اختصاصی: ادعاهای وزارت علوم و پاسخ بورسیه‌ها؛ چرا دانشگاهها رأی دیوان را اجرا نمی‌کنند؟
با وجود صدور احکام بورسیه‌ها از سوی نهادهای نظارتی و قضایی هنوز برخی دانشگاهها از اجرای این احکام سر باز می‌زنند.
به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری تسنیم ، با گذشت چند سال از ماجرای بورسیه‌ها و با وجود پیگیری‌های فراوان هنوز برخی دانشجویان در صف جذب در دانشگاههای مختلف قرار دارند.
پیگیری افراد و دانشجویان دخیل در این پرونده اخیراً منجر به صدور احکامی از سوی دیوان محاسبات کشور و دیوان عدالت اداری شده است.
دیوان محاسبات طی روزهای اخیر، حکم نهایی خود را درباره شورای مرکزی بورس دولت دهم اعلام کرد. طبق این حکم تخلفی متوجه شورای مرکزی بورس دولت دهم نیست و این شورا در حدود وظایف و اختیارات قانونی خود عمل کرده است.
همچنین دیوان عدالت اداری طی ماه‌های اخیر، حکم اجرای بورس حدود 72 بورسیه را به دانشگاههای مختلف ابلاغ کرد و دانشگاهها ملزم به اجرای این احکام شدند. معاون قضایی امور اداری و استخدامی دیوان عدالت اداری نیز اعلام کرد اگر احکام بورسیه‌ها از سوی دانشگاهها اجرا نشود برای مسئولان دانشگاه حکم انفصال صادر می‌شود.
هرچند برخی رؤسای دانشگاهها از اجرای احکام صادره بورسیه‌ها خبر می‌دهد با وجود این، هنوز برخی رؤسای دانشگاهها در اجرای احکام مانع‌تراشی می‌کنند.
برای تبیین این موضوع و علت تبعیض رفتار برخی دانشگاهها با این دانشجویان با حسین سیمایی صراف، معاون حقوقی و امور مجلس وزارت علوم گفت‌وگو کردیم.
** احکام دیوان عدالت رأی داد، باید تمکین شود
سیمایی، در گفت‌وگو با خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری تسنیم درباره علت این مسئله و دیدگاه برخی رؤسای دانشگاهها گفت: نباید فرقی بین بورسیه‌ها قائل شد. بورسیه‌هایی را که از طریق آزمون، مصاحبه و رعایت تمام مقررات در فراخوان شرکت می‌کنند به هیئت جذب می‌فرستیم و این هیئت دوباره صلاحیت علمی، عمومی و نیاز دانشگاه را بررسی می‌کند، چون زمانی که این افراد برای دوره دکتری جذب شدند، صلاحیت‌شان فقط برای آموزش دکتری تأیید شده و صلاحیت آنها برای معلمی بعد از فراغت از تحصیل و نیاز دانشگاه مجدد بررسی می‌شود. اگر دانشگاه نیاز داشته باشد، آنها را جذب می‌کند. اگر دانشگاه به این رشته نیاز نداشته باشد یا از نظر صلاحیت علمی در اولویت قرار نگیرند به آنها عدم نیاز می‌دهد.
وی با بیان اینکه این روالی است که در طول ده‌ها سال نه یک سال از زمانی که بورس در کشور شکل گرفته روال بود، یادآور شد: متأسفانه برخی از بورسیه‌ها بعد از اینکه صلاحیت‌شان احراز نمی‌شود یا احیاناً دانشگاه به آنها نیاز ندارد به دیوان عدالت شکایت می‌کنند. بعضی از دانشگاهها بیش از دو برابر ظرفیتشان به هیئت علمی، دانشجو در دوره دکتری بورس کردند، یعنی اگر دانشگاهی دارای 50 هیئت علمی است، در حال حاضر 100 دانشجو بورس کرده در حالی که جمعیت دانشجویی آن افت کرده است.
