چرا کتیبه‌های فارسی از چین تا آفریقا وجود دارد/ ماجرای ۱۰۰ کتیبه فارسی در تنها شهر شیعه‌نشین روسیه
مردم دربند همواره ایرانی بودنشان را در مکتوبات، معماری و قبور آشکار می‌کردند؛مثلاً کتیبه‌ای از دوران مظفرالدین شاه در این شهر وجود دارد که نشان می‌دهد ۱۲۰سال بعد از واگذاری این منطقه به روسیه؛ هنوز به نام شاه ایران کتیبه می‌زدند نه به نام تزار روسیه.
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم ، مرتضی رضوانفر در نشست تخصصی همایش «ملی هنر ایران در دوره قاجار» با اشاره به این نکته که از شرق چین تا شرق افریقا کتیبه‌های فارسی زیادی در کشورهای مختلف نظیر سومالی، کنیا، تانزانیا ، موزامبیک و... وجود دارد اظهار کرد: وجود این کتیبه‌ها در راه‌های دریا و خشکی نشان می‌دهد در مسیر راه ابریشم فرهنگ ایرانی و فارسی حضور داشته است.
این پژوهشگر با اشاره به نقشی که نقاشی، مجسمه‌سازی و شمایل‌نگاری در نشان دادن تمدن داشته افزود: خوشنویسی و کتیبه‌نویسی نیز در فرهنگ ایرانی و ایرانی ــ اسلامی نقش بسیار داشته است.
وی کتیبه‌های فارسی را مهمترین سند و نشانه برای نشان دادن یک بنا، محوطه و شهر دانست که نشان دهنده تمدن دوره‌های حکومتی است و گفت: ایرانیان همواره بر نوشتن کتیبه تأکید داشته‌اند.
رضوانفر ــ عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، که با مقاله «کتیبه‌های قاجاری از داغستان تا زنگبار» در همایش ملی هنر ایران در دوره قاجار شرکت کرده بود، ادامه داد: کتیبه‌های فارسی در مسیر راه ابریشم، نشانه‌ای از گستره فرهنگ ایرانی در جهان هستند.
این پژوهشگر تصریح کرد: در تمامی جهان از شرق چین تا شرق افریقا و در دل اروپا نمی‌توان کشوری را یافت که کتیبه‌ها و نسخه‌های فارسی در بناها و کتابخانه‌هایش وجود نداشته باشد.
تنها شهر شیعه‌نشین روسیه
این عضو هیأت علمی پژوهشگاه در ادامه گفت: شهر دربند مرکز داغستان که 1500 سال پیش توسط خسرو انوشیروان ساخته شده تنها شهر شیعه‌نشین روسیه است که در آن 100 کتیبۀ فارسی (فارسی پهلوی و دری) از دوران پیش از اسلام، ساسانی، پهلوی، صفویه و قاجار وجود دارد.
به‌گفته این کتیبه‌شناس ، مردم دربند همواره خود را ایرانی دانسته و سعی کرده‌اند ایرانی بودن خود را در مکتوبات، معماری، قبور و کتیبه‌ها، آشکار کنند؛ به‌عنوان مثال کتیبه‌ای از دوران مظفرالدین شاه در این شهر وجود دارد که نشان می‌دهد 120 سال بعد از اینکه این منطقه به روسیه واگذار شده هنوز به نام شاه ایران کتیبه می‌زنند نه به نام تزار روسیه.
رضوانفر با اشاره به وجود مساجدی در این شهر که همگی کتیبه‌هایی از دوره قاجار را در خود جای داده‌اند، تصریح کرد: تقریباً در تمامی سنگ قبور قبرستان این شهر نوشته‌هایی به‌زبان فارسی وجود دارد که اغلب متعلق به دوران قاجار است.
وی در ادامه به توضیح در مورد بناهای کتیبه‌دار شهرهای ماخاچ‌قلعه پایتخت داغستان که ایرانیان در قرن 18 و 19 در دوران قاجار بنا به دلایلی به آنجا مهاجرت کرده‌اند، باکو، گنجه، نارداران، بوزونا و... پرداخت و از جمله ویژگی‌های معماری مساجد در کشورهای منطقه را وجود محراب‌هایی مزین به کتیبه فارسی عنوان کرد.
انتهای پیام/*
