گزارش تسنیم| سیر تا پیاز بازداشت «فرمانده شمشیر»؛ از آزادی عمل مسلحانه حکمتیار تا تحت فشار قرار دادن گروه‌های مخالف غنی
بازداشت فرمانده خیزش‌های مردمی به نام «عبدالغنی علیپور» موجب شکل‌گیری اعتراضات مردمی در کابل و برخی ولایات افغانستان شد و در شبکه‌های اجتماعی نیز بازتاب گسترده‌ای اعم از اتهام‌زنی‌ها و کشیده شدن پای آمریکایی‌ها در این قضیه داشت.
به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم ، فرمانده علیپور که در میان هواداران خود به «قوماندان شمشیر» مشهور است، روز یکشنبه توسط ماموران امنیت ملی افغانستان بازداشت شد و منجر به اعتراضات خیابانی خشونت‌آمیز در کابل شد.
شماری از مقامات دولت و چهره‌های بانفوذ افغانستان به دستگیری علیپور واکنش نشان دادند و اتهام‌زنی‌های زیادی نیز در شبکه‌های اجتماعی صورت گرفت.
ماجرای دستگیری علیپور از کجا آغاز شد؟
شاهدانی که در محل دستگیری علیپور در منطقه «قلعه قاضی» در غرب کابل بودند، صبح یکشنبه گزارش دادند؛ زمانی که علیپور از خودروهای مسافرتی مسیر شهرستان بهسود به کابل پیاده می‌شود، ماموران لباس شخصی واحد 10 امنیت ملی پس از محاصره کردن خودروی حامل علیپور، او را دستگیر می‌کنند.
گفته می‌شود که هنگام دستگیری علیپور، او فقط فرصت می‌کند که فریاد بزند: مردم نگذارید که من را ببرند، من فرمانده علیپور هستم.
بیشتر بخوانید
ماموران امنیتی در نهایت با تهدید مغازه‌داران محل با اسلحه، علیپور را با خود به منطقه نامعلومی (احتمالا حوزه امنیتی هیجدهم پلیس در غرب کابل) منتقل می‌کنند.
انفجار خبر در شبکه‌های مجازی و آغاز اعتراضات خیابانی
خبر دستگیری علیپور مثل یک بمب در شبکه‌های اجتماعی همچون فیسبوک در میان کاربران افغان منفجر شد و سیل عظیم واکنش‌ها به این واقعه در فیسبوک و توییتر جاری شد.
این مسئله سریعا پای مردم غرب کابل را که علیپور را یک فرمانده محبوب و مدافع حقوق مردم هزاره در شهرستان بهسود می‌دانند، به خیابان‌ها کشاند و همگی یکصدا خواستار آزادی او شدند.
دولت نیز با سرعت نیروهای پلیس ضد شورش را به منظور مقابله با اعتراضات مردمی در خیابان‌های غرب کابل گماشت.
وزارت کشور افغانستان اعلام کرد: شماری از شهروندان کابل بدون هماهنگی قبلی با ارگان‌های امنیتی به ویژه پلیس، دست به تظاهرات زده‌اند که در مواردی با توجه به آسیب‌پذیر بودن این نوع حرکت‌ها، اتفاق‌های ناگواری رخ می‌دهد و سبب می‌شود تا فضای اعتماد میان پلیس و مردم خدشه‌دار شود.
در این بیانیه از مردم خواسته شد تا از هرگونه اغتشاش و آشوب که سبب تحمیل خسارات به دارایی‌های عمومی می‌گردد، خودداری کنند.
وزارت کشور افغانستان هشدار داد که در صورت بروز هر گونه تخطی و تجاوز به جان و مال مردم، پلیس وظیفه خود می‌داند تا با متخلفان برخورد قانونی و جدی نماید.
این اعتراضات در نهایت به خشونت گرایید و در حالی که شاهدان عینی از زخمی شدن تعدادی از مردم در تیراندازی‌های پلیس خبر دادند، پلیس گفت که 23 تن از نیروهای آنان زخمی شده‌اند.
کاربران شبکه‌های اجتماعی نوشته بودند که برای مانع شدن از انتقال علیپور به مقر امنیت ملی افغانستان، «به خودروهای دولتی اجازه عبور نداده و به بالگردها اجازه نشست نخواهند داد».
