتقد هم در ترکیب کابینه محلی مشارکت داشته باشند.

حزب دموکرات کردستان عراق، اتحادیه میهنی و جنبش تغییر در مجموع دارای 78 کرسی پارلمانی هستند و به آسانی می توانند کابینه جدید را تشکیل دهند، اما مشکل اینجاست که جنبش تغییر تاکنون موضوع مشارکت یا عدم مشارکت خود را نهایی نکرده است. گفته می شود تغییری ها منتظر انجام گفتگوهای جریان های سیاسی اقلیم و مشخص شدن سناریوی اصلی تشکیل کابینه محلی هستند و در نشست شورای ملی این حزب، موضوع مشارکت در کابینه اقلیم به رای گذاشته و تعیین تکلیف خواهد شد.

از سوی دیگر، جماعت اسلامی کردستان هم دیدگاه مشخصی در خصوص مشارکت یا عدم مشارکت در کابینه محلی اقلیم ارائه نکرده است. این حزب اسلامی در کابینه کنونی به ریاست نچیروان بارزانی تیم وزرای خود را خارج کرد و نوع موضعگیری هایی که در 4 سال گذشته داشته است بیشتر در دایره فعالیت های انتقادی به عملکرد حکام اقلیم قابل تفسیر است، بنابراین هنوز نمی توان گفت که در ترکیب کابینه جدید مشارکت خواهد کرد یا نه.

حزب دموکرات کردستان عراق و تجربه کابینه اکثریت ملی

کابینه هشتم اقلیم کردستان عراق برگرفته از ایده مشارکت اکثریت جریان های سیاسی با هدف ارائه خدمات بیشتر به مردم و فراهم کردن فضای آرام سیاسی در این منطقه بوده است اما تجربه خروج جنبش تغییر و جماعت اسلامی سبب شده است که حزب بارزانی روی خوشی به تکرار این سناریو نداشته باشد. حزب دموکرات کردستان عراق اعلام کرده است که جریانهای شرکت کننده در کابینه جدید نباید دیدگاه انتقادی از عملکرد حکومت داشته باشند و لازم است تا اتمام دوره چهار ساله حکومت در آن ماندگار باشند.

اتحاد اسلامی کردستان و حرکت نسل جدید در کابینه جدید نخواهند بود

حزب اتحاد اسلامی کردستان که در انتخابات پارلمانی محلی اقلیم کردستان عراق نتایج بسیار ضعیفی را کسب کرده است به دنبال تجدید ساختار خود از طریق سلسله اصلاحاتی است که گفته می شود در برنامه ها و تمام ارگان ها و نهادهای وابسته به آن صورت خواهد گرفت، از این رو اعلام کرده است که در این دوره در کابینه جدید اقلیم شرکت نخواهد کرد و به عنوان اپوزیسیون پارلمانی فعالیت خواهد کرد.

حرکت نسل جدید هم که در اولین تجربه انتخاباتی خود در اقلیم کردستان دارای 8 کرسی است به صورت رسمی اعلام کرده است که در هیچ ائتلاف و توافقی با دو حزب دموکرات کردستان و اتحادیه میهنی شرکت نخواهد کرد. پیش بینی می شود این حزب سیاسی تازه تاسیس اقلیم کردستان عراق یکی از منتقدین جدی و سرسخت کابینه جدید باشد.

سناریوی محتمل تشکیل کابینه محلی اقلیم کردستان عراق

با توجه به اینکه حزب دموکرات کردستان عراق تاکنون به صورت رسمی از تشکیل کابینه محلی در ائتلاف با اقلیت های قومی و مذهبی سخن نگفته است و توان متقاعد کردن تمام این جریان ها را هم ندارد، سناریوی نخست تشکیل کابینه جدید اقلیم متشکل از حزب بارزانی و این اقلیت ها محتمل نیست. در صورتی که حکومت جدید بدون مشارکت اتحادیه میهنی کردستان تشکیل شود امکان حکمرانی حزب دموکرات کردستان در سلیمانیه و دیگر مناطق تحت نفوذ اتحادیه میهنی میسر نخواهد بود و موفقیت آن ممکن نیست.

یادآوری می شود که تشکیل کابینه جدید اقلیم کردستان عراق در هر حالت با حضور دو حزب دموکرات کردستان و اتحادیه میهنی خواهد بود، دو حزبی که دارای نیروی نظامی مجزا، منافع اقتصادی و حوزه جداگانه تحت نفوذ خود هستند. این احزاب برای تداوم حکمرانی خود و جلوگیری از تشکیل جبهه متحد اپوزیسیون تلاش می کنند جنبش تغییر را به هر نحو ممکن در ترکیب کابینه جدید مشارکت دهند. در چنین صورتی با توجه به مشکلات داخلی و کمبود منابع مالی جنبش تغییر، امکان تداوم حضور این حزب در کابینه بیشتر است و از سوی دیگر با توجه به اختلافات دیگر جریان های منتقد، وجود یک اپوزیسیون منسجم و قدرتمند دور از دسترس خواهد بود و حکام همیشگی اقلیم در تقسیم منافع کار آسانتری را پیش روی خواهند داشت. از این رو می توان گفت که سناریوی ائتلاف حزب دمکرات کردستان، اتحادیه میهنی و جنبش تغییر محتمل تر است، اگرچه ممکن است احزاب کوچک و اقلیت های قومی و مذهبی هم سهمی در کابینه جدید داشته باشند اما سهامداران اصلی در این دوره همچنان دو حزب دموکرات کردستان و اتحادیه میهنی با اختصاص چندین وزارتخانه عادی به جنبش تغییر خواهند بود.

انتهای پیام/.