معاون حقوقی و امور مجلس وزارت علوم درباره اینکه با این شرایط چرا دانشگاهها دانشجویان را بورس می‌کنند و از بیت‌المال برای این مسئله هزینه می‌شود، گفت: دانشگاه می‌گوید هدف تحصیل این افراد بوده است نه‌فقط جذبشان.
وی درباره اجرای احکام دیوان عدالت نیز گفت: در مواردی که دیوان عدالت رأی دهد، دانشگاه مجبور و ملزم به اجراست، علی‌رغم اینکه صلاحیت علمی فرد احراز نشده باشد، دیوان نمی‌تواند وارد بررسی صلاحیت علمی شود و‌لی در هر صورت وقتی دیوان عدالت رأی داد، باید تمکین شود.
سیمایی درباره دیگر مشکلات بورسیه‌ها گفت: در مواردی هم دانشجو حکم بورس ندارد و برای تحصیل در مقطع دکتری به دانشگاه خاصی معرفی می‌شود یا در سند تعهدی که از او اخذ شده، اعلام می‌شود در فلان دانشگاه یا هر جایی که وزارت علوم به آن نیاز دارد، تحصیل کند اما برخی می‌گویند، تحصیل باید در همان دانشگاه خاص باشد.
معاون حقوقی و امور مجلس وزارت علوم در همین زمینه با مثالی یادآور شد: به‌عنوان مثال تعهدی از دانشجویی برای دانشگاه یاسوج گرفته شده اما دانشگاه یاسوج اعلام می‌کند یا این رشته دیگر در دانشگاه تدریس نمی‌شود یا با افت دانشجو مواجه شده و نیاز به جذب نیروی جدید ندارد؛ بنابراین وی به دانشگاه دیگری مثلاً دانشگاه جهرم معرفی می‌شود اما برخی اصرار دارند در همان دانشگاه تدریس کنند.
با وجود این اظهارات، دانشجویان بورسیه همچنان از عدم پیگیری مشکلات خود از سوی وزارت علوم گلایه دارند.
دبیر شورای دانش‌آموختگان و دانشجویان بورسیه با اشاره به تداوم مشکلات گذشته، به فرایند بورسیه شدن در دانشگاهها اشاره کرد و گفت: طبق آئین‌نامه بورس سال 68 به‌عنوان سند بالادستی بورسیه، شورای مرکزی بورس تنها متولی بورسیه وزارت علوم در کشور است. بورسیههای مورد نظر پس از تأیید صلاحیت علمی و عمومی در وزارت علوم به‌صورت بورس دکتری به یکی از دانشگاههای داخل یا خارج از کشور برای ادامه تحصیل معرفی می‌شوند (دانشگاه محل تحصیل).
وی یادآور شد: از آنجایی که فلسفه و هدف بورس کردن افراد، بهره‌مندی از دانش، تخصص و مهارت آنها پس از اتمام تحصیل است؛ بنابراین وزارت علوم بورسیههای در حال تحصیل را برای اخذ جایابی و اعلام نیاز به یکی از دانشگاههای تابعه معرفی می‌کند (دانشگاه محل جایابی). دانشگاه پس از ارزیابی صلاحیت علمی و تأیید هیئت اجرایی جذب دانشگاه، نامه اعلام نیاز به‌همراه مستندات هیئت اجرایی جذب را برای انجام اقدامات بعدی به وزارت اعلام می‌کند.
دبیر شورای دانش‌آموختگان و دانشجویان بورسیه با بیان اینکه "یقیناً هیئت اجرائی جذب دانشگاه، نیاز چند سال بعد خود را دیده تا بورس داده است"، تصریح کرد: در هیئت اجرائی جذب پس از بررسی‌های فراوان به دانشجوی بورس، اعلام نیاز داده می‌شود. علاوه بر این در هیچ بخش مقررات بورس، قید نشده که دانشگاه به‌خاطر تحصیل به دانشجویی اعلام نیاز داده شده است. اگر هدف از بورسیه کردن افراد تنها اعطای حق ادامه تحصیل به‌صورت بورس دکتری بوده (هرچند مخالف نص صریح ماده 1 آئین‌نامه بورس سال 68 که در آن هدف از بورس نمودن تأمین هیئت علمی مورد نیاز دانشگاههای کشور ذکر شده است) چه لزومی دارد که حق بورسیه توسط دانشگاه محل جایابی اعطا شود؛ در حالی که تنها مرجع ذی‌صلاح بورسیه، شورای مرکزی بورس وزارت علوم است که رأساً می‌تواند به این کار اقدام نماید.