این اعتراضات همچنین به ولایت‌های بامیان و دایکندی و برخی ولایت‌های دیگر نیز سرایت کرد و این اعتراضات به روز دوم نیز کشیده شد.
انتقاد برخی مقامات دولتی از دستگیری علیپور
«محمد محقق» معاون دوم رئیس اجرایی دولت افغانستان بازداشت علیپور را «یک عمل تحریک‌آمیز و غیرمسئولانه» خوانده و آنرا محکوم کرد و خواستار آزادی فوری او شد.
«کریم خلیلی» رئیس شورای عالی صلح افغانستان نیز دستگیری علیپور را یک حرکت «ناسنجیده و نادرست» خواند.
«صادق مدبر» رئیس پیشین اداره امور ریاست جمهوری نیز این اقدام را «سبب افزایش مشکلات و نابسامانی‌ها» عنوان کرد و خواستار رهایی فوری علیپور شد.
«احمد ضیا مسعود» نماینده پیشین اشرف غنی در امور اصلاحات و حکومتداری خوب نیز در فیسبوکش نوشت که دستگیری علیپور از سوی حکومت، تلاشی برای از میان برداشتن چهره‌های مقاومت است.
دفتر مطبوعاتی «سرور دانش» معاون دوم رئیس جمهور افغانستان نیز وعده داد که قضیه علیپور به صورت اساسی حل‌وفصل خواهد شد.
انگشت اتهام به سوی معاون اشرف غنی و رد شدن آن
«تقی امینی» از سران جنبش روشنایی در صفحه فیسبوکش انگشت اتهام را به سوی معاون دوم اشرف غنی برده و گفت: در روزهای اخیر سرور دانش از طرف دولت میانجی شده است تا علیپور به کابل بیاید و این فرمانده خیزش مردمی بر اساس ضمانت سرور دانش به کابل آمد و این مسئله منجر به دستگیری علیپور شده است.
دفتر مطبوعاتی دانش در واکنش به این اتهام در فیسبوک نوشت: بعضی‌ها برای پیچیده ساختن اوضاع، شایعه کرده‌اند که گویا دولت معاون رئیس جمهور را واسطه کرده بوده تا علیپور را به کابل دعوت کند و سپس او را دستگیر کرده است.
دفتر مطبوعاتی معاون اشرف غنی با تکذیب این اتهام تاکید کرد: ممکن است این شایعات موقتا به نفع عده‌ای باشد که با پیچیده کردن وضعیت در پی بهره‌برداری هستند، اما قطعا کمکی به حل‌وفصل قضیه نمی‌کند.
این نهاد مدعی شد که تاکنون بیشترین تلاش از جانب معاون دوم رئیس جمهور افغانستان برای رهایی علیپور صورت گرفته است.
باز شدن پای «آمریکا» به ماجرا و تکذیب آن
روزنامه «اطلاعات روز» به نقل از یک منبع موثق از جلسه مشترک سرور دانش معاون اشرف غنی و «معصوم استانکزی» رئیس امنیت ملی افغانستان و شماری از نزدیکان علیپور که برای بررسی حل‌وفصل این قضیه برگزار شده بود، گفت که استانکزی در این جلسه گفته که آمریکایی‌ها علیپور را بازداشت کرده و سپس به امنیت ملی تحویل داده‌اند.
این روزنامه در نهایت تاکید کرد، این جلسه مشترک که شامگاه یکشنبه برگزار شده بود، بدون نتیجه پایان یافت.
یک سخنگوی نیروهای امریکایی در افغانستان، در صفحه رسمی توییترش با تکذیب این اتهام نوشت: «نه نیروهای آمریکایی و نه نیروهای ماموریت حمایت قاطع در بازداشت علیپور نقشی نداشته‌اند. امنیت ملی نیز این اطلاعات را تایید می‌کند».
ماموریت حمایت قاطع به رهبری ناتو در افغانستان نیز با رد هرگونه دست داشتن در بازداشت علیپور گفت: «با توجه به بازداشت علیپور ماموریت حمایت قاطع در مسایل داخلی افغانستان دخالت نمی‌کند. ما در این مورد نقشی نداریم».
علیپور یا «قوماندان شمشیر» کیست؟
عبدالغنی علیپور رهبری یک گروه مسلح مردمی به نام «جبهه مقاومت» را در شهرستان بهسود ولایت میدان وردک بر عهده دارد.
این گروه خیزش مردمی حدود سه سال قبل پس از کشته شدن شماری از غیرنظامیان هزاره توسط شورشیان مسلح مخالف دولت در میدان وردک شکل گرفت.
مردم محل می‌گویند که علیپور و گروه تحت امرش، صرفا در راستای تامین امنیت این مناطق و دفاع از مردم محلی در برابر حمله مخالفان مسلح دولت و همچنین پیشگیری از نزاع پیشینه‌‍‌دار کوچی‌ها و هزاره‌های ساکن در شهرستان بهسود، فعالیت می‌کنند.
علیپور برای تامین امنیت شهرستان‌های جاغوری و مالستان ولایت غزنی نیز در درگیری‌های اخیر شرکت داشت.
مقام‌های دولتی، کمتر از دو ماه قبل این فرمانده مسلح را به دو مورد گروگانگیری و آزار و اذیت مسافران در سال جاری متهم کرده در سفر علیپور به ولایت غور در مرکز افغانستان، محل اقامتش را محاصره کردند اما علیپور در نهایت موفق به فرار از مهلکه شد.
نتیجه
دولت وحدت ملی به ریاست اشرف غنی با آگاهی از پیامدهای اقداماتی همچون دستگیری فرمانده علیپور، با هدف درهم شکستن گروه‌های مسلح غیرمسئول طی چهار سال گذشته چنین سیاستی را دنبال کرده است.
در آخرین مورد نیز در ماه‌های اخیر «نظام‌الدین قیصاری» فرمانده قدرتمند خیزش‌های مردمی در ولایت فاریاب در شمال افغانستان دستگیر و شکنجه شد و محافظانش نیز به قتل رسیدند.
قیصاری نماینده خاص «ژنرال دوستم» و از ازبک‌تبارهای افغانستان بود که فرماندهی پلیس شهرستان قیصار را نیز بر عهده داشت و تاکنون در اسارت امنیت ملی افغانستان بسر می‌برد.
نکته حائز اهمیت این است که سیاست سرکوب گروه‌های مخالف مسلح غیرمسئول، تاکنون صرفا در برابر رقبای سیاسی و قومی اشرف غنی به کار برده شده است.
به طور مثال، تاکنون هیچ واکنشی نسبت به گزارش‌های سرکشی و ظلم فرماندهان محلی حزب اسلامی به رهبری «گلبدین حکمتیار» بر علیه غیرنظامیان برخی ولایت‌ها از سوی اشرف غنی صورت نگرفته است.
بیشتر بخوانید:
همچنین ارگ ریاست جمهوری افغانستان در برابر موضع‌گیری‌های نفاق‌افکنانه و تنش‌آمیز حکمتیار که متحد سیاسی اشرف غنی است، طی سال‌های اخیر هیچ واکنشی نداشته است.
سیاستی که اشرف غنی دنبال می‌کند، مورد تایید بسیاری از تکنوکرات‌های لیبرال تحصیلکرده غرب جامعه پشتون همچون «زلمی خلیلزاد» نیز هست و اینطور به نظر می‌رسد که آمریکایی‌ها با چنین رویکردی مخالف نبوده‌اند.
این سیاست با هدف متمرکزسازی قدرت در ارگ ریاست جمهوری دنبال می‌شود تا تمامی تصمیم‌هایی که از سوی کاخ سفید برای تحولات افغانستان در نظر گرفته شود، بدون دخالت اهرم فشار و عامل خارج از ارگ اجرایی شوند و از این رهگذر دست کشورهای رقیب آمریکا در امور داخلی افغانستان نیز کوتاه شود.
اما نتیجه دنبال کردن این سیاست نیز موجب نارضایتی آمریکا و موضع‌گیری‌های اخیر مقامات کاخ سفید نیز بیان کننده استیصال ترامپ از ادامه پیشبرد اهداف خود در افغانستان است.
با درک این اوصاف، این قبیل سیاست‌های تنش‌زا مقدمه‌هایی از فروپاشی سیاسی دولت افغانستان و ویتنامی شدن ماموریت هفده ساله آمریکا در افغانستان خواهد بود.
انتهای پیام/.