وی با بیان اینکه ممکن است گفته شود که دانشگاه محل جایابی علی‌رغم اعلام نیاز حین تحصیل به بورسیه، پس از فراغت از تحصیل اعلام می‌کند به دانشجوی بورسیه نیاز ندارد، تصریح کرد: این سخن به‌طور کلی صحیح به‌نظر می‌رسد اما متأسفانه در عمل این‌گونه نیست، زیرا دانشگاه اگر به تخصص فرد نیاز ندارد پس چرا در فراخوان‌های نسبت به همان تخصص و رشته اعلام نیاز می‌کند؟
دبیر شورای دانش‌آموختگان و دانشجویان بورسیه افزود:یکی از جلسات هیئت عالی جذب برای همین منظور ایجاد شد تا دانشگاهها در این زمینه تخلف نکنند. هر مصوبه هیئت جذب نیز ضمانت اجرایی ندارد و با اعمال سلایق دانشگاهها و گروه‌های آموزشی از بین می‌رود.
** به‌کارگیری نیروهای حق‌التدریسی به‌جای بورسیه‌ها در دانشگاهها
وی با اشاره به اینکه گفته می‌شود دانشگاهها به‌دلیل اینکه با کمبود دانشجو مواجه‌اند به بورسیه‌ها، عدم‌نیاز می‌دهند، تأکید کرد: با وجود این، چرا دانشگاهها از نیروی حق‌التدریسی در این رشته‌ها استفاده می‌کنند در حالی که قانوناً و اخلاقاً باید از نیروی بورسیه رسمی خود استفاده کنند. به‌استثناء رویه‌های خلاف جاری در حق نخبگان بورسیه دولت دهم، روال موجود در دولت‌های قبل، استفاده از ظرفیت بورسیه به‌عنوان عضو هیئت علمی دانشگاه بوده است، رویکردی که متأسفانه وزارت علوم فعلی آن را نقض کرده است.
دبیر شورای دانش‌آموختگان و دانشجویان بورسیه با اشاره به علت شکایت بورسیه‌ها به دیوان عدالت اداری، افزود: علت این امر وجود موارد خلاف قانون، اخلاق و اعمال سلیقه در دانشگاهها و به‌خصوص گروه‌های آموزشی بود. بورسیه‌ها ابتدا مسیرهای قانونی را در دانشگاهها و وزارت علوم برای احقاق حق خود در پیش گرفته بودند.
** مشکل دانشجویان بورسیه یاسوج
وی با اشاره به مشکل دانشجویان بورسیه در دانشگاهی مانند یاسوج گفت: در دانشگاه یاسوج افراد برجسته، ممتاز و متعهد بومی در یکی از رشته‌ها بورس شده بودند اما متأسفانه دانشگاه از پذیرش آنها به‌رغم نیاز، استنکاف کرده است. متأسفانه پس از مدتی در همان گروه و تخصص فرد بورسیه ردشده، افراد دیگری پذیرفته شدند.
دبیر شورای دانش‌آموختگان و دانشجویان بورسیه تصریح کرد: یکی از بی‌عدالتی‌های وزارت علوم و دانشگاهها به بورسیههای مظلوم نادیده گرفتن دستاوردهای پژوهشی بورسیه‌ها است. این مسئله باعث شده حتی دانشجوی بورسیه را در فرایند جذب شرکت نداده و مدیران دانشگاه وی را رد کنند یا گروه‌های آموزشی که طبق مقررات چندساله اخیر هیچ وظیفه‌ای در قبال پذیرش نیرو نداشته و مسئولیت آن به‌عهده هیئت اجرائی جذب دانشکده است، رد می‌شود.
انتهای پیام/*